نظر دکتر دیوید السون

زندگی‌های نمایشیعضو سوم یا همراه اول؟دکتر دیوید اچ السون کتابی با عنوان «مهارت‌های ازدواج و ارتباط زناشویی کار آمد » دارد. این کتاب به منظور بهبود ارتباط میان اعضای خانواده تألیف شده است. اولین نکته‌ای که وی در این کتاب به آن پرداخته مسئله رسانه است. تأثیر رسانه بر روابط خانوادگی آن قدر جدی است که امروزه در بحث مهارت‌های زندگی در اولویت قرار دارد. شناخت رسانه می‌تواند کمک زیادی به ایجاد یک رابطة خوب میان اعضای خانواده کند. از سوی دیگر عدم درک رسانه می‌تواند آسیب‌های جدی به رابطة همسران وارد کند.در اولین روزی که زن و شوهر زیر یک سقف زندگی می‌کنند یک خانواده سه نفره تشکیل می‌شود. زن، شوهر و تلویزیون . ما معمولا به تلویزیون به چشم یکی از اسباب و وسایل زندگی نگاه می‌کنیم. چیزی در ردیف یخچال و گاز.اما تلویزیون یک عضو خانواده است نه یک وسیله زندگی. یخچال، غذا را سرد می‌کند و کولر هوا را . گاز، غذا را گرم می‌کند و بخاری هوا را. اما تلویزیون ارتباط میان اعضای خانواده را گرم و سرد می‌کند. تلویزیون حتی می‌تواند فصل‌های زندگی را تغییر دهد. بهار زندگی را خزان کند! تلویزیون با خانواده گفتگو می‌کند و حرف می‌زند. کودکان بیش از آن که با پدر یا مادر صحبت کنند با تلویزیون گفتگو می‌کنند. تلویزیون برای ما قصه می‌گوید،‌ میخنداند،‌ می‌گریاند،‌ می‌ترساند و به هیجان می‌آورد و در خلال این اتفاقات نگاه ما را به سمت خاصی معطوف می‌کند، نگاه ما را به زندگی عوض می‌کند. می‌تواند نگاه خوبی به ما بدهد و می‌تواند نگاه بدی. می تواند زندگی ما زیبا جلوه دهد و می‌تواند آن را زشت سازد. می‌تواند همسر ما را زیبا و یا زشت کند. بعضی‌ها زندگی خوبی دارند ولی ناگهان احساس می‌کنند همسرشان زشت است. یا احساس می‌کنند زندگی آنان قشنگ نیست. این احساسات ممکن است سراغ ما هم آمده باشد اما کمتر به این فکر افتادهایم که از کجا و چگونه این احساس به ما منتقل شده است.رابرت اکرت روانشناس و مشاور خانواده است. او می‌گوید روزی دبیر عکس یکی از مجلات به دفتر کارم آمد. مشکلش این بود که اخیرا احساس میکرد زندگی خوبی ندارد و رابطة سردی بین او و همسرش حاکم شده. من به دنبال این بودم که ببینیم این احساس از کجا بوجود آمده است؟ چند جلسه برای مشاوره آمد ولی چیزی دستگیرم نشد اما یک‌روز گفت:‌ از این عکس! عکسی از کیفش بیرون آورد و به من نشان داد. این عکس صحنه‌ای از فیلم «چه زندگی شگفت‌انگیزی» به کارگردانی فرانک کاپرا بود. در صحنه‌ای از این فیلم جرج بیلی در کنار همسر و فرزندانش با صمیمیت خاصی روی مبل نشسته‌ بودند. این صمیمیت رؤیایی باعث شده بود که او احساس کند واقعا زندگی خوبی ندارد!بله! یک تصویر می‌تواند معنای زندگی ما را تغییردهد! معنای زندگی یعنی همه چیز! لذا هر گاه روابط میان همسران کم شود یکی از عواملی که دقیقا باید مورد بررسی قرار گیرد مصرف رسانه‌ای است.تلویزیون رؤیاها و آرزوهای ما را می‌سازد. به همین خاطر به هالیوود کارخانه رؤیاسازی می گویند. در کودکی آنقدر فیلم‌های پلیسی می‌بینیم که دوست داریم پلیس شویم. آنقدر فوتبالیست‌ها را می‌بینیم که دوست داریم فوتبالیست شویم. امروز هم اگر روی یک کاغذ آرزوها و خواسته‌هایمان را بنویسیم می‌فهمیم که تا چه میزان تحت تأثیر رسانه هستیم. رؤیا و آرزو همان چیزی است که ما در زندگی خانوادگی به دنبال تحقق آن هستیم. هر کس رؤیایی دارد. هر کس خواسته‌هایی دارد و می‌خواهد در خانواده به آن تحقق ببخشد.یکی از دوستان می‌گفت چند روز پیش خانمی از طبقة‌ پنجم خودش را پایین انداخته. او اصرار داشته به کانادا برود و همسرش مخالف بوده است. یک تصویر رؤیایی از کانادا می‌تواند تغییرات زیادی در زندگی ایجاد کند. رسانه عضوی از خانواده است که بسیاری از الگوها و رؤیاهای ما را می‌سازد.رسانه نه تنها عضوی از خانواده بلکه تنها عضوی است که از کودکی تا کهنسالی همراه ماست. برنامة‌ کودک توپولوها برای کودکان یک تا چهار ساله ساخته شده است. یعنی از سن یک سالگی، رسانه کودکان را همراهی و با آنان گفتگو میکند. سنی که حتی مادر هم به دنبال یاد دادن چیزی به فرزند خود نیست. از سوی دیگر پدر بزرگ‌ها هم در کنار نوه‌ها پای سریال‌های تلویزیونی می‌نشینند و همین گاهی حرص مادر بزرگ‌ها را در می‌آورد. آقای دکتر جان‌بزرگی نقل میکرد که پیرمردی برای شفای پدر جومونگ نذر کرده است!پدر و مادر تا مرحله‌ای از زندگی ما را همراهی می‌کنند. بعد ما زندگی مستقلی تشکیل می‌دهیم. همسر و فرزندان هم در مقطع خاصی پا به زندگی ما می‌گذارند. اما رسانه تنها عضوی است که در همة‌ این احوال در کنار ما حضور مؤثری دارد.

