حوزه/ بعد از پخش یک سکانس جنجالی از سریال «آقازاده» که به موضوع عقد موقت پرداخته است، جمعی از مخاطبان حوزه‌نیوز در پیام‌های جداگانه احکام شرعی عقد موقت و تطبیق این سکانس با قواعد شرعی را خواستار شدند که خبرگزاری حوزه در راستای احترام به مخاطبان خود، دیدگاه مراجع درباره احکام عقد موقت را منتشر کرد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، بعد از پخش یک سکانس جنجالی از سریال «آقازاده» که به موضوع عقد موقت پرداخته است و گفت‌وگوهای متعدد در این باره در فضای مجازی، جمعی از مخاطبان حوزه‌نیوز در پیام‌های جداگانه احکام شرعی عقد موقت و تطبیق این سکانس با قواعد شرعی را خواستار شدند که خبرگزاری حوزه در راستای احترام به مخاطبان خود، دیدگاه مراجع درباره احکام عقد موقت را منتشر کرد.
سکانس جنجالی سریال «آقازاده»
اجازه پدر
پرسش: آیا در ازدواج با دختر باکره، اجازه پدر یا جد پدری واجب است و اگر بدون اجازه عقد بخوانند، عقدشان باطل است؟
آیات عظام امام، تبریزی، سیستانی، مکارم و نوری: آری، باید با اجازه پدر یا جدّ پدری دختر باشد و بدون اجازه او عقد باطل است.
آیات عظام بهجت، فاضل: از نظر تکلیفی، احتیاط واجب آن است که با اجازه پدر یا جدّ پدری باشد، ولی اگر بدون اجازه عقد بخوانند، عقد باطل نیست.
آیات عظام خامنه ای، صافی و وحید: بنا بر احتیاط واجب، باید با اجازه او باشد و اگر بدون اجازه عقد بخوانند بنا بر احتیاط واجب، عقد باطل است.
نظر مردم درباره عقد موقت
اجازه عقد موقت
پرسش: آیا عقد موقت نیز مانند عقد دائم، احتیاج به اجازه پدر دارد؟
همه مراجع: آری، تفاوتی بین آن دو نیست.
صیغه محرمیت
پرسش: ما دو نفر همکار مجرد هستیم، برای آنکه روابط مان از نظر شرعی دچار مشکل نشود و به گناه کشیده نشویم، می توانیم بدون اجازه پدر دختر، ازدواج موقت کنیم؟
همه مراجع: روابط کاری و تحصیلی باعث نمی شود اذن پدر یا جد پدری دختر از اعتبار بیفتد.
———————————————————
شرایط عقد ازدواج را بیان کنید؟
ازدواج دارای شرایطی است؛ از جمله:
۱. به صورت شفاهی صیغه خوانده شود، نه نوشتاری؛
۲. قصد انشای عقد داشته باشند؛
۳. بین ایجاب و قبول، موالات رعایت شود؛
۴. صیغه را به صورت صحیح بخوانند؛
۵. خواننده صیغه عاقل و بالغ باشد؛
۶. زن و مرد به ازدواج راضی باشند.
—————————-
سلام. دختر هستم.۳۰ سال سن دارم. شرایط ازدواج ندارم و پدر هم دارم و سخت گیری زیاد کرده اند و ازدواج نکردم.
آیا الان می توانم بدون اجازی پدر صیغه بشوم؟ تشکر
به نظر مقام رهبری بنابر احتیاط ازدواج شما نیاز به اذن پدر دارد به گونه ای او را راضی نمایید؛ البته عقد موقت را به صلاح شما نمی دانیم چون ممکن است با برطرف شدن بکارت پشیمانی برای شما سودی نداشته باشد.
—————————
اگر دختر و پسری بخواهند خودشان صیغه عقد موقت بخوانند، کیفیت آن به چه شکل است؟
همه مراجع:
پس از تعیین مهر و مدت عقد و رعایت شرایط عقد (مانند اجازه پدر دختر)، نخست دختر بگوید: «زَوَّجْتُکَ نَفْسی فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلومَةِ عَلَی الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ» و پس از آن بدون فاصله (طولانی) پسر بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْویجَ»؛
توضیح المسائل مراجع، م ۲۳۶۸؛ نوری، توضیح المسائل، م ۲۳۶۴ و وحید، توضیح المسائل، م ۲۴۳۲؛ دفتر: خامنه ای.
—————————–
آیا در ازدواج موقت هم برای بیرون رفتن از منزل، اجازه شوهر لازم است؟
همه مراجع (به جز تبریزی):
اگر به واسطه بیرون رفتن، حق شوهر از بین می رود، باید اجازه بگیرد. در غیر این صورت، گرفتن اجازه لازم نیست (هرچند بهتر است اجازه بگیرد).
توضیح المسائل مراجع، م ۲۴۲۷ ؛ وحید، توضیح المسائل، م ۲۴۹۱ ؛ نوری، توضیح المسائل، م ۲۴۲۳ ؛ دفتر: بهجت.
آیةاللَّه تبریزی:
اگر به واسطه بیرون رفتن، حق شوهر از بین می رود، باید اجازه بگیرد و چنانچه حق او از بین نمی رود، بنابر احتیاط (-(واجب )-) بدون اذن او بیرون نرود.
تبریزی، توضیح المسائل مراجع، م ۲۴۲۷ ؛ دفتر: نوری.
———————————–
اگر پدر دختر به ازدواج دائم با جوانی اجازه دهد، آیا آنان می توانند برای آشنایی از خصوصیات یکدیگر، بدون اطلاع خانواده او، عقد موقت بخوانند؟نظر مردم درباره عقد موقت
همه مراجع: در این فرض نیز اعتبار اجازه پدر برای خواندن عقد موقت ساقط نمی شود.
دفتر: همه مراجع..
——————————-
فرزندی که از ازدواج موقت متولد می شود، مربوط به پدر است یا مادر؟
همه مراجع: به پدر تعلّق دارد. [۱]
۱- امام، تحریر الوسیله، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۱۳؛ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۷۵۵؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۳۵۷؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۱۳۶۷؛ تبریزی، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۱۳۶۷؛ صافی، هدایة العباد، النکاح المنقطع م ۱۳ و دفتر: خامنه ای، بهجت، فاضل و نوری.
——————————-
سلام
آیا ازدواج معاطاتی را مراجع تقلید اجازه می دهند؟
همه اتفاق نظر دارند که عقد (چه دائم و چه موقت) معاطاتی نمی شود و باید حتماً صیغه عقد اجرا شود.
(نکاح معاطاتی ، نوعی نکاح است که به توافق و تراضی طرفین برای آن انعقاد آن کافی است ، یا به عبارت دقیق تر عقد ازدواجی است که در آن قصد ایجاد عقد به واسطه ی فعل یا عملی که به وضوح عقد ازدواج را بیان کند ، نشان داده می شود . تشخیص این صراحت و وضوح به عهده ی عرف است . این اعمال می‌توانند از حلقه به دست کردن و بردن جهیزیه تا انجام عمل زناشویی را شامل شود. یعنی هر کدام از طرفین ، مرد یا زن ، حلقه ی ازدواج به دیگری بدهد ، یا زن جهیزیه ی خود را به خانه ی مرد برای شروع زندگی زناشویی ببرد ، عقد ازدواج محقق شده است).
—————————–
آیا می توان از طریق تلفن، صیغه عقد را جاری ساخت؟
همه مراجع: آری، خواندن عقد با تلفن جایز است.[۱]
۱- امام، نوری و فاضل، تعلیقات علی العروه، باب العقد و احکامه، م ۱۰ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۸۹۸ ؛ تبریزی، صراط النجاة، ج ۱، س ۸۴۴ ؛ خامنه ای، استفتاء، س ۳۰ ؛ صافی، جامع الاحکام، ج ۲، م ۱۲۵۸ ؛ سیستانی، سایت، ازدواج، س ۴۵ دفتر: وحید و بهجت.
———————————
اگر در خواندن عقد نکاح یک حرف یا بیشتر اشتباه شود، آیا عقد باطل است؟
همه مراجع: اگر معنای آن عوض شود، عقد باطل است.
۱- توضیح المسائل مراجع، م ۲۳۷۱ ؛ نوری، توضیح المسائل، م ۲۳۶۷ و وحید، توضیح المسائل، م ۲۴۳۵.
——————————-
در صورتی که عقد موقت کرده باشیم و بچه دار بشویم سرپرستی بچه بر عهده کیست؟ بر عهده مرد است یا زن؟
بر عهده مرد است.
———————————–
آیا در اینترنت و چت با دیگری، می شود عقد موقت را با انجام تایپ اجرا کرد؟
همه مراجع: خیر، با تایپ کردن، عقد صحیح نیست.[۱]
۱- نوری، امام و فاضل، التعلیقات علی العروه، باب العقد و احکامه، م ۲ ؛ سیستانی، توضیح المسائل مراجع، م ۲۳۶۳ ؛ صافی، هدایة العباد، ج ۲، باب العقد و احکامه و دفتر: وحید، تبریزی، بهجت، خامنه ای و مکارم.
——————————-
حداقل و حداکثر مدت در عقد موقّت چه مقدار است؟
همه مراجع (به جز تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید): عقد موقت اندازه معیّنی ندارد و مقدار آن، با توافق دو طرف انجام می پذیرد.
امام، بهجت، صافی و نوری، توضیح المسائل مراجع، احکام نکاح ؛ فاضل و جامع المسائل، ج ۱، س ۱۵۴۴ و نوری، توضیح المسائل، احکام نکاح.
آیت اللَّه سیستانی: … باید مدت آن از مقدار عمر زن و شوهر و یا یکی از آنها بیشتر نباشد که در این صورت عقد باطل خواهد بود.
سیستانی، توضیح المسائل مراجع، احکام نکاح.
آیات عظام تبریزی، مکارم و وحید: … بنابر احتیاط واجب، باید مدت آن از مقدار عمر زن و شوهر یا یکی از آنها بیشتر نباشد. در غیر این صورت، احتیاط واجب آن است که احکام عقد دائم را بر آن جاری سازند.
مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۱۰۰۸؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، عقدالمتعه؛ و تبریزی، منهاج الصالحین،۲، عقدالمتعه.
——————————-
آیا پیش از تمام شدن مدت عقد موقّت، جایز است صیغه ازدواج دائم خوانده شود؟
همه مراجع: خیر، این کار جایز نیست؛ بلکه باید مرد نخست مدت باقی مانده از عقد موقت را به زن ببخشد. سپس صیغه عقد دائم را جاری سازند.[۱]
۱- امام، تحریر الوسیلة، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۱۱ ؛ صافی، هدایة العباد، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۱۱ تبریزی، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۳۱۱ ؛ دفتر: همه مراجع.
————————–
فرق عقد موقت با زنا در چیست؟
بعضی از تفاوت های عقد موقت و زنا به شرح ذیل است:
۱. صیغه موقّت یک نوع ازدواج است؛ همان طور که ازدواج دائم نوع دیگری از ازدواج است و هر دو شرایط و احکام خاص خود را دارد که از جمله آن ذکر صیغه عقد، مهریه و مدت است. اما زنا بدون توجه به این شرایط (مثل نخواندن صیغه عقد) کاری صورت می گیرد.
۲. در ازدواج موقّت نسبت به دختر باکره، اجازه پدر و یا جد پدری او لازم است؛ در نتیجه این کار با اطلاع خانواده و به دور از احساسات و پنهان کاری ها صورت می پذیرد.