زندگی‌های پلاستیکییکی از نکات بسیار مهمی که دکتر السون در کتابش به آن اشاره دارد این است که بسیاری از زندگی‌هایی که ما در تلویزیون شاهد آن هستیم زندگی‌های مصنوعی است لذا قابل الگوبرداری نیست. او می‌گوید:‌« متأسفانه رسانه‌های گروهی مانند تلویزیون،‌رادیو، سینما،‌ روزنامه و مجله تأثیر بسیار زیادی در تعریف افراد از خانواده دارند.‌ ما می گوییم متأسفانه زیرا تصویر خانواده‌ای که به وسیلة رسانه‌های گروهی نمایش داده می‌شود معمولا شباهت کمتری با خانواده‌های واقعی دارد. خانواده‌ای که ما در فیلم‌ها می‌بینیم و یا دربارة آن‌ها در روزنامه‌ها می‌خوانیم احتمالا شهوت انگیزتر، حراف‌تر، خشن تر،‌ مشکل‌دارتر، غنی‌تر یا فقیر تر هستند. و در کل خیلی نمایشی تر از حد متوسط هستند. رسانه‌ها معمولا رفتارهای غیر معمول و نسبتا افراطی خانواده را نمایش می‌دهند. بنابراین ما معمولا نمونه‌های غیر واقعی خانواده را در رسانه‌ها گروهی می‌بینیم و به ندرت شاهد زندگی خانواده‌ها به صورت واقعی هستیم. »خانواده‌های نمایشی و نمونه‌های غیر واقعی خانواده دو واژة بسیار مهم در این جملات هستند. وقتی می‌گوییم نمایشی هستند یعنی تزئینی هستند. یعنی شبیه میوهای مصنوعی قشنگ هستند اما قابل مصرف نیستند. اگر آن‌ها را مصرف کنیم به مشکل دچار می‌شویم. الگوبرداری از نمونه‌های غیر واقعی می‌تواند اختلالاتی را در زندگی بوجود بیاورند.رسانه برای این که جذاب تر باشد چیزهایی نشان می‌دهد که از یک جهت واقعیت دارند اما از یک جهت واقعیت ندارند. این که بتوانیم در برنامه‌های تلویزیونی چیزهای طبیعی را از مصنوعی تشخیص دهیم یکی از مهارت‌های مهم زندگی امروز بشمار می‌رود.بسیاری از مشکلات از این جا ناشی می‌شود که ما نمی‌توانیم مرزهای واقعیت و تخیل را جدا کنیم. رسانه شبیه مغازة‌ گل فروشی است. گاهی آنقدر گلهای مصنوعی به گلهای طبیعی شبیه هستند که تشخیص آنان واقعا مشکل میشود. ناچار می‌شویم آن‌ها را لمس کنیم.وقتی تلویزیون می‌بینیم در کنار این دیدن، الگوهایی را برمی‌داریم و در زندگی استفاده می‌کنیم. مثل مدل لباس،‌ ابرو،‌ چیدمان منزل،‌ کابینت آشپزخانه،‌ انتخاب همسر،‌‌ نحوة‌ ارتباط زن و شوهر،‌ نحوة‌ ارتباط والدین و فرزندان،‌ شیوة حل مشکلات زندگی و نحوة حرف زدن.در این الگو برداری طبیعی یا مصنوعی بودن خیلی مهم است. برای مثال سریال طنز شب‌های برره مدتی میهمان خانواده‌‌ها بود. این سریال برخی از واقعیات جامعه را به زبان طنز بیان می‌کرد. اما در کنار آن چیزهایی هم بود که واقعیت نداشت اما بر زندگی واقعی ما اثر گذاشت. زبان برره‌ای یکی از آن‌ها بود. یک زبان ساختگی که مردم در محاورات روزمره از آن استفاده کردند و تا مدتی زبان فارسی را تحت تأثیر قرار داد. یعنی مرز زبان نمایشی و زبان واقعی محو شد. مردم از زبان نمایشی در زندگی واقعی خود استفاده کردند. این می‌توانست به زبان فارسی و گویش مردم آسیب جدی وارد کنند. به همین خاطر برخی با نگرانی این موضوع را دنبال می‌کردند.پول‌های برره‌ای وارد بازار شد و مورد خرید و فروش قرار گرفت. آنقدر این مسئله جدی شد که بانک مرکزی رسما در مورد بی‌ارزش بودن این پول‌ها اظهار نظر کرد. چیزی که هیچ ارزشی ندارد رسما در بازار توسط افراد سودجو مورد خرید و فروش قرار گرفت! شبهای برره روی سبیل هم اثر گذاشت و برخی به سبیل شیر فرهادی علاقه‌مند شدند!این سریال در کنار واقعیت‌هایی که مطرح کرد زبان را تغییر داد، و به چیزهایی که ارزش نداشتند ارزش بخشید! و درک رسانه برای این است که جلوی این سوء استفاده ها گرفته شود.حال همین اتفاقی که برای پول‌های برره‌ای افتاد می‌تواند برای چیزی که رابطة همسران را با بحران مواجه کند بیفتد. شبیه همین اتفاق می‌تواند در موضوعی دیگر موجب کدورت و افسردگی شود. چیزی که واقعیت ندارد و کاملا مصنوعی است موجبات ناراحتی و عدم رضایت ما از زندگی را فراهم کند. و حتی موجب بیماری‌های روانی شود. یک تصویر ساختگی میتواند افراد زیادی را بیمار کند!برای مثال رضایت از بدن یکی از چیزهایی است که موجب آرامش و خشنودی و عدم رضایت از بدن موجب یک ناراحتی مستمر در زندگی میشود. اگر کسی مشکل مالی نداشته و از همة‌ امکانات رفاهی برخوردار باشد ولی از بدنش ناراضی باشد همیشه یک ناراحتی او را همراهی می‌کند.متأسفانه رسانه‌های آمریکایی برای اندام زیبا معیارهایی آفریده‌اند که موجب شده بسیاری از افراد از بدن خود احساس رضایت نداشته باشند و علی رغم عدم وجود مشکلات مالی و خانوادگی دچار عدم رضایت از زندگی شوند. جیمز پاتر در کتاب سواد رسانه از قول الکساندر کازینسکی میگوید:‌«هالیوود برای زیبایی معیاری را آفرید که در طبیعت وجود ندارد. . هالیوود افرادی مشهور با اندامی عالی خلق کرده و سپس رسانه‌ها را غرق این تصاویر کرده است و این تصاویر معیاری برای اندام ایده‌آل تبدیل شده است که هر کس می‌کوشد بدان دست یابد. وقتی افراد چنین معیارهایی نداشته باشند یا دست به عمل جراحی می‌زنند یا افسرده می‌شوند!»افرادی که چنین معیارهایی را داشته باشند بسیار کم هستند اما در رسانه‌ این‌ها اکثریت را تشکیل می‌دهند. واقعی پنداشتن این تصاویر عملا باعث می‌شود که ما بدن زیبای خود را به تیغ جراحی بسپاریم! علاوه بر این که این بدن‌ها در دنیای واقعی بسیار کم است زیبا بودن آن‌ هم ساختگی و طراحی شده است. ما می‌بینیم که رسانه با ظرافت به مروز زمان معیارهای بدن زیبا را هم تغییر می‌دهد. و هر روز یک بدن را به عنوان بدن زیبا معرفی می‌کند.پاتر می‌گوید : « در تلویزیون شخصیت‌ها سالم، متناسب وباریک‌اندام هستند. در تلویزیون ۶٪ از مردان و ۲٪ از زنان با اضافه وزن نمایش داده می‌شوند. اما طبق گزارش انجمن چاقی آمریکا در سال ۲۰۰۴ حدود ۵/۶۴ آمریکایی‌ها اضافه وزن دارند!».تصویری که برخی از ما شهرهای آمریکا داریم «شهری با اندام‌های قلمی» است. با آن که این با واقعیت خیلی فاصله. همین باعث می‌شود که بدن خود را غیر طبیعی و بیمار بدانیم و روانة مطب پزشکان شویم. این قبل از این که یک بیماری واقعی باشد یک بیماری رسانه‌ای است. ما بدن‌های مصنوعی را واقعی تصور کرده‌ایم. مانند کسی که دنبال گل طبیعی است ولی از گل‌فروشی گل مصنوعی به خانه‌اش بیاورد. این بسیار بسیار شبیه یک گل طبیعی است اما گل نیست. نفس نمی‌کشد. رایحة خوشی ندارد. پروانه‌ها به آن علاقه‌ای ندارند. با آب میانه‌ای ندارد. رشد ندارد، اهل زندگی نیست یعنی بدرد زندگی نمی‌خورد چون اصلا زنده نیست!ما تلاش می‌کنیم زندگی خود را شبیه هنرمندان و ستارگان کنیم . تلاش می‌کنیم زندگی‌های تلویزیونی داشته باشیم. وقتی اینکار را کردیم می‌بینیم زندگی عطری ندارد، نفس نمی‌کشد، با آب میا‌نه‌ای ندارد و پروانه‌ها به دور آن نمی‌چرخند! حتی حشرات هم به آن اعتنایی نمی‌کنند. زندگی‌های پلاستیکی! شاید یک پونه بهرة‌ بیشتری از زندگی داشته باشد!احساس رضایت از بدن مسئله‌ای است که رسانه در آن خیلی تأثیر گذشته است. در این جا فقط یک نمونه از این تأثیرات که موجب بروز بیماری شده را ذکر می‌کنیم.