۳. در ازدواج موقت، زن باید بعد از تمام شدن مدت عقد، عدّه نگه دارد؛ ولی در زنا این قانون وجود ندارد.
۵. در ازدواج موقت، مرد مسئولیت پذیر است و توابع این ارتباط را از جهت فرزنددار شدن احتمالی می پذیرد؛ در حالی که در عمل نامشروع این امر وجود ندارد.
۶. در ازدواج موقت «روابط» براساس «ضوابط» شکل می گیرد و ارضای جنسی به صورتی نظام مند و قانونی، پاسخ داده می شود، در حالی که در زنا ضابطه ای وجود ندارد و غیرقانونی است.
————————–
تفاوت عقد موقّت و دائم در چیست؟
ازدواج دائم و موقت، در بسیاری از احکام و مسائل مشترک اند؛ برای مثال در هر دو باید صیغه خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست و یا صیغه عقد را می توانند خود زن و مرد بخوانند و یا دیگری را وکیل کنند که از طرف آنان بخواند. اما در پاره ای از مسائل با یکدیگر تفاوت دارند که برخی از آنها عبارت است از:
۱. ذکر نشدن مهر در عقد دائم، عقد را باطل نمی سازد (بر خلاف عقد موقّت).
۲. زن و شوهر در عقد دائم، از یکدیگر ارث می برند (بر خلاف عقد موقّت).
۳. جایز نیست زن و شوهر در عقد دائم شرط کنند که نزدیکی انجام نگیرد (بر خلاف عقد موقت).
۴. شوهر در عقد دائم باید نفقه زن را بپردازد (برخلاف عقد موقت).
۵. زن در عقد دائم بدون اجازه شوهر نمی تواند بیرون برود؛ ولی در عقد موقت می تواند، مگر آنکه باعث تضییع حق شوهر شود.
۶. ذکر مدت در عقد دائم لازم نیست؛ ولی در عقد موقّت باید مدت ذکر شود.
۷. در عقد دائم زن حق هم خوابی دارد (در صورتی که متعدد باشند)؛ ولی در عقد موقّت زن حق همخوابی ندارد.
———————-
آیا جایز است پیش از تمام شدن مدت عقد موقّت، زن را به عقد دائم خود در آورد؟
همه مراجع: خیر، جایز نیست؛ ولی می تواند مدت باقی مانده را به او ببخشد و سپس عقد دائم بخواند.[۱]
۱- خامنه ای، استفتاء، س ۴۰ ؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، ۱۳۱۱؛ تبریزی، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۳۱۱؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج۳، م ۲۴۹؛ امام، تحریر الوسیلة، ج۲، النکاح المنقطع، م ۱۱؛ صافی، هدایة العباد، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۱۱؛ نوری، استفتاءات، ج ۲، س ۶۹۴؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۲، س ۱۲۵۵، دفتر: بهجت و مکارم.
———————————–
زن و مردی صیغه موقّت جاری می کنند و بعد از آمیزش متوجه می شوند که عقدشان به جهتی باطل بوده است؛ آیا این کار آنان در حکم زنا است و بچه به دنیا آمده نامشروع است؟
همه مراجع: با توجه به اینکه به مسأله آگاه نبوده اند، عملشان زنا نبوده و بچه نیز حلال زاده است و اگر بخواهند به زندگی موقّت ادامه دهند، باید دوباره صیغه عقد را جاری سازند.[۱]
۱- مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۱۰۱۲؛ نوری، استفتاءات، ج ۲، س ۶۳۴؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، عقد المتعة و م ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۲۳۳ و ۹۲؛ تبریزی، منهاج الصالحین، ج ۲، عقد المتعة و م ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶؛ امام، تحریر الوسیله، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۵ و النسب، م ۲؛ صافی، هدایة العباد، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۵ و النسب، م ۲ و دفتر: خامنه ای، بهجت و فاضل.
———————————
اگر مردی بخواهد خانم بیوه ای را به عقد موقت خود در آورد، چگونه صیغه بخواند؟
همه مراجع: پس از تعیین مهر و زمان عقد، مرد به وکالت از طرف زن بگوید: «اَنْکَحْتُ مُوَکِّلَتی (بعد از آن نام زن ذکر شود) نَفْسی فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَی الْمَهْرِ الْمَعلُومْ». سپس از طرف خودش بگوید: «قَبِلْتُ النِّکاحَ لِنَفْسی».
—————————
آیا زن می تواند پیش از خواندن عقد موقّت، مهریه خویش را ببخشد و خطبه عقد را بدون ذکر مهریه بخوانند؟
همه مراجع: خیر، عقد موقّت بدون ذکر مهر باطل است؛ ولی می تواند بعد از عقد آن را ببخشد.[۱]
۱- نوری، استفتاءات، ج ۲، س ۶۳۴ ؛ تبریزی، منهاج الصالحین، ج ۲، عقد المتعه ؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، عقد المتعه ؛ امام، تحریر الوسیلة، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۵ ؛ صافی، هدایة العباد، ج ۲، النکاح المنقطع، م ۵ ؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۲۳۳ و دفتر: بهجت، خامنه ای، مکارم و فاضل.
——————————-
حداقل و حداکثر مدت در عقد موقت چه مقدار است؟
آیات عظام امام، صافی، فاضل، نوری: عقد موقت اندازه معیّنی ندارد و مقدار آن با توافق دو طرف انجام می پذیرد.[۱]
آیت اللّه سیستانی: عقد موقت اندازه معینی ندارد و مقدار آن با توافق دو طرف انجام می پذیرد، ولی باید مدت آن از مقدار عمر زن و شوهر یا یکی از آنها بیشتر نباشد که در این صورت عقد باطل خواهد بود.[۲]
آیات عظام تبریزی، مکارم و وحید: عقد موقّت اندازه معیّنی ندارد و مقدار آن با توافق دو طرف انجام می پذیرد؛ ولی بنابر احتیاط واجب باید مدت آن از مقدار عمر زن و شوهر یا یکی از آنها بیشتر نباشد و در غیر این صورت احتیاط واجب آن است که احکام عقد دائم را بر آن جاری سازند.[۳]
آیت اللّه بهجت: عقد موقّت اندازه معینی ندارد و مقدار آن با توافق دو طرف انجام می پذیرد؛ ولی اگر مدت آن از مقدار عمر زن و شوهر یا یکی از آنها بیشتر باشد، باید احکام عقد دائم را بر آن جاری سازند.[۴]
۱- امام، صافی و نوری، توضیح المسائل مراجع، احکام نکاح؛ فاضل و جامع المسائل، ج ۱، س ۱۵۴۴ و نوری، توضیح المسائل، احکام نکاح و دفتر: خامنه ای.
۲- سیستانی، توضیح المسائل مراجع، احکام نکاح.
۳- مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۱۰۰۸؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، عقدالمتعه و تبریزی، منهاج الصالحین، ج ۲، عقدالمتعه.
۴- دفتر: بهجت.
——————————–
آیا متعه و ازدواج موقت در قرآن و یا زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) وجود داشته است؟
متعه یک نوع پیوند زناشویی مشروع است همانند ازدواج دائم، با این تفاوت که متعه به صورت ازدواج موقت است؛ ازاین‌رو متعه یکی از مصادیق «أزواجهم» در این آیه شریفه است:(((وَ الَّذِینَ هُم لِفُرُوجِهِم حافِظُونَ. إِلاّ عَلی أَزواجِهِم أَو ما مَلَکَت أَیمانُهُم)))[ مؤ منون ۲۳، آیات ۵-۶.]؛«کسانی که پاکدامنند مگر در مورد همسرانشان یا کنیزانی که به دست آورده اند».متأسفانه برخی از وهابی ها «متعه» و ازدواج موقت را به معنای زنا و فحشا می دانند و شیعه را متهم به زنا می کنند، در حالی که در کتاب های تفسیری و حدیثی خودشان احکام و شرایطی برای متعه بیان شده که آن را از زنا متمایز می کند، در ذیل به شرایط و احکام متعه اشاره می شود:
۱. تعیین اجرت یا مهریه.
۲. تعیین وقت و زمان.
۳. صیغه عقدی که مشتمل بر ایجاب و قبول است.
۴. جدا شدن به وسیله سپری شدن زمان عقد یا این که مرد، مدت خود را بذل کند و ببخشد.
۵. عدّه نگه داشتن زن پس از متعه (زنی که دارای عادت ماهانه است باید یک دوره عدّه نگه دارد و زنی که عادت ماهانه ندارد چهل و پنج روز باید عدّه نگه دارد).[ وسایل الشیعه، ج ۱۴، ص۴۷۳.]
۶. ارث نبردن زن.
۷. اگر فرزندی به دنیا بیاید، فرزند مشروع است و از پدر خود ارث می برد و نفقه فرزندان بر عهده پدر است.
۸. ازدواج با دختر باکره نیاز به اذن و اجازه ولی او دارد و بدون اذن ولی عقد باطل است.[ وسایل الشیعه، ج ۱۴، ص ۴۵۸.]
مفسران بزرگ اهل‌سنت مانند ابن کثیر دمشقی، امام قرطبی و سیوطی و فخر رازی در تفاسیر خود ذیل آیه ۲۴ سوره نساء، شرایط و احکام مذکور را برای متعه ذکر کرده اند.[ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص ۴۸۶؛ الجامع لأحکام القرآن، قرطبی، ج ۶، ص ۲۱۴؛ الدرّ المنثور، سیوطی، ج۲، ص ۴۸۴؛ التفسیر الکبیر، فخر رازی، ج ۵، ص ۵۲ و ۵۱.]
اگر انسان منصفی این شروط و احکام را با زنا و فحشا مقایسه کند، خواهد فهمید که به هیچ عنوان این دو عمل با هم قابل مقایسه نیستند، هرگز در زنا و فحشا، عدّه نگه داشتن و صیغه عقد و تعیین وقت و سایر احکام وجود ندارد، در حالی که رعایت این احکام در ازدواج موقت الزامی است.
نکته دوم آن که ازدواج موقت و متعه مشروعیت خود را از قرآن کریم گرفته است؛ آیه ۲۴ سوره مبارکه نساء می فرماید:
(((فَمَا استَمتَعتُم بِهِ مِنهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً)))؛
«زنانی را که متعه کرده اید، مهرشان را به عنوان فریضه ای به آنان بدهید».
شیعه و سنی بر این باورند که این آیه درباره ازدواج موقت و نکاح متعه نازل گردیده است؛ هفده تفسیر مهم از تفاسیر اهل‌سنت تصریح به نزول آیه در مورد متعه دارند.[ از جمله این تفاسیر: صحیح بخاری کتاب التفسیر، صحیح مسلم (کتاب الحج)، مسند احمد، تفسیر طبری تفسیر فخر رازی، تفسیر قرطبی، تفسیر بغوی، تفسیر کشاف، تفسیر ابن کثیر، تفسیر خازن، تفسیر ابی السعود، تفسیر الدرّ المنثور سیوطی، تفسیر ابی حیان، تفسیر بیضاوی، احکام القرآن جصّاص و… .]
جالب آن که برخی از مفسران مانند طبری و ابن کثیر و دیگران از ابن عباس و أبی بن کعب و سعید بن جبیر و سدی نقل می کنند که آنها آیه را بدین گونه تلاوت می کردند: «فما استمتعتم به منهنّ إلی أجلٍ مسمّی»[ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص ۴۸۶.]، قید «إلی أجلٍ مسمّی» خود بهترین گواه برای آن است که آیه شریفه درباره متعه و ازدواج موقت نازل گردیده است.