آنورکسیاآنورکسیا یکی از بیماریها و اختلالات روانی است که تبلیغات بدن‌های لاغر و مانکن در رسانه‌ها در ایجاد و تشدید آن مؤثر است. در این بیماری فرد با آن ‌که به‌ شدت لاغر است و از کمبود مواد غذایی و کاهش وزن رنج می‌برد حتی موقعی که مقابل آینه خودش را می‌بیند احساس می‌کند که اضافه وزن دارد. بیمار بدن استخوانی و لاغر خودش را چاق می‌بیند!گفته می‌شود که این اختلال در طبقات اجتماعی-اقتصادی بالاتر شایع‌تر است و آنهایی که در فعالیت‌هایی شرکت دارند که لاغر بودن مسئله مهمی است، مثل نمایش و هنر پیشگی، بیشتر به این اختلال دچار می‌شوند.این بیماری بعد از چاقی و آسم شایع ترین اختلال در نوجوانان است. یک سوم این بیماران زیر ۱۵ سال سن دارند و حدود ۸۶ درصد آن ها زیر ۲۰ سال قرار دارند. نوجوان بیمار تصویری غلط از وزن و فرم بدن خود داشته و در واقع ترس بیمارگونه از افزایش وزن دارد.مبتلایان به آنورکسیا مدت طولانی خود را گرسنه نگه می دارند . ملین ها یا قرصهای لاغر کننده مصرف می کنند، وعده های غذایی را حذف می کنند، عصبی اند و بی خوابی دارند. این افراد حساس و زود رنج می شوند، مبتلا به افسردگی شده و قابلیت باروری را از دست می دهند و در نهایت به بیماری های قلبی و دیگر بیمارهای مرگبار مبتلا خواهند شد.ایزابل کارو کمدین فرانسوی ۲۵ ساله،۱۰ سال است که از بیماری بی‌اشتهایی یا آنورکسیا رنج می‌برد. تصاویر اندام نحیف و استخوانی او ، در پوستر تبلیغاتی الیویرو توسکانی، عکاس ایتالیایی، دنیا را تکان داد. وی در مصاحبه‌ای که با هفته‌نامه سینه- تله کرده است می‌گوید:‌ـ به چه دلیل اندامتان را در این پوستر تبلیغاتی به نمایش گذاشتید؟ـ من اندامی را که از آن متنفرم، به نمایش گذاشتم تا دختران جوان در سر تا سر دنیا و دست‌اندرکاران مد متوجه بشوند که دیکتاتوری لاغری، تا چه اندازه وحشتناک است. لاغری بیش از حد باعث مرگ می‌شود و لاغری یعنی همه چیز به غیر از زیبایی. من می‌خواستم رنج خودم را فریاد بکشم. یک بیمار آنورکسی با بدن خود که آن را چاق می‌بیند، در جنگ است. من چند ماه است که به لاغری بیش از حد خود پی برده‌ام؛ یعنی زمانی که ۲۵ کیلو وزن داشتم!ـ نظر شما درباره مد «پرو انا» یا طرفدار انورکسیا چیست؟ـ این موضوع شرم‌آور است. سوءاستفاده از دختران جوان و وادار کردن آن‌ها به غذا نخوردن و تبدیل کردن آن‌ها به یک شبح، جنایت است. انورکسیا یک بیماری واقعی است؛ نه روشی برای زندگی.ـ آیا می‌دانید که نصب پوستر تبلیغاتی شما در فرانسه ممنوع شده است؟ـ خیر، نمی‌دانستم اما واقعا از این مسأله متأسفم. ما در فرانسه چشمان خود را به روی واقعیت بسته‌ایم. به عنوان مثال، دنیای مد، پشت پردة زندگی واقعی مانکن‌های معروف را نشان نمی‌دهد. ما در پشت صحنه مد، با آرایش صورت و آرایش مو و لباس‌ها، جنازه‌ها را پنهان کرده‌ایمـ آیا با مرگ هم دست و پنجه نرم کرده‌اید؟ـ بارها. چندین بار به اغما رفته‌ام. یک روز مطمئن شده بودم که مرده‌ام. خودم را در ورای زندگی دیدم. همان روز تصمیم گرفتم که به دنیای زندگان برگردم.روابط مصنوعی:همانطور که الگو گرفتن از بدن‌های نمایشی می‌تواند مشکلات جدی برای زندگی فردی و خانوادگی ما ایجاد کند الگو گرفتن از روابط نمایشی میان زن و مرد نیز می‌تواند مشکل آفرین باشد.در فیلم‌ها و سریال‌های خارجی یکی از صحنه‌هایی که زیاد تکرار می‌شود پارتی‌‌های دوستانه است. دخترها و پسرها در یک شب خوب و رؤیایی به دور هم جمع می‌شوند و لحظات خوشی را سپری می‌کنند. می‌خندند و می‌نوشند!این امر باعث شده برخی احساس کنند که یکی از ویژه‌گیهای زندگی غربی شادی فراوان آن است. ما هم حس می‌کنیم اگر چنین روابطی داشتیم،‌ اگر ما هم چنین مهمانی‌هایی داشتیم شادتر و سرزنده‌تر بودیم. می‌گوییم چقدر آن‌ها در ارتباط با هم راحت هستند! به همین خاطر برخی سعی می‌کنند این صحنه‌‌های نمایشی را در زندگی خود پیاده کنند.اما واقعیت چیز دیگری است. در غرب افراد روز به روز از هم فاصله بیشتری می‌گیرند. نه تنها مهمانی‌های شاد کمتر شده بلکه حتی در یک خانه هم زن و شوهر نمی‌توانند در کنار هم زندگی کنند. دکتر دیوید اُلسون می‌گوید :« متأسفانه طول عمر ازدواج‌هایی که در آمریکا صورت می‌گیرد فقط هفت سال است.»و در جای دیگر می‌گوید:« تا سن هجده سالگی بیش از نصف کودکان امروزی تنها با یکی از والدین خود زندگی می‌کنند. »اگر واقعا ارتباط در غرب اینقدر راحت و آسان است چرا همسران روز به روز از هم دورتر می‌شود. اگر این زندگی‌ها اینقدر جذابیت دارد چرا تمایلی ندارند در کنار هم زندگی کنند؟ ما معمولا این پارتی‌ها را در نمایش‌ها می‌بینیم اما اثار آن کمتر نمایش داده می‌شود. همانطور که پاتر می‌گوید در تلویزیون نوشیدن الکل را زیاد نمایش می‌دهند اما فقط در یک درصد موارد به آثار زیان‌بار آن و افرادی که با مشکلات آن دست و پنجه نرم می‌کنند را نشان می‌دهد.یکی از اثار این روابط بدون حد و مرز وجود کودکانی در آمریکا است که خود مادر شده‌اند! السون در این مورد می‌گوید :‌ «حاملگی نوجوانی، بچه‌هایی که بچه‌دار می‌شوند و سقط جنین روز به روز افزایش می‌یابد.حاملگی‌های نوجوانی در آمریکا دوبرابر فرانسه، انگلستان وکانادا و هفت برابر هلند است. اغلب پدر از صحنة تربیت محو می‌شود و مادر نوجوان با کودک خود تنها می‌ماند. و باید به تنهایی بار تربیت فرزند را به دوش بگیرد!»منظور از روابط نمایشی این است که در تلویزیون این جشن‌ها نمایش داده می‌شود اما آثار مخربی که بر دختران جوان گذاشته می‌شود حذف می‌شود. اگر این نمایش به زندگی واقعی وارد شود آثار غمباری بر جای میگذارد.در پژوهشی که توسط استان البریچت روی ۵۰۰ نفر از افراد مطلقه‌ای که ازدواج مجدد کرده‌اند انجام داده دلایل شکست ازدواج به ترتیب اولویت: بیوفایی( روابط جنسی خارج از خانواده)، عشق ورزی کوتاه با یکدیگر، مشکلات عاطفی، مشکلات مالی، سوء استفادة جنسی،‌ الکلیسم، مشکلات جنسی، مشکلات قانونی، بی‌توجهی به کودکان،‌ مشکلات ارتباطی بوده است .یعنی همین روابط خارج از کانون خانواده حتی در غرب عامل اول طلاق و جدایی می‌باشد. همین افرادی که ارتباطات خارج از کانون خانواده را تجویز می‌کنند، وقتی خودشان با بیوفایی مواجه می‌شوند تصمیم به جدایی می‌گیرند.از سوی دیگر نِوید در تحقیقی که در سال ۱۹۸۴ انجام داده به بررسی ویژه‌گی‌هایی که همسران باید برای یک ارتباط دراز مدت داشته باشند پرداخته است. نتیجة این تحقیق این بوده که در این مورد زنان و مردان نظر مشترکی داشته‌اند. به نظر آنان این ویژه‌گی‌ها به ترتیب عبارتند از:‌ صداقت شخصیت، وفاداری، حساسیت،‌گرمی، مهربانی، لطافت، صبوری و شیک بودن .یعنی هنوز حتی در دنیای کنونی و حتی از نگاه انسان امروزی صداقت و وفاداری حرف اول را می‌زند. حال این سؤال پیش می‌اید که این روابط نامحدود و این مهمانی‌های شاد آیا وفاداری را تحکیم می‌کند یا به آن آسیب وارد می‌کند؟‌در مورد تصویری که رسانه‌ها از انتخاب همسر و ارتباطات جنسی آن‌ها ارائه میکنند هم وضع به همین منوال است. در اکثر این قصه‌ها یک نگاه یک عشق را بوجود می اورد و بعد هم تلاش برای حل موانع ازدواج. السون می‌‌گوید همین روش عاشقانه‌ای که ما برای انتخاب همسر در پیش گرفته‌ایم در پیش از پنجاه در صد موارد منجر به طلاق می‌شود. رسانه روش درستی را برای انتخاب همسر معرفی نمی‌کند و تقلید از آن می‌تواند به زندگی آسیب بزند.« فیلم‌ها و رمان‌های عشقی ما را گیج می‌کنند. آن ها واقعیت را درست منعکس نمی‌کنند…. میزان طلاق در جوامعی که ازدواج سنتی در آن‌ها رایج است کمتر از جوامعی است که به شیوة جدید ازدواج می‌کنند. این نظریه اعتبار انتخاب والدین را در مقایسه با انتخاب جوانان بیشتر می‌کند.در مورد ارضای تمایلات جنسی هم رسانه‌ها معمولا بر سرگرمی تمرکز دارند تا ارائة اطلاعات تصویرشان از سکس وتمایلات جنسی معمولا واقع گرایانه نیست و اغلب می‌تواند واقعا به زندگی مردم آسیب برساند .»خلاصه و نتیجه‌گیری:۱- بسیاری از الگوهایی که در رسانه به خصوص در فیلم‌های هالیوودی به نمایش گذاشته می‌شود زندگی‌های نمایشی و مصنوعی است. این الگوها قابل پیاده شدن در زندگی واقعی را ندارند و در صورتی که وارد زندگی شوند آسیب‌های جدی به آن وارد می‌کنند. زندگی‌های نمایشی مانند میوه‌های مصنوعی است که مصرف آن منجر به مسمومیت می‌شود.۲ـ تفکیک میان زندگی‌ حقیقی و زندگی مجازی یکی از مهارت‌هایی است که همسران جوان باید آن را در ابتدای زندگی آموزش ببینند.۳- سواد رسانه مهارت لازم برای تعامل صحیح با رسانه را آموزش می‌دهد لذا سواد رسانه باید یکی از سرفصل‌های مهارت‌های زندگی قرار گیرد.

جواب فعالیت در خانه صفحه 32 و 33  تفکر و سواد رسانه ای دهم را در ادامه برای شما عزیزان قرار دادیم.

دقیق و درست ترین جواب ها را در ادامه می توانید ببینید.

 

گام به گام فعالیت در خانه صفحه سی دو و سی سه کتاب تفکر و سواد رسانه ای دهم به همراه حل سوالات در ادامه مطلب وجود دارد.نظر دکتر دیوید السون

 

با بخش آموزش از مجله اینترنتی باحال مگ همراه باشید.

 

 

دانش آموزای عزیز که دنبال جواب تفکر و سواد رسانه ای هستید ، ما همه ی جواب ها رو توی سایتمون گذاشتیم.

 

اگر میخوایید سریع جواب ها رو پیدا کنید فقط کافیه وقتی که توی گوگل سرچ می کنید ، اخر عبارتی که می نویسید کلمه باحال مگ رو هم بنویسید تا سایت ما همون اول بیاد و سریع جواب رو پیدا کنید.

 

مثلا : جواب فعالیت صفحه 100 تفکر و سواد رسانه ای دهم باحال مگ .

 

اینجوری سریع بهترین جواب ها رو می بینید.

 

بریم و جواب های این قسمت رو ببینیم.

 

 

حل سوال فعالیت در خانه صفحه سی دو و سی سه کتاب تفکر و سواد رسانه ای دهم : 

 

دکتر «ساموئل کینگ» در کتاب جامعه شناسی خود می‌گوید: «ما جامعه‌ای را که بدون خانواده باشد، سراغ نداریم؛ یعنی انسان در طول تاریخ، هر وقت خود را نگریسته، خود را در محیط خانواده دیده است.»

 

«خانواده»، قدیمی‌ترین و ریشه دارترین نهاد انسانی است. هیچ جامعه‌ای را سراغ نداریم که تمامی جوامع طرح می‌شود این است که: «بازنمایی خانواده در آثار رسانه‌ای چگونه است؟»

 

دکتر دیوید السون در زمینهٔ بازنمایی خانواده در آثار هالیوودی می‌گوید:

«خانواده‌ای که ما در فیلم‌ها می‌بینیم و یا دربارهٔ آنها در روزنامه‌ها می‌خوانیم، احتمالاً حرّاف‌تر، خشن‌تر، مشکل‌دارتر، غنی‌تر یا فقیرتر از حدّ متوسط هستند؛ بنابراین ما معمولاً نمونه‌های غیرواقعی خانواده را در رسانه‌های گروهی می‌بینیم و کمتر شاهد زندگی خانواده‌ها به صورت واقعی هستیم».

 

پس جا دارد ما نیز نسبت به موضوع مهم «خانواده» حساس باشیم.

 

اکنون به حداقل سه مورد از برنامه های تلویزیونی (فیلم ها، مجموعه های تلویزیونی، تبلیغات و مستندات داخلی و خارجی) در حال پخش دقّت کنید.

 

تعداد، ترکیب و نقش اعضای خانواده، چگونگی روابط خانوادگی و تعداد فرزندان را تحلیل کنید.

 

جلسه بعد نمونه های انتخابی را به همراه تحلیل خود در کلاس ارائه کنید و با دیگر هم کلاسی ها، که برنامه های دیگری را انتخاب کرده اند، مقایسه کنید. آیا شباهت و تفاوتی مشاهده می کنید؟ آیا بین بازنمایی خانواده در فیلم، مجموعه تلویزیونی و انیمیشن های قدیمی و جدید تفاوتی وجود دارد؟

 

پاسخ: بله تفاوت های زیادی وجود دارد و اکثرا به صورت زیر است. باید به این نکته اشاره نمود که در مورد انیمیشن های جدید به علت تماشاگران با سن پایین از نمایان بودن خشونت ها و مشکلات تا حد امکان اجتناب شده است.