ابن کثیر دمشقی که تفسیرش در میان وهابیت جایگاه برجسته و ممتازی دارد، در ذیل آیه ۲۴ نساء می گوید: «به عموم این آیه بر نکاح متعه استدلال شده است و بدون شک، متعه در آغاز اسلام مشروع و حلال بوده سپس حکم آن نسخ شده است. البته ابن عباس و گروهی از صحابه پیامبر قایل به مباح بودن متعه در حالت ضرورت و اضطرار بوده اند و این روایتی است که احمد بن حنبل نقل کرده است»[ همان.].
آری، متعه در آغاز اسلام مشروع بوده است ولی هیچ دلیل معتبری بر نسخ شدن آن توسط پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نداریم.
سیوطی در کتاب تاریخ الخلفاء تصریح می کند که نخستین کسی که متعه را حرام کرد، خلیفه دوم عمربن الخطاب بود، «هو (عمر) اوّل مَن حرَّم المتعة».[ تاریخ الخلفاء، سیوطی ص ۱۴۴.]
همچنین در صحیح مسلم از جابربن عبدالله انصاری این گونه روایت شده است: «عن جابر بن عبدالله قال: کنّا نستمتع بالقبضة مِنَ التمّر و الدّقیق الأیامَ علی عهد رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) و أبی بکر حتی نهی عنه عُمر فی شأن عمر و بن حریث»[ صحیح مسلم، ج ۲، ص ۱۰۲۳، کتاب النکاح، باب نکاح المتعة، حدیث ۱۶.].
«جابر بن عبدالله گفت: ما در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و زمان ابوبکر متعه انجام می دادیم در مقابل یک مشت خرما و آرد تا این که عمر بن الخطاب متعه را در قضیه عمروبن حریث، حرام کرد».
آری عمر بن الخطاب در آن خطبه ای که برای مردم خواند، چنین گفت: «متعتان کانتا علی عهدِ رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) و أنا أنهی عنهما و أعاقبُ علیهما متعة النساء و متعة الحج»[ السنن الکبری، بیهقی، ج ۱۰، ص ۴۹۰، کتاب النکاح، حدیث شماره ۱۴۵۰۶.]؛ «دو متعه بود (متعه حج و متعه نساء) که در عهد رسول خدا مباح و حلال بود ولی من از آن دو نهی می کنم و هر کس آن را انجام دهد او را مجازات می کنم، یکی متعه زنان و یکی متعه حج است».
ازاین‌رو یحیی بن أکثم از مردی در بصره پرسید: در جواز «متعه» به چه کسی اقتدا کرده ای؟ آن مرد گفت: به عمر بن الخطاب. گفت: چگونه به وی اقتدا کردی در حالی که عمر شدیدترین و سخت گیرترین مردم نسبت به متعه بود. آن مرد گفت: در خبر صحیح آمده که عمربن الخطاب بر فراز منبر رفت و گفت: خدا و رسولش دو متعه را بر شما حلال کرد (متعه نساء و متعه حج) و من این دو متعه را بر شما حرام می کنم و هر کس آن را انجام داد او را مجازات می کنم. ما شهادت عمر بر حلال بودن آن دو متعه را قبول کردیم ولی تحریم آن دو را از وی نپذیرفتیم[ محاضرات الاُدباء، راغب اصفهانی، ج ۲، ص ۲۳۵.]. یعنی خود خلیفه دوم در این خطبه اش تصریح می کند که متعه در زمان رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) حلال بوده و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) آن را تحریم نکردند و من حلال خدا را حرام می شمارم!!
امام علی(علیه السلام) درباره عملکرد نادرست خلیفه دوم می فرمایند: «لو لا أنّ عمر رضی الله عنه نهی عن المتعه ما زنی إلاّ شقی»[ تفسیر الطبری، ج ۸، ص ۱۷۸؛ الدرّ المنثور، ج ۲، ص ۴۸۶، التفسیر الکبیر، ج ۵، ص ۵۲.]؛ «اگر عمر بن خطاب از انجام متعه نهی نمی کرد، جز انسان شقاوتمند مرتکب زنا نمی شد».
نکته شایان ذکر آن که بسیاری از صحابه گران قدر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) معتقد به جواز و حلال بودن متعه، پس از رحلت ایشان بوده اند.
علامه امینی در کتاب گرانسنگ «الغدیر» نام بیست نفر از صحابه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) که معتقد به جواز و حلیت متعه بوده اند را ذکر می کند[ الغدیر، ج ۶، ص ۳۱۳.] و این خود بهترین گواه بر عدم نسخ متعه می باشد.
ابن حزم آندلسی که از طرفداران تفکر اُموی است و فرد متعصبی است، درباره صحابه ای که پس از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) معتقد به جواز و مباح بودن متعه بوده اند، می گوید: «هر آینه پس از رحلت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) گروهی از سلف صالح از صحابه بر حلال بودن و جواز متعه ثابت قدم ماندند، از صحابه افرادی همچون: اسماء دختر ابوبکر صدیق، جابربن عبدالله انصاری، ابن‌مسعود، ابن عباس، معاویة بن ابی سفیان، عمرو بن حُریث، ابوسعید خدری، سلمه بن امیه بن خلف، معبد بن أمیه بن خلف. و از تابعین افرادی همچون: طاووس، عطاء، سعید بن جبیر و سایر فقهای مکه معتقد به حلال بودن و جواز متعه پس از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) بوده اند».[ المحلی، ابن حزم، ج۱۱، ص ۱۶۹، کتاب النکاح، مسئله ۱۸۵۸.]
نکته مهم دیگر درباره متعه این است که ازدواج موقت همراه با شرایط و زمینه های آن، یک راه کار منطقی و خردپذیر برای حل پاره ای از مشکلات و آسیب های اجتماعی است.
جالب آن که کسانی که حلال خداوند را حرام نمودند، یا امور ناپسند دیگری مثل جهاد نکاح را جایگزین آن کرده اند و یا ازدواج موقت را با شکل و قالب دیگری پذیرفته اند. اهل‌سنت ازدواجی دارند به نام «الزواج بِنیّة الطّلاق» که حقیقت آن در واقع همان ازدواج موقت و متعه است ولی از نام بردن آن امتناع می ورزند[ شرح صحیح مسلم، باب نکاح المتعه، ج ۵ / ۷۶.].
امام نووی بزرگ شارح صحیح مسلم، در شرح خود این گونه می آورد: «اگر مردی با زنی ازدواج کند و صیغه عقد را به طور مطلق بخواند – قید نکند که عقد او دایم یا موقت است – و نیت این مرد آن باشد که مدّت معینی با این زن زندگی کند و بعد از او جدا شود، غالب فقهای اهل‌سنت بر این باورند که این نکاح صحیح و حلال است».
در میان بزرگان اهل‌سنت، کسانی بوده اند که خود ازدواج موقت انجام می داده اند؛ به عنوان نمونه، راغب اصفهانی در کتاب «محاضرات الأدباء» نقل می کند که «عبدالله بن زبیر» فرزند متعه بوده است، هنگامی که زبیر، اسماء دختر ابوبکر را متعه نمود، حاصل این ازدواج موقت «عبدالله بن زبیر» بود.[ مادر عبدالله بن زبیر به او گفت: «ما ولدتک الاّ فی المتعة» محاضرات الأدباء، ج۲، ص ۲۳۴.]
منبع: پرسمان
تمامی حقوق این سایت برای خبرگزاری حوزه محفوظ است.
بازنشر مطالب خبرگزاری حوزه در سایر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بدون ذکر منبع آزاد است.
* لطفا در مورد ایجاد تاپیک و نظرسنجی قبل از ثبت دقت فرمایید زیرا امکان ویرایش و یا حذف مطلب بعد از ارسال وجود ندارد.
همچنین شما ملزم به رعایت
قوانین و مقررات
نی‌نی‌سایت نیز می‌باشید.
* لطفا در مورد ایجاد تاپیک و نظرسنجی قبل از ثبت دقت فرمایید زیرا امکان ویرایش و یا حذف مطلب بعد از ارسال وجود ندارد.
همچنین شما ملزم به رعایت
قوانین و مقررات
نی‌نی‌سایت نیز می‌باشید.
لطفا بدون توهین و جنجال نظرتونو بگین تا یه بحث سالم داشته باشیم،یه پستی تو اینستا دیدم که فکرمو درگیر کرد اینکه جوونا تا قبل از ازدواج دائم چه جوری نیازاشونو برطرف کنن،به نظر من ازدواج موقت با ثبت محضر و فقط برای مجردها و یا مطلقه ها نه متاهل ها😏 میتونه به جامعه سالم و بدون اینهمه تجاوز و کودک آزاری و بیماری های جنسی کمک کنه،نظر شما چیه؟!و درعوض اینکار برای مردهای متاهل ممنوع بشه تا خیلی از مشکلات و هرزگی ها ریشه کن بشه…
خداوند در قرآن فرموده اگر شرایط ازدواج ندارید صبر کنید
من ب شخصه ن دوس دارم با کسی بغیر از عشقم رابطه داشته باشم ن عشقم قبل من با کسی بغیرمن رابطه داشته باشه چه حلال چ حروم پایاننظر مردم درباره عقد موقت
از هرچیزی ک‌موقتی باشه متنفرم ازینکه برای رفع نیاز باشم‌متنفرم
بچه ها باورتون نمیشه! برای بچم از «داستان من» با اسم و عکس خودش کتاب سفارش دادم، امروز رسید خیلی جذذذابه، شما هم برید ببینید،
خوندن همه کتابها با اسم بچه خودتون مجانیه، کودکتون قهرمان داستان میشه، اینجا میتونید مجانی بخونید و سفارش بدید
فرهنگش جا می افته اما نه به صورت عقد موقت, بلکه ازدواج سفید. همون راه جهان اول رو در پیش گرفتیم و بیست سال دیگه بچه ها خودشون میرن پی زندگیشون و رابطه ها به ازدواج محدود نمیشه.
راستش کاری با این چیزها ندارم ….
ولی آدمیزاد با سایر موجودات تفاوت هایی داره
یکی از این تفاوت ها ؛ کنترل غرائز !!!!
کسیکه نتونه هوای نفس ش رو کنترل کنه ، آدم قوی و خود ساخته ای نمی تونه باشه ….
نظر شخصی من
من نمیتونم درک کنم. دختر ها سریع وابسته میشن و نیاز های عاطفی براشون خیلی مهمتره و نیاز به اذن پدر دارن
از طرفی پسر ها هم برای ازدواج دنبال دختر هایی هستن که با کسی رابطه نداشتن
اینجوری پسرها میتونن فقط با ازدواج موقت هر روز یک رابطه رو تجربه کنن
دقیقا ی رابطه که فقط س ک س نیس اون وسط عواطفم دخیلن نمیشه که ی مدت آدم بایکی نیازشو برطرف کنه بعدم بره یکی دیگه رو بگیره آبم از آب تکون نخوره
آخه نمیشه عزیزم منطقی نیست همین نیازای سرکوب شده ممکنه یه جاهایی مثل یه بیماری روحی بروز کنه همینی که الان داریم تو جامعمون میبینیم اینهمه تجاوز به بچه ها کثافتکاری ها و…
بستگی به روحیات هر شخصی داره
در کل با همچین شخصی ازدواج نمیکردم
خودم نمیپسندم نه برا خودم نه برا همسر ایندم….