 

نظر دکتر دیوید السون

مثال‌ها

 

مرد عنکبوتی پدر و مادری ندارد و با عمو و زن عمویش زندگی می‌کند. دوست یا رقیب هم دانشگاهی او نیز با پدرش زندگی می‌کند و از مادر وی نیز خبری در دست نیست! ما در این فیلم شاهد خانواده‌های تک والدی هستیم.

 

مجموعه کارتونی باب اسفنجی از سال 1999 در دنیا در حال پخش است و مخاطبان جهانی زیادی دارد. اگر به شخصیت‌های اصلی این کارتون پرطرفدار دقّت کنیم، متوجّه می‌شویم که در این مجموعه، جامعه و خانه وجود دارد اما خانواده نه!

 

 در مجموعۀ تلویزیونی پزشک دهکده و انیمیشن خانوادۀ دکتر ارِنست شاهد روابط خانوادگی گرم و صمیمی در یک خانوادۀ فرهیخته هستیم.

 

 در بسیاری از بازنمایی‌های رسانه‌ای از خانواده، حیوانات نیز جزء اعضای آن به شمار می‌روند!

 

 در تبلیغ محصولات غذایی در رسانه ملّی معمولاً شاهد حضور یک یا چند خانواده برای خوردن غذای با محصول موضوع تبلیغ هستیم. در این نوع خانواده شادابی و نشاط دیده می شود و از آن محصول تعریف می کنند.

 

 پدر در مجموعه تلویزیونی پریا به عنوان شخصیتی مهربان و دلسوز مطرح شده است.

 

 

تفکر و سواد رسانه ای دهم یکی از درس های جالب است.

 

اگر یک بار این درس را خواندید برای دفعات بعدی حتما تمرین ها را مجدد حل کنید.

 

پیشنهادی : جواب گفت و گو کنید صفحه 34 تفکر و سواد رسانه ای دهم

 

حل مجدد باعث می شود به مشکلات خود در این درس پی ببرید.

 

 

با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس ، تمامی مدرسه ها به صورت آنلاین برگزار می شوند.

 

دانش آموزان با تبلت ، لپ تاپ و موبایل می توانند به کلاس درس دسترسی داشته باشند.

 

حتما نکاتی را برای استفاده بهتر و یادگیری بهتر رعایت کنید.

 

پیشنهادی : جواب گفت و گو کنید صفحه 36 تفکر و سواد رسانه ای دهم

 

اگر در حال درس خواندن هستید ، سعی کنید تمرکز کنید و به جز زمان کلاس های آنلاین اینترنت را خاموش کنید.

 

اینترنت باعث کاهش تمرکز می شود.

 

 

سعی کنید تمرکز خود را در موقع تمرین ها افزایش دهید.

 

این کار به مرور باعث می شود توانایی زیادی در حل مسائل داشته باشید.

 

پیشنهادی : جواب گفت و گو کنید صفحه 38 تفکر و سواد رسانه ای دهم

 

از روش های مختلف برای این کار می توانید استفاده کنید.

 

بازی های فکری حل سوالات مختلف ، تمرکز بر روی چیز های مختلف  و … می تواند به تمرکز کمک زیادی کند.

 

 

مطالعه را در زمان های پیوسته و کوتاه انجام دهید.

 

مثلا هر نیم ساعت یک بار استراحت کنید تا مغز شما بتواند به خوبی اطلاعات جدید را دریافت کند.

 

از طرفی در این مدل مطالعه ، تمرکز بالا می رود و یادگیری هم افزایش می یابد.

 

حتما در بین زمان های مطالعه به خوبی استراحت کنید تا قدرت یادگیری شما افزایش یابد.

 

استراحت نقش مهمی در مطالعه دارد.

 

 

ذهن ما اگر آرام باشد برای یادگیری آماده است.

 

معمولا ذهن در حالت آرام توانایی زیادی دارد پس سعی کنید استرس را از خود دور کنید و تمرکز کنید.

 

اگر ذهن شما درگیر موضوع خاصی است سعی کنید چند دقیقه تمرکز کنید و آن موضوع را از ذهن خود خارج کنید.

 

 

این مهارت یکی از مهم ترین مهارت ها در زندگی امروز انسان می باشد.

 

سواد رسانه ای  نقش مهمی در زندگی مردم یک جامعه با پیشرفت تکنولوژی دارد.

 

منبع : باحال مگ

حاشیه های سلبریتی ها

مطالب پیشنهادی

تبلیغات متنی

در این نوشته با سوالات متن درس چهارم تفکر و سواد رسانه ای دهم همراه شما هستیم برای مشاهده جزوه پرسش و پاسخ درس چهارم تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم به ادامه مطلب مراجعه کنید.

منظور از بازنمایی چیست؟

پاسخ: بازنمایی یعنی نشان دادن واقعیت به شکلی خاص. معنای بازنمایی این نیست که ضرورتا هر پیام رسانه ای،  ضد واقعیت یا کاریکاتوری از آن باشد؛ بلکه این است که رسانه با استفاده از بازنمایی می کوشد تفسیر و تحلیل خود را از واقعیت موردنظر به   صورت آشکار و پنهان به ذهن مخاطبان خود ارسال کند طوری که او احساس تفاوتی بین این دو نکند

2 – تصویر زیر به کدام مفهوم رسانه ای اشاره دارد؟ : ………. یعنی قاب بستن روی واقعیت و معرفی دنیا از نگاه خود

پاسخ: بازنمایی

نظر دکتر دیوید السون

3-از طریق یک مثال بررسی کنید رسانه ها چگونه می توانند با ارائۀ پیام های دستکاری شده و بازی با تصویری که از واقعیت ارائه می کنند، بر دیدگاه و قضاوت مخاطبان خود تأثیرات جدی بگذارند؟

پاسخ: از مثال های کتاب در مورد حیله گر بودن روباه و یا رستم دستان و یا زبان انگلیسی شاد می توانید استفاده کنید. منظور این است که ما در این موارد اطلاعی نداشتیم و رسانه ها این تصویر را در ذهن ما ایجاد کرده اند. 

4- نظر دکتر دیوید السون در زمینۀ بازنمایی خانواده در آثار هالیوودی را بنویسید؟

پاسخ: خانواده ای که ما در فیلم ها می بینیم و یا دربارۀ آنها در روزنامه ها می خوانیم، احتمالا حرا فتر،خشن تر، مشکل دارتر، غنی تر یا فقیرتر از حدّ متوسط هستند؛ بنابراین ما معمولا نمونه های  غیرواقعی خانواده را در رسانه های گروهی می بینیم و کمتر شاهد زندگی خانواد ه ها به صورت واقعی هستیم

برای مشاهده سایر دروس سوالات متن تفکر و سواد رسانه ای روی عبارت لینک دار کلیک کنید.

سوالات متن درس سوم تفکر و سواد رسانه ای دهم

سوالات متن درس پنجم تفکر و سواد رسانه ای دهم

خیلی مفید بود. مچکرم🌹🍃

خیلیم عالی

عالییییی..ممنونم از شما

عالی بود ممنون

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

Δ

اینتر را بزنید تا جستجو کنید یا ESC را ببندید

کات ساختارشکنانه زیر، پیشنهاداتی است برای معلمان محترم برای
ارزیابی دانش آموزان محترمشان. اگر فقط تیترهای این 10 پیشنهاد را بخوانید
متوجه می شوید که میزان بی شرمی در این عناوین به حدی است که شایسته است
منِ معلم را به خاطر این همه بی توجهی به اصولِ نهادینه شده در ساختار
آموزشی از کار بی کار کنند!