ولی حکم خداست و منطقا حسن هایی داره اگر کلاه شرعی نشه!!
و بیشتر به نفع خانوماست تا اقایون😉
😐😐😐😐😐😐😐😐با احترام ب نظرت…مسخرس این فکر واینکار
نه موافق نیستم
هزار تا مشکل پیش میاد کمترینش بچه ناخواسته
راه حل خوبیه براپسرا ولی برادختراخیلی ناجوره
هنوز نیاز اینقدرا بهم فشار نیاورده راستش
اگه دختر و خانوادش توقعاتشون رو بیارن پایین چشم و هم چشمی رو بزارن کنار اینطوری نمیشه یه جوون هم حیرون نمیشه
با توکل به خدا و کارو تلاش میشه زندگی رو از صفر شروع کرد منو همسرم اینطوری بودیم
قرآن منطقی نیست؟ یا کارها و رفتارهای ما آدم ها؟
اینقدر گرونیه و ازدواج سخته ک جوونها نمیتونن ازدواج کنن. بعدشم بیماری روحی رو باید درمان کرد نه اینکه بنشینیم و تبعاتش رو رقم بزنیم
ازدواج سفید یعنی بدون خطبه عقد باهم میرن زیر یه سقف و نیاز همو برطرف کنن نظر مردم درباره عقد موقت
پس ازدواج محضری میشه ازدواج سیاه؟؟
غریزه رو سرکوب نمی کنیم
راه درست کنترل ش رو پیدا می کنیم!!
وقتی همچین ازدواج های آسونی باشه
پسره مگه مغز خر خورده صد میلیون برای عروسی خرج کنه از همین مدلهای موقت نیازشو رفع میکنه
دختره هم دیگه دختر نیست که😐😐😐😐
البته رابطه الان دختر و پسرا هم اکثرا همینه پسرا دیگه میلی به ازدواج ندارن مگه اینکه بچه مثبت باشن😐
کاربر گرامی جهت ارسال پست شما ملزم به رعایت
قوانین و مقررات
نی‌نی‌سایت می‌باشید
مطالب این سایت تنها جنبه اطلاع رسانی و
آموزشی داشته و توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین
مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست. لطفاً پیش از استفاده از سایت
صفحه
“شرایط استفاده از سایت”
را مطالعه فرمایید. استفاده از این سایت
بدان معناست که شما قبلاً صفحه “شرایط استفاده از سایت” را مطالعه کرده
و به مفاد آن واقفید. نقل مطالب این سایت با ذکر منبع و نشانی اینترنتی سایت بلامانع است
برای اجرای این برنامه لطفا جاوا اسکریپت دستگاه خود را فعال کنید
برای اجرای این برنامه لطفا جاوا اسکریپت دستگاه خود را فعال کنید
برای اجرای این برنامه لطفا جاوا اسکریپت دستگاه خود را فعال کنید
برای اجرای این برنامه لطفا جاوا اسکریپت دستگاه خود را فعال کنید
دلایل از آیات و روایات در باب حلیت و صحت ازدواج موقت آن قدر زیاد است که هیچ کس نمی تواند آنها را انکار نماید و جعلی بودن را به آنها نسبت دهد، البته از مجموع روایات چنین به دست می آید که ازدواج موقت در مورد شخصی که از ازدواج دائم محروم است و یا دست رسی به زن خود ندارد و ممکن است به گناه بیفتد استحباب دارد و به آن تشویق شده است، اما نسبت به کسی که ازدواج دائم نموده و زنش هم پیش او است و بی نیاز از آن است، استحباب و تشویق به آن قابل اثبات نیست.
برای دریافت پاسخ تفصیلی و همچنین نظر حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به پاسخ تفصیلی مراجعه فرمایید.
نظر مردم درباره عقد موقت
برای روشن شدن این مسئله باید دو موضوع را مورد بررسی قرار دهیم:
1. جواز و مباح بودن ازدواج موقت از نظر آیات و روایات.
برای بررسی این موضوع ابتدا آیات قرآن سپس روایات را مورد بررسی قرار می دهیم:
الف. قرآن و ازدواج موقت
برای صحت و مباح بودن ازدواج موقت می توان به این آیه شریفه استدلال کرد: «…و زنانى را که متعه [ازدواج موقت] مىکنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهى بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده‌اید. (بعداً مىتوانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید.) خداوند، دانا و حکیم است».
[1]
علامه طباطبائی (ره) در تفسیر این آیه می فر گوید: «و بدون شک مراد از استمتاع مذکور در آیه، نکاح متعه است، چون آیه شریفه در مدینه نازل شده، زیرا در سوره نساء واقع شده، که در نیمه اول بعد از هجرت نازل شده و بیشتر آیاتش بر آن شهادت مىدهد، و این نکاح یعنى نکاح متعه و یا نکاح موقت، در آن برهه از زمان در بین مسلمانان معمول بوده، و در آن نیز هیچ شکى نیست، پس أصل وجود چنین نکاحى در زمان رسول خدا (ص) و در پیش چشم و گوش آن جناب جاى تردید نیست، و نیز جاى شک نیست که در آن ایام نام این نوع ازدواج همین نام بوده و از آن جز به عنوان متعه تعبیر نمىکردند، پس چارهاى جز این نیست که جمله: (فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ) را حمل بر همین نوع نکاح نموده و از آن جمله این قسم نکاح را بفهمیم، هم چنان که سایر رسوم و سنتهایى که در عهد نزول قرآن به اسماء خودش معروف و شناخته مىشده آیات قرآن بر آن معناى معهود حمل مىشده؛ مثلا اگر آیهاى در باره حکمى راجع به یکى از آن اسما نازل مىشده آن عنوان را امضا مىکرده و یا رد و تخطئه مىنموده، یا در باره آن عنوان امر مىکرده و یا نهى مىنموده، چارهاى جز این نبوده که آن اسما و عناوین را بر همان معانى معروف آن روزش حمل کنند، و هرگز سابقه ندارد که با وجود چنین زمینهاى اسم نامبرده را بر معناى لغویش- که در آن روز متروک شده بوده- حمل کرده باشند؛ مانند کلمه (حج) و کلمه (بیع)، و (ربا)، و (ربح)، و (غنیمت)، و کلماتى دیگر از این قبیل که یک معناى لغوى دارند و یک معناى معروف در بین اهل زمان مثلا کلمه (حج) در اصل لغت به معناى قصد کردن بوده، ولى معناى معروفش در بین مردم عرب زیارت خانه کعبه بوده، و ممکن نیست کسى ادعا کند که در قرآن کریم کلمه (حج) به معناى قصد است، و همچنین سایر عناوین قرآنى، و نیز تعبیرات و عناوینى که در لسان رسول خدا (ص) براى موضوعات مىآمده؛ نظیر کلمه (صلاة) و (زکات) و (حج تمتع) و امثال اینها که در اصل لغت معنایى داشته، ولى در لسان شارع، استعمالش در معنایى دیگر و یا مصداق معینى از آن معنا شایع شده، (مانند کلمه (صلاة) که در اصل لغت به معناى دعا بوده و شارع مقدس آن را در مصداق خاصى از دعا یعنى در نماز استعمال کرد، و این استعمال آن قدر شایع شد که هر جا کلمه صلاة شنیده مىشد، معناى نماز به ذهن مىرسید، نه معناى دعا، و با تحقق و جا افتادن چنین نام گذارى دیگر مجالى نیست، براى این که ما الفاظى را که از صلاة و زکات و غیره که در قرآن آمده بر معانى لغویش حمل کنیم».
[2]
ب. جوامع روایی و متعه
جوامع روایی شیعه و از جمله کُتُب اربعه شیعه که جزو اصیل ترین منابع روایی شیعه می باشند، هر کدام شامل بابی با عنوان متعه و جواز آن هستند؛ مانند:
1. کتاب کافی،
[3]
2. کتاب من لایحضره الفقیه،
[4]
3.کتاب الاستبصار،
[5]
4. وسائل الشیعة،
[6]
و کتاب های بسیار دیگری در این زمینه وجود دارد که قابل انکار نیستند.
نمونه ای از احادیث
علاوه بر قرآن، احادیث در باب متعه و استحباب آن آن قدر زیاد است که تردیدی در صحّت آنها وجود ندارد که به برخی از آنها اشاره می شود:
1. امام باقر (ع) از امام علی (ع) نقل می کنند که ایشان فرمودند: «اگر عمر قبل از من نمی آمد ( و متعه را حرام اعلان نمی کرد) جز انسان شقیّ و سخت دل (با وجود حلال بودن متعه) به گناه زنا مبتلا نمی شد».
[7]
2. یکی از اصحاب امام موسی کاظم (ع) می گوید: به آن حضرت عرض نمودم قربانت گردم من همواره به صورت عقد موقت ازدواج می نمودم سپس آن را زشت پنداشتم و مردم نیز مرا به خاطر آن ملامت می نمودند؛ به همین جهن با خدای خود بین رکن و مقام (در خانه خدا) عهد بستم تا دیگر ازدواج موقت ننمایم! ولی پس از آن این امر بر من گران آمد و بر قسم و عهدی که بسته بودم پشیمان گشتم، ولی توان ازدواج دائم را نیز نداشتم. آن حضرت فرمود: «با خدا عهد بسته ای تا او را اطاعت ننمایی؟! قسم به خدا اگر او را اطاعت ننمایی، حتما در برابر او عصیان خواهی نمود».
[8]
با توجه به آنچه گذشت می توان با قاطعیت چنین نتیجه گرفت که اصل وجود متعه و استحباب آن جزو مسائلی است که در آن هیچ جای شکی وجود ندارد؛ هر چند احتمال این که در مورد متعه روایاتی نیز جعل شده باشند وجود دارد.
نظر مردم درباره عقد موقت
برای اطلاع بیشتر نگاه
شود، به
نمایه: جواز ازدواج موقت،
پاسخ 844 (سایت: 915) .
2. محدوده ازدواج موقت
در رابطه با محدوده ازدواج موقت و تعداد زنانی که انسان می تواند با آنها در یک زمان ازدواج موقت نماید، باید بگوییم: هرچند احادیث معتبری وجود دارند که در ازدواج موقت محدودیتی از نظر تعداد وجود ندارد،
[9]
ولی با توجه به منشأ صدور این روایات
[10]
و نیز توجه به مجموعه روایات این باب می توان گفت ازدواج موقت دارای محدودیت است؛ توضیح این که: در کتب حدیثی بابی با عنوان «کراهت متعه با وجود بی نیازی از آن» منعقد شده است؛ یعنی کسی که نیاز به متعه ندارد و دارای زن دائم هست، مکروه است که سراغ متعه و ازدواج موقّت برود. از جمله در کتاب شریف کافی نوشته محمد بن یعقوب کلینی که از اصیل ترین منابع شیعه است، نیز چنین بابی منعقد شده است که به یک روایت از این کتاب اکتفا می شود .
از شخصی به نام فتح بن یزید نقل شده است که از امام موسی کاظم (ع) در رابطه با متعه سوال نمودم، فرمود: حلال و مباح است برای کسی که خدا او را به سبب ازدواج (دائم) بی نیاز نکرده باشد، پس به همین خاطر برای نگه داشتن عفّت و پاک دامنی رو به متعه آورده باشد، اما اگر او به واسطه ازدواج دائم بی نیاز گشته باشد، پس متعه برای او تنها زمانی مباح خواهد بود که زنش در حضورش نباشد. (مثل این که به مسافرت رفته و زن خود را با خود نبرده و در آن جا خوف افتادن در گناه است).
[11]
از این روایات کاملا روشن می شود که ازدواج موقت در بستر ازدواج دائم معنا پیدا می کند؛ یعنی بعد از این که شخص از ازدواج دائم محروم است و یا جائی است که دست رسی به زن خود ندارد برای دوری از گناه می تواند ازدواج موقت نماید. اما استحباب و تشویق و ترغیب به ازدواج موقت نسبت به کسی که ازدواج دائم نموده و زنش هم پیش او است و از این جهت بی نیاز است قابل اثبات نیست.
پاسخ آیت الله هادوی تهرانی
(دامت برکاته):
در ازدواج موقت از نظر تعداد محدودیتی وجود ندارد، لکن این امر به معنای عدم شرایط در این نوع ازدواج نیست و یکی از این شرایط عدم ترتب مفسده می باشد.
[1]
– …فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً وَ لا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما تَراضَیْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِیضَةِ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیما . نساء، آیه 24 .
[2]
– طباطبایى سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم – قم، چاپ پنجم، 1417 ق ، ج 4 ، ص 271 و 272 .
[3]
– ثقة الاسلام کلینى، الکافی، 8 جلد، دار الکتب الإسلامیة تهران، 1365 هجرى شمسى ، ج 5 ، ص 448 الی 465 .
[4]
– شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، 4 جلد، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1413 هجرى قمرى ، ج 3 ، ص 458 الی 467 .
[5]
– شیخ طوسى، الإستبصار، 4 جلد، دار الکتب الإسلامیه تهران، 1390 هجرى قمرى ، ج 3 ، ص 141 الی 155 .
[6]
– شیخ حر عاملى، وسائل الشیعة، 29 جلد، مؤسسه آل البیت علیهمالسلام قم، 1409 هجرى قمرى ، ج 21 ، ص 5 الی 81 .
[7]
– محدث نورى، مستدرک الوسائل، 18 جلد، مؤسسه آل البیت علیهم السلام قم، 1408 هجرى قمرى ، ج 14 ، ابواب المتعه ، ص 447 .
[8]
– محدث نورى، مستدرک الوسائل، همان ، ج 14 ، ص 453 .
[9]
– ثقة الاسلام کلینى، الکافی، 8 جلد، دار الکتب الإسلامیة تهران، 1365 هجرى شمسى ، ج 5 ، ص 451 .
[10]
– برای اطلاع بیشتر نگاه شود به پاسخ 3320 (سایت: 4098) بررسی احادیث متعه.
[11]
– 1- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ یَقْطِینٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ع عَنِ الْمُتْعَةِ فَقَالَ وَ مَا أَنْتَ وَ ذَاکَ فَقَدْ أَغْنَاکَ اللَّهُ عَنْهَا قُلْتُ إِنَّمَا أَرَدْتُ أَنْ أَعْلَمَهَا فَقَالَ هِیَ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ ع فَقُلْتُ نَزِیدُهَا وَ تَزْدَادُ فَقَالَ وَ هَلْ یَطِیبُهُ إِلَّا ذَاکَ.
2- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنِ الْمُخْتَارِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُخْتَارِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ الْعَلَوِیِّ جَمِیعاً عَنِ الْفَتْحِ بْنِ یَزِیدَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع عَنِ الْمُتْعَةِ فَقَالَ هِیَ حَلَالٌ مُبَاحٌ مُطْلَقٌ لِمَنْ لَمْ یُغْنِهِ اللَّهُ بِالتَّزْوِیجِ فَلْیَسْتَعْفِفْ بِالْمُتْعَةِ فَإِنِ اسْتَغْنَى عَنْهَا بِالتَّزْوِیجِ فَهِیَ مُبَاحٌ لَهُ إِذَا غَابَ عَنْهَا. ثقة الاسلام کلینى، الکافی، 8 جلد، دار الکتب الإسلامیة تهران، 1365 هجرى شمسى ، ج 5 ، ص453.
آخرین پرسش ها و پاسخ ها را همه روزه در ایمیل خود مطالعه کنید
ما 11568 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و استفاده از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز است.
ازدواج سنت پیامبر است و بنیان تشکیل خانواده است. کشور های مختلف برای تشکیل خانواده آداب متفاوتی دارند. در کشور ما نیز این آیین آداب و رسوب خاص خود را دارد. برای محرم شدن زن و مرد ابتدا باید صیغه جاری شود که آن نیز شرایط خاص خود را دارد. در جامعه ای که راه برای ارضای نیازهای جنسی وجود ندارد، ازدواج موقت شاید بهترین راه هم از نظر شرعی و نیز از نظر قانونی و حقوقی به حساب میاید.
در این خصوص باید گفت دختر باکره رشیده را باید با اجازه پدر یا جد پدری وی صیغه نمود. در صورتی که دسترسی به هیچ یک از آن ها وجود نداشته باشد بدون اجازه پدر صیغه قابل اجراست. در صورتی که دختر قبلا ازدواج کرده باشد و بکارت او به واسطه شوهر از بین رفته باشد در این صورت به اجازه پدر و جد پدری نیازی نیست. اما در صورتی که بکارت وی به واسطه زنا از بین رفته است اجازه پدر احتیاط واجب است.
۴ روش در خواندن صیغه وجود دارد. در روش اول شخص ثالثی به نام عاقد وجود دارد که از دو طرف یعنی زوج و زوجه وکالت می گیرد و پس از آن ابتدا به وکالت از خانم می گوید: «زَوَّجتُ مُوکِّلَتی (نام خانم) مُوَکَّلی (نام آقا) فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ عَلَی المَهر المَعلُوم» سپس به وکالت از آقا می گوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی (نام آقا)»
در روش دوم خانم و آقا صیغه مربوط به خود را می خوانند: در این صورت خانم می گوید: «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم » و آقا بلافاصله می گوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ»
در روش سوم عاقد از عروس وکالت می گیرد که خود صیغه عقد را بخواند. در این صورت در واقع عاقد داماد است. در این صوت صیغه عقد اینگونه جاری می شود:نظر مردم درباره عقد موقت
داماد ابتدا به وکالت از عروس می گوید: «زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی (نام خانم) نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم» سپس بلافاصله از طرف خودش می گوید: «قَبِلتُ التَّزویج»
در روش چهارم خانم از آقا وکالت می گیرد و عاقد می شود. در این صورت صیغه عقد به این صورت جاری می شود:
عروس ابتدا می گوید: «زَوَّجتُک نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم» سپس بلافاصله از طرف آقا می گوید: «قَبِلتُ التزویج لموکِّلی (علی)»
در صیغه کردن باید مهریه به طور کامل معلوم شود. به عنوان مثال اگر مهریه یک شاخه گل رز است باید عنوان شود که کدام شاخه گل رز. یا اگر عنوان نشده ارزش مالی آن نیز عنوان شود. به عنوان مثال یک شاخه گل رز به مبلغ ۲۰ تومان. همچنین مدت صیغه نیز باید به صورت دقیق معلوم شود. اگر خانم و آقایی قصد انجام عقد دائم را دارند باید مدت صیقه آن ها تمام شود یا آقا بگوید بقیه مدت را به همسرم بخشیدم. در غیر این صورت عقد دائم باطل می شود. پس از جاری شدن صیغه مهریه برگردن مرد است. اگر مرد با زن رابطه برقرار کند، باید تمام مهریه را به او بدهد در غیر این صورت پرداخت نصف مقدار مهریه الزامی است.
شناسایی انواع مهریه ؛ مطالبه مهریه در ازدواج دائم چگونه است؟
ازدواج موقت از نظر شرعی در اسلام حلال قرار داده شده پس از نظر قانونی و حقوقی نیز مشکلی ندارد. انجام آن مستلزم یکسری شرایط است که در ادامه به آن می پردازیم:
در ازدواج موقت اگر شرطی قید نشده باشد، هر دو طرف می تواند از یکدیگر به اندازه رابطه جنسی در عقد دائم لذت ببرند و نزدیکی صورت بگیرد. اما اگر زن ضمن عقد ذکر کرده باشد که به نزدیکی راضی نیست این عمل انجام نمی پذیرد تا زمانی که زن رضایت زن حاصل شود. اگر صیغه موقت به منظور آشنایی باشد و پدر دختر باکره این امر را ذکر کرده باشد، نزدیکی نباید صورت بپذیرد.
در ازدواج موقت زن از مرد ارث نمی برد و بالعکس؛ مرد نیز از زن ارث نمی برد. اگر باردار شود حق خرجی به او تعلق نمی گیرد. حتی اگر این امر را در هنگام صیغه نداند. در عوض زن نیز برای بیرون رفتن از خانه نیاز به اجازه شوهر ندارد. مگر آنکه حق و حقوق شوهر پایمال شود که در این صورت حرام است.
شرایط طلاق توافقی در ازدواج دائم چیست؟
پدر می تواند برای دختر یا پسر نابالغ خود را صیغه موقت جاری کند. اگر پدری دختر نابالغ خود را که از او خبری ندارد صیغه کند در صورتی که نداند او مرده است یا زنده و یا کجا زندگی می کند، برحسب ظاهر محرم بودن صورت می پذیرد . اگر معلوم شود دختر در زمان عقد زنده نبوده است عقد باطل است.
در ازدواج موقت برای زنان جایز نیست در یک زمان در عقد بیش از یک نفر باشند. اما برای مردان محدودیتی ندارد. مرد می تواند به هر تعداد را صیغه کند. مدت عده برای زنان در ازدواج موقت دوبار پاک شدن از قاعدگی است و برای کسانی که قاعدگی برای آن ها صورت نمی پذیرد، این مدت ۴۵ روز است. اما برخی معتقدند که اگر شوهر در ازدواج موقت فوت کند، این مدت مثل ازدواج دائم واست و ۳ ماه و ۱۰ روز به طول می انجامد.
ازدواج موقت شرعی و قانونی است و از نظر حقوقی نیز اشکالی ندارد. این حکم از آیه ۲۴ سوره نساء برگرفته شده است که خداوند در این آیه می فرمایند:
(((فَمَا استَمتَعتُم بِهِ مِنهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً)))؛
«زنانی را که متعه کرده اید، مهرشان را به عنوان فریضه ای به آنان بدهید».
البته فقهای عامه آن را نمی‌پذیرند و معتقدند این آیه در مورد استمتاع در ازدواج دائم است. متعه به معنای صیغه و ازدواج موقت است که در اسلام برای جلوگیری از زنا بوجود آمده است. این حکم مخالفان و موافقان زیادی دارد. موافقان صیغه موقت معتقدند که صیغه برای جلوگیری از روابط نامشروع و زنا در جامعه است. بنابراین از گسترش روابط آزاد جنسی جلوگیری می‌کند. حتی ازدواج موقت برای جوانانی است که در دوران نامزدی قرار دارند و می خواهند برای آشنایی بیشتر محرم شوند نیز مناسب است. اما متعه مخالفان بسیاری نیز دارد. مخالفان این امر معتقدند که این کار کلاه شرعی به حساب می آید و پایمال کردن حقوق زنان است. همچنین باعث بروز بیماری های مقاربتی و انتقال آن در جامعه می شود. متعه برای مردانی که متاهل هستند باعث فروپاشی بنیان خانواده می شود و این امر مطابق برخی از دلایل مذهبی منسوخ است.