نویسنده: محمدصادق باطنی

با ورود کتاب تفکر و سواد رسانه ای به سبد
آموزشی مدارس، پرسشهای زیادی برای دانش آموزان و معلمان ایجاد شد. با توجه
به اینکه این کتاب نخستین سال تدریسِ خود را سپری می کند، شیوه ارزیابی از
آن نیز یکی از پرسشهای رایج این روزهای معلمان سواد رسانه ای است. نکات
ساختارشکنانه زیر، پیشنهاداتی است برای معلمان محترم برای ارزیابی دانش
آموزان محترمشان. اگر فقط تیترهای این ۱۰ پیشنهاد را بخوانید متوجه می شوید
که میزان بی شرمی در این عناوین به حدی است که شایسته است منِ معلم را به
خاطر این همه بی توجهی به اصولِ نهادینه شده در ساختار آموزشی از کار بی
کار کنند! ولی مطمئنا بیکار شدن من ارزشِ این ساختارشکنی را دارد!
ساختارشکنی ای که عاملش خودِ آموزش و پرورش بوده است که اجازه داده است
کتابِ ساختارشکنِ تفکر و سواد رسانه ای وارد مدارس کشور عزیزمان شود.

***

نظر دکتر دیوید السون

۱- حفظ کردن ممنوع!

رسانه را تعریف کنید؟ سواد رسانه ای را
تعریف کنید؟ RFID چیست و چه کاربردهایی دارد؟ اینترنت اشیاء چیست؟ متن
زیرمتن و فرامتن را تعریف کنید؟ پنجگانه سواد رسانه ای را نام ببردی؟
سونامی یا انقلاب ارتباطات بیشتر در چه زمینه هایی رشد می کنند؟ یاد گرفتنِ
……………… از مهمترین مهارتهای سواد رسانه ای است!!!! امام علی (ع) در مورد
ارتباط قلب و زبان در نهج البلاغه چه فرمودند؟! چرا روباه را حیوانی مکار و
حیله گر می دانیم؟! دکتر ساموئل در مورد خانواده چه می گویند؟! دکتر دیوید
السون در زمینه بازنمایی خانواده چه می گویند؟!

بله حقیقت دارد؛ سوالات فوق، نمونه ای از
سوالات واقعی هستند که برخی از معلمان برای امتحان ترم اول تفکر و سواد
رسانه ای در سال تحصیلی جاری طراحی کرده اند. به راستی این سوالات چه
تفاوتی با سوالات سایر دروس و شیوه های کهنه پیشین ارزیابی در آموزش و
پرورش دارند؟ اگر کسی بخواهد به این سوالات پاسخ دهد بایست چه مهارتهایی
داشته باشد؟ چگونه باید سر کلاس درس را گوش دهد و کتاب را مطالعه کند تا
بتواند در آزمونی با این چنین سوالات موفق شود.

نامناسب ترین شیوه طراحی سوال برای این
درس این است که در لابلای صفحات کتاب، به دنبال جملات خاص بزرگان، یا بیرون
کشیدن نکات عجیب و غریب از میان تصاویر و تمرینها، یا طراحی جای خالی از
خطوط کتاب باشیم. چرا که در طراحی سوالاتی از این دست، معلم صرفا تمرکز خود
را بر محفوظات دانش آموزان قرار داده است، برای اینکه یک نفر بتواند فلان
سوال تستی یا فلان سوالِ دارای جای خالی را پاسخ بدهد بایست خط به خط کتاب
درسی را مطالعه کرده باشد. حال آنکه در سردرِ این درس نوشته شده است:
«تفکر» و سواد رسانه ای. دلیل تاکید بر تفکر در این درس این است که ما قرار
است در آن توان تحلیل و تفکر دانش آموز را بسنجیم، نه قوه حافظه او را.
درس تفکر و سواد رسانه ای اساسا درسی مسئله محور تعریف شده، نه مثل بسیاری
از دروس دیگر درسی موضوع محور. از همین رو در طراحی ارزیابی این کتاب به
شدت بایست از طرح سوالاتی که به جز محفوظات از هیچ مهارت دیگری از دانش
آموزان استفاده نکرده است پرهیز نمود.

۲- اگر نمی خواهید فکر کنید، نمره ای هم در کار نیست!

دانش آموزان بر اساس آنچه در طول سالهای
متمادی بر آنها تحمیل شده است، ذائقه شان در سازوکار ارزیابی غلط شکل گرفته
است. به نحوی که می دانند سوالات امتحانات هیچ کاری با هوش و فکر آنها
ندارد. عبارت «خر زدن!» که به شوخی بین دانش آموزان رواج یافته است شاید
ناخواسته معنادارترین توصیف باشد برای راه موفق شدنِ آنها در مسیر
امتحانات. گویا آنها در قاعده ای نانوشته باور کرده اند که مسیر موفقیت در
تحصیلاتشان به طور کامل جدا از مسیر اندیشیدن است.

اما شیوه ارزیابی شما بایست قوه عاقله
دانش آموزانتان را به چالش بکشد. به عنوان مثال به جای آنکه از دانش
آموزتان سوالِ پیش پا افتاده ی «رسانه چیست؟» را بپرسید، از وی سوال کنید،
«امروز که به خانه می روید در خیابان ۳ پیام از لباسهای عابرین پیاده برای
من بنویسید و جلسه بعد بیاورید.» پس از آنکه دانش آموز این سوال را پاسخ
داد از او بپرسید: «آیا لباس هم می تواند رسانه باشد؟».

یا مثلا به دانش آموزتان یک کتاب بدهید و
به او بگویید کتاب را بخواند و آن را در پنج محور خلاصه کند. بعد ان ۵ محور
را در ۵ جمله خلاصه کند. بعد آن ۵ جمله را در ۵ کلمه خلاصه کند و در آخر
کلِ آن فصل را در یک کلمه به شما تحویل دهد و به این طریق فکر او را تماماً
در کلاستان به کار بگیرید. به همین دلیل است که اساسا نباید بشود برای
آزمون این درس کلید طراحی کرد. چرا که پاسخهای این آزمون مانند نظام فکری
دانش آموزان متفاوت است و ممکن است به ازای هر دانش آموز پاسخی متفاوت برای
سوالاتتان داشته باشید. خلاصه اینکه بگذارید دانش آموزانتان این تجربه
شیرین و سخت را پشت سر بگذارند؛ اینکه در درس تفکر و سواد رسانه ای اگر فکر
نکنی نمره ای هم در کار نیست، حافظه تان را پشتِ درِ کلاس سواد رسانه ای
بگذارید و با تفکرتان وارد این کلاس شوید!

۳- این آزمون کتاب باز است و همراه داشتن برگه تقلب آزاد است!

در راستای آنچه پیش از این گفته شد، یکی
از راههای سنجش هوش و تفکر دانش آموزان این است که به آنها بگویید می
توانند سر جلسه آزمون با خودشان کتاب به همراه داشته باشند، یا مثلا می
توانند پیش از آزمون در برگه ای هرچه دلشان می خواهد تقلب بنویسند و با خود
به همراه بیاورند.

یا حتی می توانید در سر آزمون به آنها
آدرس بدهید که برای پاسخ به این سوال به مطالب کدام بخش از کتاب باید تسلط
داشته باشند. در واقع شما می توانید در عمل به دانش آموزانتان بقبولانید که
حتی اگر خودِ کتاب یا هر منبع کمک آموزشی دیگری هم همراه داشته باشند باز
هم نمی توانند با تکیه بر کتاب از پسِ این آزمون بر بیایند. همانطور که در
صحنه عمل و مواجهه با رسانه ها، همراه داشتن هیچ کتابی چاره ساز نیست.
مهمترین ابزار مخاطب رسانه قوه تفکر اوست، اینکه بتواند در مواجهه با یک
پیام رسانه ای درست بیاندیشد، درست عکس العمل نشان دهد، درست تصمیم بگیرد و
درست انتخاب بکند. این ماجرا بایست سر آزمون هم اتفاق بیافتد.