با اینکه در کشور ما متعه از نظر حقوقی و قانونی اشکالی ندارد اما از نظر فرهنگی میان مردم جامعه باب نشده است که تبعات آن موجب بالا رفتن آمار طلاق می شود. در دورانی از زمان پیامبر این امر بنا به وضعیت اجتماع جایز بوده اما نقل است که بعد ها توسط خلیفه دوم ممنوع اعلام شده است. بنابراین اهل سنت معتقدند آیه ۲۴ سوره نسا بنا به روایات نسخ شده است و صیغه و ازدواج موقت اعتقاد ندارند. سند موثقی در رابطه با اینکه متعه در زمان فوت پیامبر اکرم چه حکمی داشت وجود ندارد و در رابطه با آن سخنان بسیاری وجود دارد.
شهید مطهری در باب ازدواج موقت می فرمایند: در واقع مسأله ازدواج موقت هم اگر انسان خوب دقت کند، معلوم است که برای یک حالت ضروری است.این که اسلام ازدواج موقت را اجازه داده، نه برای شهوت رانی یک عده افرادی است که یک زن دارند و گاهی دو و سه و حتی چهار زن دارند و برای تنوع دنبال ازدواج موقت می‌روند که به ثواب نائل بشویم! نه، برای اینها ثواب ندارد، گناه هم دارد.
فرمایشات ایشان را میتوانید در آثار استاد شهید مطهری جست و جو کنید. نظرات ایشان در باب تفسیر سخنان ائمه اطهار بدین شرح است که در صورتی که ازدواج دائم موجب رفع نیاز است، انسان به صیغه احتیاج پیدا نمی کند. ایشان مفاهیمی همچون صیغه ساعتی که در جامعه امروزی باب شده را نهی فرمودند. همچنین صیغه را احیاء سنت متروکه خواندند و تاکید کردند در مواردی که نیاز به صیغه نیست از آن اجتناب شود.
احکام صیغه چیست؟
ازدواج موقت و صیغه در ایران مطابق ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی در ایران به رسمیت شناخته شده است. بنابراین از نظر قانونی و حقوقی اشکالی بر آن وارد نیست.
بر اساس ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی: نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد.
در حال حاضر چندین ماده از قانون مدنی ایران به ازدواج موقت تعلق دارد. در این قانون در رابطه با موارد مختلف نظیر مهریه، نفقه، طلاق، عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن و همچنین عده وفات بحث شده است.
پانوشت: متعه و شرایط آن , مدت زمان صیغه و ازدواج موقت , روابط جنسی در صیغه , قوانین ایران در باب ازدواج موقت , ازدواج موقت از لحاظ شریعت , متن صیغه , صیغه با زن متاهل
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نام *
ایمیل *
وب سایت
دیدگاه
طراحی سایت در کرج
طراحی سایت وکالت
طراحی سایت فروشگاهی
نظر مردم درباره عقد موقت
طراحی سایت شرکتی
سئو سایت
گروه وکلای وکیل من با فراهم آوردن امکان بهترین مشاوره حقوقی توسط مشاوران متخصص و وکلای پایه یک دادگستری در زمینه مورد نظر شما بر آن است تا بتواند کارگشای مسائل حقوقی و…شما به بهترین وجه ممکن در کمترین زمان لازم باشد. بنابراین شما می توانید از امکانات مختلفی که گروه وکلای وکیل من برای شما فراهم کرده بهره مند شوید و در این زمینه قدم به قدم از مشاوره وکلای ما بهره مند گردید. شما می توانید از طریق مشاوره حقوقی تلفنی و حضور در موسسه (مشاوره حقوقی حضوری) و بهره گیری از وکلای مجرب و متخصص به نتیجه مطلوب برسید.
تلفن همراه
09362442734
تلفن ثابت
02632567456
نشانی ما
آزادگان، ساختمان البرز
تهران، خیابان طالقانی، خیابان سمیه، تقاطع موسوی، ساختمان 129
فردیس، ابتدای کانال شرقی، روبه روی فروشگاه اتکا، ساختمان آرژانته
مقام معظم رهبری در پاسخ به جدیدترین استفتاءها مربوط به عقد موقت در فضای مجازی، شرکت در نمازهای اهل تسنن، دوچرخه سواری بانوان و … نظرشان را اعلام کردند.
به گزارش ایسنا، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری جدیدترین استفتاهای انجام شده از رهبر انقلاب و پاسخ‌های معظمُ‌له به موارد مطرح‌شده را منتشر کرد که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است:
آیا کپی کردن کارهای گرافیکی یا دانلود فیلم، کلیپ و آهنگ با ذکر منبع در فضای مجازی اشکال شرعی دارد؟
اگر قرائن و شواهد یا متعارفی وجود دارد که در این گونه امور استفاده برای عموم آزاد است، اشکال ندارد و الا استفاده، خرید و فروش و کپی برداری بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
***
نظر مردم درباره عقد موقت
آیا صحبت یا شوخی با نامحرم به شکل صوتی، تصویری یا نوشتاری و نیز فالو یا لایک کردن جنس مخالف در فضای مجازی حرام است؟
به طور کلی ارتباط با نامحرم که مستلزم مفسده بوده یا خوف وقوع در حرام در میان باشد، جایز نیست.
***
* ۱) آیا خواندن صیغه عقد موقت در فضای مجازی ـ برای حلال شدن رابطه مجازی ـ صحیح است؟
۲) برای خواندن عقد حتماً باید طرف مقابل را بشناسیم؟
۱) نوشتن کافی نیست اما خواندن عقد به صورت تلفنی و امثال آن با رعایت شرایط لازم اشکال ندارد و یکی از شرایط این است که بنابر احتیاط واجب در ازدواج با دختر باکره اجازه پدر یا جدّ پدری او لازم است و بنابر احتیاط بدون آن عقد صحیح نیست.
۲) فی نفسه لازم نیست؛ همین که در عقد مخاطب شما معلوم باشد، کفایت می کند.
***
بنده کارمند هستم، استفاده شخصی از اینترنت و فضای مجازی در محل کار در حد نیاز چه حکمی دارد؟
استفاده شخصی از اموال بیت‌المال جایز نیست و موجب ضمان است، مگر با اذن مسئولی که شرعاً و قانوناً چنین حقی دارد.
***
تعرض به حریم خصوصی دیگران از طریق فضای مجازی از لحاظ فقهی چه حکمی دارد؟
فی نفسه جایز نیست.
***
بنده به علت شرایط کاری در شهری که برادران اهل سنت در آن ساکن هستند زندگی می‌کنم. آیا می‌توانم در نماز جماعت و جمعه آنان شرکت نمایم؟
نماز جمعه و جماعت با آنان برای حفظ وحدت اسلامی صحیح و مجزی است.
***
اگر شخصی خلاف وحدت شیعه و تسنن صحبت کند نسبت به حضور در آن مجلس چه تکلیفی داریم؟
هرگونه گفتار یا کردار و رفتاری که در زمان حاضر سوژه و بهانه به دست دشمن بدهد یا موجب اختلاف و تفرقه بین مسلمین گردد، شرعاً حرام اکید است و شرکت در آن مجلس اگر تأیید و ترویج آن باشد جایز نیست.
***
پیش بینی نتیجه مسابقات و قرعه کشی بین کسانی که درست پیش بینی کرده‌اند و جایزه دادن به برندگان قرعه چه حکمی دارد؟
شرکت در پیش بینی برد و باخت تیم ها اشکال ندارد ـ هر چند احتیاط در ترک آن است ـ اما بنابر احتیاط واجب مالک مبلغی که با شرط بندی به او می دهند نمی شود؛ بله اگر صاحب آن مبلغ بعداً با یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح آن را تملیک کند، اشکال ندارد.
***
نظر معظمُ له در باره ورزش بوکس و کاراته و دیگر ورزش‌های رزمی چیست و در صورت وارد شدن جراحات و کبودی در بدن حریف، دیه واجب میشود؟
شرکت در این گونه ورزش‌ها اگر ضرر قابل توجهی نداشته باشد اشکال ندارد، ولی صدمه زدن به دیگران جایز نیست؛ مگر این که ضرر قابل توجهی نداشته باشد و طرف مقابل رضایت داشته باشد؛ در هر صورت اگر جراحت یا کبودی در بدن حریف وارد شود پرداخت دیه واجب است، مگر این که از طرفِ مقابل، برائت از ضمان بگیرد.
***
حکم دوچرخه سواری برای بانوان چیست؟
دوچرخه سواری زنان در مجامع عمومی و نیز در جایی که در معرض دید نامحرم است، جایز نیست.
انتهای پیام
سلام. جاداره دوباره وهزاران بار از هوش و دقت رهبر عزیزم خدارا شاکرباشم. زیرا دقت و ریز بینی ایشان درتمام مسایل امور کشور.خصوصن امورشرعی قابل تحسین است. وافتخارمیکنم که مرجع تقلیدی عالم ودانا را انتخاب نمودم. وهروز یقین ام بیشتر میشود.
امیدوارم همیشه سایه آقا بالا سرمون باشه.آرزوی دیدنشان را دارم
در این زمانه که دنیا در تاریکی محض به سر میبرد خدا را هزاران بار شکر گزارم که نوری همچون مقام معظم رهبری برای یافتن صراط مستقیم به ما بندگان حقیر عطا کرده.
باشد که قدر دان این لطف بزرگ و الهی باشیم.
ازدواج موقت موضوعی که در گزارش‌های پیشین به نکوهیده بودنش نزد افکارعمومی اشاره شده است، در قانون نیز چندان جایگاه قوی ندارد و کسانی که طرف ازدواج موقت قرار می‌گیرند نه در جامعه و نه از سوی قانون مورد حمایت نبوده و سرنوشت چندان مشخصی ندارند و اگر در حین رابطه در عقد موقت ازدواج هرگونه مشکلی برای زنان حادث شود آنها بدون مامن و پناهگاه یا باید از به تضییع حق تن دهند یا اینکه با خشونت کمی از حق از دست رفته‌شان را ایفاد کنند.
“نکاح منقطع” یا “ازدواج موقت” که به صیغه نیز نزد افکارعمومی معروف است، نوعی از ازدواج است که در آن عقد ازدواج برای مدت معین و محدودی با مهریه‌ای معلوم، بین زن و مرد بسته میشود و با پایان آن رابطه زوجیت خودبه‌خود منقضی میشود مگر اینکه مجدد دو طرف این عقد بخواهند آن را تمدید و ادامه دهند.
یکی از تفاوت‌های ازدواج موقت و ازدواج دائم “مدت” آن است. این ویژگی، مدتی است که با اتمام آن ازدواج بدون نیاز به طلاق به پایان می‌رسد. این مدت حداقل و حداکثری ندارد اما برخی معتقدند درصورتی که مدت ازدواج موقت از طول عمر معمول انسان فراتر باشد ازدواج به دائم تبدیل میشود. عقد موقت بدون ذکر مدت باطل است و زوجیتی برقرار نشده است. این نظر در بین حقوق‌دانان بیشتر مورد پذیرش است.
یکی از مواردی که باید در انعقاد ازدواج موقت حتما از نظر دور داشته نشود بحث “مهریه” است. در ازدواج موقت نیز مثل ازدواج دائم بایستی مهریه‌ای تعیین شود و مقدار آن بسته به توافق طرفین است، اما برخلاف ازدواج دائم که تعیین مهریه را می‌توان به بعد از ازدواج موکول کرد یا اصولا توافقی بر آن نکرد، در ازدواج موقت عدم تعیین مهریه در زمان عقد موجب باطل شدن قرارداد میشود.نظر مردم درباره عقد موقت
براساس نظر مشهور مدت عدهء ازدواج موقت نیز باید دو بار پاک شدن از قاعدگی پس از پایان متعه است. برای اشخاصی که با وجود یائسه نبودن قاعده نمی‌شوند، این مدت 45 روز است. اما اگر شوهر در اثنای ازدواج موقت بمیرد، بر اساس نظر مشهور عده همانند ازدواج دائم چهار ماه و ده روز است.
یکی از مواردی که باید در انعقاد ازدواج موقت حتما از نظر دور داشته نشود بحث “مهریه” است. در ازدواج نیز مثل ازدواج دائم بایستی مهریه‌ای تعیین شود و مقدار آن بسته به توافق طرفین است، اما برخلاف ازدواج دائم که تعیین مهریه را می‌توان به بعد از ازدواج موکول کرد یا اصولا توافقی بر آن نکرد، در ازدواج عدم تعیین مهریه در زمان عقد موجب باطل شدن قرارداد میشود.
در این زمینه و با توجه به نگاهی که در جامعه به مقوله صیغه یا همان ازدواج موقت وجود دارد، بر پایه مواردی چون ایجاد تبعیض‌های اجتماعی و حقوقی علیه زنان، مغایرت با اسلام، «کلاه شرعی» بودن برای روسپی‌گری، رواج بیماری‌های آمیزشی مانند ایدز، نقض حقوق کودک حاصل از صیغه و….. مطرح شده است. از نظر فرهنگی و عرفی ایرانی‌ها «صیغه» را نوعی «کلاه شرعی» برای روسپی‌گری می‌دانند. روسپی‌گری کشور ما و بر اساس قوانین جاریه جرم بوده و مجازات شلاق دارد اما خواندن یک متن صیغه از جانب عاقد، آن را شرعی می‌کند.
البته انتقادها به همینجا ختم نمی‌شود و بسیاری از منتقدان ان مقوله بر این باورند که صیغه موجب ایجاد تبعیض‌های اجتماعی و حقوقی علیه زنان میشود. زیرا در قوانین «صیغه» منافع مرد بر منافع زن برتری دارد و فقط لذت جنسی مرد در نظر گرفته شده است نه زن. همچنین ازدواج موقت موجب نقض حقوق زنان میشود زیرا در ازدواج، زنان از مردان ارث نمی‌برند و مرد ملزم به پرداخت نفقه نیست. باید این سوال را مدنظر داشت که موقت چه نفعی برای زنان دارد و شان اجتماعی زنان در این پدیده چقدر مورد توجه جامعه قرار می‌گیرد.
از سوی دیگر و از آنجایی‌که در ازدواج ، فرد محدود به یک شریک جنسی نشده و می‌تواند از این طریق، چند شریک جنسی داشته باشد، احتمال شیوع بیماری‌های مقاربتی نیز افزایش می‌یابد. در شرایط فعلی و با دانش ناکافی مردم جامعه در خصوص بیماری‌های مقاربتی، ترویج ازدواج کار غلطی به نظر می‌رسد.
مخالفان ازدواج موقت یا صیغه معتقدند «فرهنگ جامعه ما فرهنگ ازدواج دایم است». به جای ترویج ازدواج موقت برای جوانان باید مشکلات ازدواج دایم آنان را حل کرد. رواج صیغه موجب خلل وارد شدن به ازدواج دائم و شرعی کردن مشکل «روابط دختر و پسر در جامعه اسلامی» میشود.
پاره‌ای از مخالفان نیز با استناد به دستورها و سنت پیامبر، ازدواج موقت را حرام می‌دانند. اهل سنت معتقدند که موقت به استناد تعدادی از آیات قرآن و همچنین حدیثی صریح از پیامبر منسوخ است. از جمله اینکه زن در ازدواج موقت زوجه نیست برای آنکه از شرایط زوجیت این است که ارث ببرد و بتوان او را طلاق داد و حق نفقه داشته باشد و حال آنکه هیچ یک از این شرایط در ازدواج‌موقت نیست و از تمام شون زوجیت محروم است. همچنین ازدواج موقت ارث ندارد و زوجه دائم ارث دارد و با توجه به ارث زوجین، چون در موقت زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند، پس قرآن ناسخ ازدواج موقت است. علاوه بر آن چون ازدواج موقت طلاق ندارد و طلاق هم از لوازم زوجیت است پس زن ازدواج موقت، زوجه نیست.
براساس نظر مشهور مدت عدهء ازدواج موقت نیز باید دو بار پاک شدن از قاعدگی پس از پایان متعه است. برای اشخاصی که با وجود یائسه نبودن قاعده نمی‌شوند، این مدت 45 روز است. اما اگر شوهر در اثنای ازدواج موقت بمیرد، بر اساس نظر مشهور عده همانند ازدواج دائم چهار ماه و ده روز است
ازدواج موقت از گسترش روابط آزاد جلوگیری می‌کند. روابط آزاد مغایر برخی مذاهب است و تعهدات قانونی برای طرفین ایجاد نمی‌کند. این مزیت به ویژه در مورد فرزندان حاصل از ازدواج مطرح است که تمام حقوق فرزندان ازدواج عادی را دارند.
اگریک نفررابخواهیم صیغه کنیم ومدت ومهریه ان را بعدازخواندن صیغه نامه ب او بدهیم ودیگربه اوپول ندهیم بازهم گناه کردیم ایا
از نظر شرعی خیر.
اگر ازدواج موقت با فرد معتاد صورت بگیرد در بین ازمایشات،ازمایش ایدز هم انجام میشود؟
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه *
نام *
ایمیل *
وب سایت
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.
Δ
صفحه‌ها برای ویرایشگران خارج‌شده از سامانه بیشتر بدانید
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز
ازدواج موقّت یا مُتعَه یا نکاح مُنْقَطِع یا عقد موقت نوعی ازدواج است که زن با قرائت صیغه‌ای، خود را برای زمانی معین و محدود به ازدواج مرد در می‌آورد. آیه ۲۴ سوره نساء درباره ازدواج موقت نازل شده است. مسلمانان در مشروع بودن متعه در دوره پیامبر(ص) اتفاق نظر دارند؛ ولی در اینکه این حکم شرعی بعد از پیامبر نیز باقی است یا نه، اختلاف دارند.
فقهای امامیه به مشروع‌بودنِ ازدواج موقت پس از پیامبر(ص) معتقدند. این نوع ازدواج، در قانون مدنی ایران به رسمیت شناخته شده و ازدواج موقت در ایران به نام صیغه یا صیغه مَحرَمیت معروف است.
متعه یا ازدواج موقت بدین معناست که زن، شخصا یا به وسیله وکیل خویش، خود را برای مدتی معلوم با مهریه تعیین شده به ازدواج مردی درآورد که در ازدواج با او مانع شرعی نداشته باشد.
نظر مردم درباره عقد موقت
مانع شرعی عبارت است از مواردی که از نظر شرعی، ازدواج ممنوع است مانند: خویشاوندی نَسبی یا سببی یا شیری یا عده یا شوهر داشتن.[۱]
منابع تاریخی اعم از شیعه و سنی نشان میدهد که در زمان رسول خدا(ص) و بعد از رحلت ایشان یعنی در زمان خلیفۀ اول نیز متعه نساء انجام شده است. حتی تا زمان خلافت خلیفۀ دوم نیز این نوع ازدواج مرسوم بود؛ اما خلیفۀ دوم در زمان خلافتش پس از یک ماجرا، این نوع ازدواج را حرام اعلام کرد و حتی تهدید کرد که هر کس پس از شنیدن این حکم مرتکب چنین ازدواجی شود، سنگسار میشود. به عنوان نمونه سه روایت از منابع اهل سنت نقل میشود. مشهورترین واقعه‌ای که در اکثر کتب روایی ذکر شده است جریان عمرو بن حریث است که به این شرح است:
در روایت دیگری از محمد بن اسود بن خلف نقل می‌کنند:
خلیفه دوم نکاح موقت را تحریم کرد ولی با توجه به نقل قولی که از او شده است، این تحریم «قانونی و عرفی» نه تحریم «شرعی و دینی». به عبارت دیگر، وی به خاطر اینکه تصور میکرد متعه دارای مفسده است، آن را ممنوع کرد. چنانکه خودش نیز این تحریم را به رسول الله نسبت نداد، بلکه می‌گوید: من آن را تحریم می‌کنم و کیفر مخالفت با آن را به خودش نسبت میدهد و نمی‌گوید خدا کیفر میدهد.[۴]
تِرمِذی روایتی را از عبدالله بن عمر نقل کرده که نشان میدهد مسلمانان با وجود این منع، هنوز از نظر شرعی، این نوع ازدواج را حلال میدانستند:
در روایتی از امام صادق(ع) آمده که پیامبر(ص) نیز ازدواج موقت داشته‌اند.[۶] در مورد انجام عمل متعه توسط ائمه(ع) نیز روایاتی وجود دارد مانند این که در روایتی آمده است امام علی(ع) با زنی از قبیله بنی نهشل در کوفه ازدواج موقت کرد.[۷] از آنجا که این روایت بر ازدواج آن حضرت در کوفه دلالت دارد معلوم میشود در زمان خلافت ایشان (یعنی پس از وفات پیامبر اسلام و عصر خلفای ثلاثه) این ازدواج صورت گرفته‌است؛ چرا که قبل از آن امام علی(ع) در مدینه زندگی میکرد.
مهمترین زمینه بحث قرآنی ازدواج موقت، آیه ۲۴ سوره نساء است.
فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً ۚ…﴿۲۴﴾[ نساء–۲۴] (ترجمه:و زنانی را که متعه [= ازدواج موقت] می‌کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید.)
خداوند متعال در این آیه شریفه بر لزوم پرداخت مهری که برای ازدواج موقت مقرر کرده اید تاکید دارد. این نحوه بیان نشان میدهد که اصل جواز ازدواج موقت، مسئله‌ای مسلم بوده است و قرآن کریم صرفا بر لزوم پرداخت مهریه تاکید دارد.
زمخشری در تفسیر کشاف[۸] از ابن عباس نقل می‌کند که این آیه از آیات محکم قرآن است. میبدی در کشف الاسرار به نقل از حسن و مجاهد می‌گوید که آیه از آیات محکم است[۹] و ثعلبی در الکشف و البیان[۱۰] روایتی از حضرت علی(ع) نقل می‌کند که این آیه نسخ نشده است.
تفسیر قمی،[۱۱] البرهان،[۱۲] آلاء الرحمن،[۱۳] تفسیر جوامع الجامع،[۱۴] مجمع البیان،[۱۵] و تفسیر المیزان،[۱۶] تصریح کرده‌اند که این آیه درباره ازدواج موقت نازل شده است.
کلمه مُتعِه که «اسْتَمْتَعْتُم» از آن گرفته شده است در اسلام به معنی ازدواج موقت است، و لفظی است که معنای اصطلاحی خود را در زمان حیات رسول الله به دست آورده است. به همین جهت، این کلمه با همین معنا در روایات پیامبر(ص) و کلمات صحابه به دفعات به کار برده شده است.