در واقع شما بایست سر جلسه آزمون موقعیتی
موثر برای دانش آموزتان پدید بیاورید. مثلا برای او یک فیلم پخش کنید و
همانجا از او بپرسید این پیام تبلیغاتی در زیرمتن خود از چه فنونی برای
اقناع مخاطب استفاده کرده است؟ سریع هم به او آدرس بدهید که فلان جای کتاب
فنون اقناع را نام برده است، اصلا مهم نیست که تو این فنون را حفظ باشی،
فقط کافی است بتوانی تشخیص بدهی که فن مورد استفاده در این تبلیغ کدامیک
بوده است.

۴- با هم پاسخ بدهید و با هم نمره بگیرید!

یکی دیگر از راههای ارزیابی، ارزیابی
گروهی است، همواره یکی از بهترین راههای یافتن پاسخ یک سوال یا کشفِ یک اصل
مباحثه است. در واقع ما با به اشتراک گذاشتن نظراتمان با دیگران، اندیشه
مان را کامل می کنیم و با استفاده از نظر دیگران ایرادات نظراتمان را برطرف
می نماییم. شما هم می توانید برای سنجش دانش آموزانتان آنها را به چند
گروه تقسیم کنید و به آنها تکالیف گروهی بدهید.

مثلا به یک گروه دانش آموزی، ۱۰ تیتر خبری
بدهید و از آنها بخواهید برای هفته بعد یا برای پایان ترم، یک «نیم تای»
بالای روزنامه طراحی کنند. در آنجا اخبار را اهم و مهم کنند، تیتر، روتیتر و
خلاصه خبر تنظیم کنند و عکسها را در صفحه اول روزنامه شان ضریب بدهند.
مطمئنا دانش آموزان بدون هیچ علم و آگاهی از اصول روزنامه نگاری، با این
تکلیف گروهی و جدال کردن بر سر چینش اخبار، به طور عملی و غریزی دروازه
بانی خبر را تجربه می کنند و بدون حتی مطالعه یک خط خبرنگاری، با اصول
خبرنگاری به طور عملی آشنا می شوند. مهمتر آنکه همه این اتفاقات را در بستر
فعالیت گروهی و با تجربه خرد جمعی به دست می آورند.

۵- پاسخ را ول کنید، سوال و راه حل را کشف کنید!

دو سوال زیر را ببینید:

سوال اول- کلیشه را تعریف کنید و دو نمونه کلیشه برای دو مفهومِ «بستنی» و «داعش» بیان کنید.

سوال دوم- از شنیدنِ …………. های زیر، یاد چه چیزی یا چه کسی می افتید؟! جای خالیِ سوال را با چه کلمه ای می شود پر کرد؟ ……………

الف) تابستان + شیرین + یخ ——> ………         ب) پرچم سیاه + انتحاری + الله اکبر ——> ………

هر دو سوالِ فوق به مفهوم «کلیشه سازی» در رسانه ها می پردازند. اما این دو رویکرد به طراحی سوال چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در آموزشِ یک موضوع همواره با یک سه گانه مواجهیم: ۱- سوال، ۲- اصول و راه حل، ۳- پاسخ

در نحوه آموزش و ارزیابیِ ما معمولا این
اتفاق می افتد: فردی که مورد ارزیابی قرار می گیرد با سوال ما مواجه می
شود، راه حل و اصول موردنیاز برای پاسخگویی به این سوال را هم قبلا یاد
گرفته و حفظ کرده است، حال بایست از طریق اصولی که می داند به «پاسخ» سوالی
که از او پرسیده ایم دست یابد. شیوه ای مرسوم و جا افتاده که هم برای
ارزیاب و هم برای افراد مورد ارزیابی به عادت و رسم تبدیل شده است.

اما در شیوه آموزش و ارزیابیِ «اکتشافی»
اتفاقی که می افتد این است که از سه عنصر فوق، به جای آنکه عنصر پاسخ حذف
شود، یکی از دو عنصرِ سوال یا راه حل حذف می شود. به این ترتیب، مخاطب
بایست خودش از روی پاسخ، راه حل یا سوال را کشف نماید.

همانطور که در دو سوال نخست می بینید. در
سوال اول، سوال و اصول مشخص است و مخاطب بایست پاسخ را در قالب تعریف کلیشه
و دو مثال برای آن بنویسد. اما در مورد دوم، اصول نامشخص است و به جای آن
با پاسخ و سوال مواجهیم، اینجاست که مخاطب بایست خودش اصول را که همان
کلیشه سازی باشد از میان پاسخها و سوالات کشف نماید. همچنین در گزینه های
الف و ب از سوال دوم، دو عنصر حذف شده، یعنی ما به مخاطب فقط سه کلمه به
دانش آموز به عنوان راه حل داده ایم، اما او هم باید پاسخ را خودش پیدا
بکند و هم باید بخش جا افتاده از سوال را خودش تشخیص بدهد. امری که به شدت
در ارتقای توان تفکر و تحلیل دانش آموز موثر است و می تواند با به چالش
کشیدن حفظیاتِ مخاطب فرآیند یادگیری سواد رسانه ای را در او شتاب دهد و
اینکه ما چیزی را که خودمان کشف کرده باشیم به این سادگی ها از دست نمی
دهیم!

۶- بارم بندی نداریم، هرچه پاسخِ باکیفیت تر نمره ی بیشتر!

همیشه یکی از استرسهای دانش آموزان سر
جلسه آزمون، مواجهه با بارم سوالات است. اینکه معلم ۲۰ نمره خود را نیم
نمره نیم نمره بین جاهای خالی، سوالات تستی و پاسخهای تک کلمه ای تقسیم
کرده است و دانش آموز با بلد نبودن هر سوال مطمئن است که نیم نمره نیم نمره
از نمره اش کاسته شده است.

در صورتیکه شما در درس تفکر و سواد رسانه
ای می توانید یا اساسا بارم بندی را از منظر چشمان دانش آموزان پاک کنید،
یا بارمهای خود را درشت تر کنید، مثلا کل ۲۰ نمره تان را به ۴ یا نهایتا ۵
قسمت تقسیم کنید. مثلا ۵ نمره برای یک مجموعه سوال اختصاص دهید و به دانش
آموزتان بگویید که کیفیت پاسخگویی اش به یک سوال می تواند نمره های از دست
داده اش در سوالات دیگر را هم جبران بکند. خلاصه اینکه به جای درگیر کردن
ذهن دانش آموز با کمیت ارزیابی، ذهن او را درگیر کیفیت سوالات بکنید و سعی
بکنید پاسخهایی با کیفیت از او دریافت نمایید.

۷- به عمل کار برآید به سخندانی نیست!

همانطور که در مورد ۴ توضیح داده شد یکی
از مهمترین راههای ارزیابی یادگیری دانش آموزان فراهم کردن شرایط برای
تولید است. وقتی دانش آموز خودش تولید می کند در واقع به صورت عملی مباحث
نظری را یاد می گیرد. این تولیدات از تاسیس یک کانال تلگرامی با تولید
محتوا در موضوع سواد رسانه ای می تواند باشد تا بستن یک صفحه هفته نامه،
تولید یک مستند کوتاه، تولید یک مجموعه عکس، نوشتن یک فیلمنامه کوتاه. این
موارد می تواند بخش مهمی از نمره پایان ی دانش آموزان باشد و بسته به
توانمندی معلم آنها را از موضع مصرف کننده به موضع تولیدکننده پیام تغییر
دهد که این عالی ترین سطح سواد رسانه ای است.

۸- سوال از شما نمره از من!

می گویند نیمی از فهمیدن یک موضوع، پرسیدن
سوالات خوب راجع به آن است. شما هم می توانید فهمیدن دانش آموزانتان را از
این طریق بررسی کنید. مثلا یک پیشنهاد جذاب این است که پیش از رسیدن به
ایام امتحانات از بچه ها بخواهید خودشان سوالات پایان ترم را طراحی کنند،
مثلا از آنها بخواهید برای روز آزمون با خود یک برگه سوال به همراه بیاورند
که پاسخهایشان را هم خودشان در آن نوشته اند، یا پیش از آزمون از آنها
بخواهید که تعدادی سوال برای آزمون پایان ترم پیشنهاد بدهند، سپس به بهترین
سوالات نمره اختصاص بدهید و در آزمون هم از آنها استفاده کنید. خلاصه
اینکه دانش آموزاتان را تحریک کنید تا برای این درس سوالاتی خوب در ذهنشان
داشته باشند که این موضوع خود نیمی از مسیر یادگیری است.

۹- اینجا همه چیز با هم ترکیب شده است!

یکی از مهمترین نکات در آموزش سواد رسانه
ای این است که برخی مباحث نسبت به برخی دیگر عمومیت بیشتری دارند و ترکیبی
از مباحث می تواند شما را در داشتن سواد رسانه ای یاری کند. مثلا مبحثِ
«متن، فرامتن و زیرمتن» بحثی عام است که بسیاری از مباحث را می تواند در
ذیل خود قرار دهد. در واقع شما در مواجهه با هر متن رسانه ای، می توانید آن
را در این سه لایه مورد تحلیل قرار دهید. حال اگر این متن یک خبر باشد،
شما می توانید ارزشهای خبری را در زیرمتنِ آن جستجو کنید؛ یا اگر این متن
یک تبلیغ باشد، شما می توانید فنون اقناع را در فرامتنِ آن بررسی کنید.
فلذا قرار نیست در ارزیابی مباحث شما سوالات را از هم جدا کنید، بلکه
اتفاقا برای فهم بهتر دانش آموز صلاح در ترکیب مباحث است.

مثلا به جای آنکه بپرسید «متن، زیرمتن و
فرامتن در این تبلیغ چیست؟» از دانش آموز بخواهید که تکنیکهای اقناع که در
زیر متن این تبلیغ به کار رفته است یا کلیشه هایی که در متن آن مورد
استفاده قرار گرفته یا بازنماییِ خاصی که فرامتن آن به مخاطب القا می کند
را برای شما توضیح دهد. اینگونه به او فهمانده اید که این مباحث در زنجیره
ای به یکدیگر مرتبط شده اند و مرزبندی خاصی بین آنها وجود ندارد.نظر دکتر دیوید السون

۱۰- از مصرف کننده بودن خسته نشده اید؟!

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..

دهمین پیشنهاد را خودتان در جای خالی فوق
بنویسید! و یادتان نرود که اساسا فردِ با سواد در مواجهه با رسانه ها بایست
آهسته آهسته خود را از موضع مصرف کننده ای منفعل به مصرف کننده ای فعال و
هوشمند تغییر موضع دهد و زمانی می شود او را یک فرد باسوادِ واقعی نامید که
وارد حوزه تولید شود. اگر ما معلمها خودمان یک مصرف کننده منفعل باشیم،
چگونه می خواهیم دانش آموزانمان را به سمت تبدیل شدن به تولیدکننده ای خلاق
در مواجهه با رسانه ها گرایش دهیم. وقتی کل تخصص ما «کپی پیست» و «فوروارد
کردن» باشد، دیگر چه انتظاری می شود از دانش آموزانمان داشت؟

پس بیاید پیش از هرچیز ارزیابی را از
خودمان آغاز کنیم؛ برای خودمان آزمونی طراحی کنیم و ببینیم خودمان چقدر
سوادِ دیدن و شنیدن داریم…

منبع:http://ayenehschool.ir

کتاب تفکر و سواد رسانه ای تلاشی است برای ترغیب دانش آموزان به مسئله محوری به جای موضوع محوری. کتابی است برای تاکید بر ارتقای تفکر به جای افزایش محفوظات. پس نامناسب ترین شیوه طراحی سوال این است که در لابلای صفحات کتاب، به دنبال جملات خاص بزرگان، یا بیرون کشیدن نکات عجیب و غریب از میان تصاویر و تمرینها باشیم.

اول این نمونه سوال را دانلود کنید و در مورد این شیوه طراحی سوال تامل کنید:

 

اساسا کتاب تفکر و سواد رسانه ای در مقابل این شیوه آزمون گیری و ارزیابی طراحی شده است. این کتاب تلاشی است برای ترغیب دانش آموزان به مسئله محوری به جای موضوع محوری. کتابی است برای تاکید بر ارتقای تفکر به جای افزایش محفوظات. پس نامناسب ترین شیوه طراحی سوال این است که در لابلای صفحات کتاب، به دنبال جملات خاص بزرگان، یا بیرون کشیدن نکات عجیب و غریب از میان تصاویر و تمرینها، یا طراحی جای خالی از خطوط کتاب باشیم.

حفظ بودن جملات قصار دکتر ساموئل و دکتر السون چقدر به ارتقای سطح تحلیل دانش آموز در مواجهه با رسانه ها کمک می کند؟ آیا مستقیم ترین راه برای آزمودن فهم دانش آموز از مفهوم بازنمایی دانستن دلیل مکار جلوه کردن روباه است؟!نظر دکتر دیوید السون

پس بهتر است حتی المقدور تلاش کنیم با طراحی سوالاتی مفهومی، توان تحلیل دانش آموزانمان را مورد بررسی قرار دهید و در سوالاتمان ارتقای سطح تفکرشان را بیازماییم. توجه کنیم که تفکر و سواد رسانه ای اصولا درسی است مسئله محور، نه موضوع محور. پس در آزمون آن نیز به جای تمرکز بر محفوظات دانش آموزان بایست بر تفکر و تحلیل آنها تکیه کنیم.

در ادامه سری دوم نمونه سوالات تفکر و سواد رسانه ای که توسط معلمان سراسر کشور برای مدرسه آینه ارسال شده است برایتان آورده شده است. شما هم می توانید با توجه به معیارهایی که بالاتر گفته شد، این نمونه سوالات را بسنجید و سوالات خود را متناسب با آن طراحی نمایید و همچنین نمونه سوالات خود را از طریق ادمین کانال مدرسه آینه با ما در میان بگذارید:

@ayenehschool_admin

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۳- طراح مهدی عابدینی نیا | دبیرستان علامه حلی تهران

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۴- محمدعلی عبدالهی | دبیرستان جوادالائمه یزد

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۵- طراح دکتر لیلا وصالی

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۶- طراح حسین غفاری | دبیرستان فرهنگ

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۷- طراح سیدمحمدمهدی طه حسینی | دبیرستان سیدالشهدای تهران

مطالب مرتبط:

+ نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | بسته ۱ + بارم بندی و شیوه ارزشیابی کتاب

+ نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | بسته ۳ + ارزیابی به شیوه اکتشافی

+ نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | بسته ۴

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

---

---

تشریح برنامه های مدرسه هنر و رسانه آینه برای درسِ تفکر و سواد رسانه ای در سال تحصیلی ۹۸-۹۷

---

نمونه سوال غلط تفکر و سواد رسانه ای

---

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۴- محمدعلی عبدالهی | دبیرستان جوادالائمه یزد

---

نمونه سوال تفکر و سواد رسانه ای | ۶- طراح حسین غفاری | دبیرستان فرهنگ

%PDF-1.5
%
1 0 obj
>>>
endobj
2 0 obj
>
endobj
3 0 obj
>/ProcSet[/PDF/Text/ImageB/ImageC/ImageI] >>/MediaBox[ 0 0 595.32 841.92] /Contents 4 0 R/Group>/Tabs/S/StructParents 0>>
endobj
4 0 obj
>
stream
xVo0~GcPى”نی نی سایت

• 
  داروخانه آپادانادرشیراز
• 
  لیست کلاس سخنوری شیراز
• 
  اسامی تجهیزات پزشکی در شیراز
• 
  طلا فروشی در اصفهان
• 
  دکتر مریم رعایایی اردکانی