صحابه و تابعین مانند ابن عباس دانشمند و مفسر معروف اسلام و ابی ابن کعب و جابر بن عبدالله و عمران حصین و سعید بن جبیر و مجاهد و قتاده و سدی و گروه زیادی از مفسران اهل تسنن و تمام مفسران شیعه همگی از آیه فوق، حکم ازدواج موقت را فهمیده‌اند. حتی فخر رازی نیز به این مسئله اعتراف کرده که این آیه به جواز ازدواج موقت اشاره دارد. هرچند در ادامه مدعی میشود که این حکم، بعدا نسخ شده است.
در روایات ائمه اطهار نیز به این مسئله اشاره شده که این آیه مربوط به جواز متعه است.[۱۷]
ادعا شده که این آیه توسط روایات، نسخ شده است ولی روایاتی که حکایت از نسخ این حکم در زمان پیامبر(ص) می‌کند بسیار پریشان و ضد و نقیض‌اند، بعضی می‌گوید: در جنگ خیبر نسخ شده، بعضی دیگر روز فتح مکه را زمان نسخ می‌دانند، بعضی نیز آن را در جنگ تبوک و بعضی در جنگ اوطاس(جنگ حنین یا هوازن) ذکر کرده‌اند، و مانند آن.[۱۸]
از طرف دیگر بعضی می‌گویند خود پیامبر(ص) این حکم را نسخ کرده و بنابراین ناسخ آن، سنت و حدیث پیامبر(ص) است و در مقابل عده‌ای می‌گویند ناسخ آن آیه طلاق است …إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ…﴿۱﴾ (ترجمه: …چون زنان را طلاق گویید، در [زمان‌بندی] عدّه آنان طلاقشان گویید و حساب آن عدّه را نگه دارید،…)[ طلاق–۱] درحالی که این آیه ارتباطی با مسئله مورد بحث ندارد زیرا این آیه درباره طلاق بحث می‌کند درحالی که ازدواج موقت طلاق ندارد و جدایی آن به هنگام پایان مدت آن است.
قدر مسلم این است که اصل مشروع بودن این نوع ازدواج در زمان پیامبر(ص) قطعی است و هیچ گونه دلیل قابل اعتمادی درباره نسخ شدن آن در دست نیست. بنابراین طبق قانون مسلمی که در علم اصول به اثبات رسیده باید حکم به بقاء این قانون کرد.
جمله مشهوری که از عمر نقل شده نیز گواه روشنی بر این حقیقت است که این حکم در زمان پیامبر(ص) هرگز نسخ نشده است.
هیچ کس جز پیامبر(ص) حق نسخ احکام را ندارد، و تنها او است که می‌تواند به فرمان خدا پاره‌ای از احکام را نسخ کند، و بعد از رحلت پیامبر(ص) باب نسخ به کلی مسدود میشود و گرنه هر کسی می‌تواند به اجتهاد خود قسمتی از احکام الهی را نسخ نماید و دیگر چیزی به نام شریعت جاودان و ابدی باقی نخواهد ماند. و اصولا اجتهاد در برابر سخنان پیامبر(ص) اجتهاد در مقابل نص است که هیچ اعتباری ندارد.[۱۹]
صحیح مسلم،[۲۰] صحیح بخاری،[۲۱] مصنف ابن ابی شبیه[۲۲] و مسند احمد[۲۳] از عبدالله بن مسعود روایت کرده‌اند که گفت: ما در کنار رسول خدا(ص) می‌جنگیدیم و همسر نداشتیم، گفتیم: بهتر نیست خود را اَخته کنیم؟ پیامبر(ص) ما را از این کار بازداشت. سپس به ما اجازه داد تا با پرداخت مهریه (جامه و امثال آن) زنان را به عقد موقت خود درآوریم.
صحیح بخاری[۲۴] از جابر بن عبدالله و مسلمة بن اکوع روایت کرده است که: منادی رسول خدا(ص) به سوی ما آمد و گفت: پیامبر(ص) به شما اجازه فرمود تا زنان را متعه کنید. (یعنی ازدواج موقت نمایید.)
احمد بن حنبل از ابی سعید خدری روایت کرده است که ما در زمان رسول خدا(ص) متعه (ازدواج موقت) می‌کردیم و مهریه را لباس و جامه تعیین می‌نمودیم.[۲۵]
از امام باقر(ع) راجع به متعه سؤال شد ایشان فرمود: در قرآن کریم آمده است که …فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَیکمْ فِیمَا تَرَاضَیتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِیضَةِ ۚإِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیمًا حَکیمًا﴿۲۴﴾[ نساء–۲۴] و زنانی را که متعه [=ازدواج موقت] می‌کنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهی بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کرده‌اید. (بعداً میتوانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید.) خداوند، دانا و حکیم است.[۲۷]
امام باقر(ع) فرمود: حضرت علی(ع) بارها می‌گفت: اگر عمر بر من سبقت نمی‌گرفت (و با خلافت خود متعه را تحریم نمی‌کرد) جز انسان‌های شقی (و یا خیلی کم) کسی زنا نمی‌کرد.[۲۸]
ابوحنیفه از امام صادق(ع) در مورد متعۀ نساء سئوال کرد، امام فرمود: سبحان الله آیا کتاب خدا را قرائت نکرده‌ای که فرمود «فَمَا استَمْتَعْتُم بِهِ مِنهُنَّ فَئَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضةً»ابوحنیفه گفت به خدا سوگند گویی که اصلاً این آیه را قرائت نکرده بودم.[۲۹]
عبدالله بن عمیر لیثی نزد امام باقر(ع) آمد و گفت: نظرت درباره متعه زنان چیست؟ امام فرمود: خداوند آن را در کتابش و در سنت پیامبرش حلال نموده پس تا روز قیامت حلال است.[۳۰]
بنابر آنچه از تاریخ و روایات معتبر و نظریات فقهای اهل سنت برمی‌آید، گروهی از صحابه، حتی بعد از رحلت پیامبر(ص)؛ یعنی در زمان خلافت خلفا و نیز بعد از آنان، اعتقاد به ازدواج موقت داشته‌اند و نظریۀ فقهی آنان این بوده که متعه جایز و مباح است. این گروه عبارتند از:
گروهی از تابعین و تابع تابعین و عده‌ای از محدثان، معتقد به جواز متعه بودند. آنان کسانی بودند که مؤلفان صحاح سته و دیگران، در نقل از آنها و اعتماد به ایشان اتفاق نظر دارند. افرادی مانند مالک بن انس، احمد بن حنبل، سعید بن جبیر، عبدالله بن عبدالعزیز بن جریج، عطاء بن ابی رباح، طاووس یمانی، عمرو بن دینار، مجاهد بن جبر، سدّی، حکم بن عتیبه، ابن ابی ملیکه، زفر بن اوس بن حدثان مدنی و طلحة بن مصرّف الیامی.[۳۲]
مأمون هفتمین خلیفه عباسی علی رغم مخالفت‌های موجود در جامعه آن دوره حرمت متعه را برداشت و جایز شمردن عمل به چنین ازدواجی را اعلام کرد. اما پس از آنکه یحیی بن اکثم مشاور و قاضی القضاه مأمون و از علمای اهل سنت به او گفت امام علی(ع) نیز ازدواج موقت را حرام می‌دانست او نیز از به احترام امام علی(ع) از این حکم صرف نظر کرد.[۳۳]
به غیر از شیعه امامیه که معتقد است ازدواج موقت جایز و مشروع است، فرق اسلامی از جمله اهل سنت،[۳۴] اباضیه،[۳۵] زیدیه[۳۶] و اسماعیلیه[۳۷] معتقدند که آیه نکاح موقت نسخ شده است و به همین جهت، ازدواج موقت ممنوع است.
ازدواج موقّت یکی از دو قسم ازدواج، و عملی مستحب است.[۳۸] این نوع ازدواج، چهار رکن و جزء اساسی دارد. مهمترین تفاوت ازدواج موقت و دائم در مدت‌دار بودن ازدواج موقت و لزوم بیان مدت آن در صیغه عقد است. این ارکان عبارتند از صیغه، زوجین، مهر و تعیین مدت.
زن پس از تمام شدن مدّت متعه یا بخشیدن مدّت از جانب مرد، در صورت دخول و عدم حاملگی و حیض نشدن در سنّ حیض، باید ۴۵ روز عدّه نگه دارد، و در صورت حیض شدن، در اینکه عدّه او دو حیض است یا یک حیض یا یک حیض و نصف آن و یا دو طُهر (پاکی از حیض)، اختلاف است. قول نخست، مشهور است. عدّه زن حامله، وضع حمل او است.[۵۵]
به قول مشهور، زن غیر حامله‌ای که شوهرش فوت کرده است، باید چهار ماه و ده روز عدّه نگه دارد. برخی قائل به نصف آن شده‌اند. عدّه وفات در صورت حامله بودن زن، بیشترین مدّت از زمان وضع حمل و زمان عدّه وفات است.[۵۶]
هرچند به لحاظ فقهی، ناراحتی زن دائم، سبب حرمت ازدواج موقت نیست اما در برخی روایات سفارش شده است که باید مراعات حال همسر دائم شود و این کار اسباب ناراحتی وی را فراهم نکند. از جمله در روایتی از امام هادی(ع)، چنین آمده است:
باز در روایتی دیگر، امام هادی(ع) در پاسخ به پرسشی درباره متعه چنین فرموده است:
شهید مطهری معتقد است:
وی در مورد روایات متفاوتی که در مورد تشویق و نهی ائمه(ع) از ازدواج موقت صادر شده است می‌گوید:
محمد حسین کاشف الغطاء در مورد فلسفه ازدواج موقت می‌گوید:
وی معتقد است:
در مادۀ ۱۰۷۵ قانون مدنی٬ ازدواج موقت در قوانین ایران به رسمیت شناخته شده است. مطابق مواد ۱۰۹۵ تا ۱۰۹۸ قانون مدنی ترتیب‌هایی داده شده است که مهریۀ زن در ازدواج موقت به هر ترتیب به وی تسلیم شود. به تصریح مادۀ ۱۱۱۳ قانون مدنی٬ «در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده باشد یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.» بر طبق ماده ۱۱۳۹ طلاق مخصوص نکاح دائم است و در ازدواج موقت وجود ندارد. ماده ۱۱۵۲ در مورد عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد نکاح منقطع است و ماده ۱۱۵۴ در مورد عده وفات است.[۶۷]
نظر مردم درباره عقد موقت
در ماده ۲۱ قانون جدید حمایت خانواده در مورد ثبت نکاح موقت در دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق، سه مورد ضروری دانسته شده است: زوجه باردار شود، طرفین توافق کنند، شرط ضمن عقد؛[۶۸] یعنی ضمن عقد نکاح، طرفین شرط کنند که نکاح موقت آنها ثبت شود. قوانین قبلی الزامی بر ثبت ازدواج موقت نداشتند.
فقها و نویسندگان شیعه، از دوران‌های گذشته تا به امروز، در زمینه «متعه» یا «ازدواج موقت» کتابها و مقالات بسیار نگاشته‌اند و بر مشروعیت و جواز آن استدلال کرده‌اند،[۶۹] از جمله:
نی نی سایت
دیدگاهتان را بنویسید