https://civilica.com/doc/268377/
اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.
مقالات فوق بر اساس داده کاوی مقالات مطالعه شده توسط پژوهشگران محاسبه شده است.
مقالات فوق اخیرا در حوزه مرتبط با این مقاله به سیویلیکا افزوده شده اند.
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.
دفتر مرکزی انتشارات بوم سازه (سیویلیکا): تهران، بزرگراه جلال آل احمد، بین خیابان کارگر و بزرگراه چمران، کوچه پروانه، پلاک ۴، ساختمان چمران، طبقه ۴، واحد ۳۱
تلفن: ۸۸۰۰۸۰۴۴ ، ۸۸۳۳۵۴۵۰ ، ۸۸۳۳۵۴۵۱ ، ۸۸۳۳۵۴۵۲ – کد پستی: ۱۴۳۹۹۱۴۱۵۳
تمامی خدمات پایگاه سیویلیکا ، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می باشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است
شبکه های اجتماعی و پلتفرم های ارتباط اجتماعی از جمله فیس بوک، توییتر، اینستاگرام، لینکدین، گوگل پلاس و گروههای و کانال‌های تلگرامی، همگی با دهانی باز، تشنه و چشم‌انتظار کاربران تازه هستند.
بالاترین اولویت طراحان شبکه های اجتماعی، افزایش تعداد دفعات استفاده و مجموع مدت زمان حضور کاربران در شبکه هاست. شاخصی که از آن به نام Engagement یا درگیر شدن با نرم‌افزار یا اپلیکیشن نام برده میشود.
[ درس مرتبط: منظور از Engagement چیست و با چه معیارهایی سنجیده میشود؟ ]
تمایل پلتفرم‌ها برای حداکثر کردن میزان استفاده‌ی کاربران، باعث شده است که کمترین محدودیت‌ها و چارچوب‌ها به کاربران تحمیل شود.
در واقع اگر خودمان خط مشی و اصول حضور در شبکه اجتماعی را تعیین نکنیم، جز در موارد نادر با منعی از طرف شبکهها و پلتفرم‌ها روبرو نخواهیم شد.نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
به همین علت، بسیاری از نشریات معتبر دنیا، طی سالهای اخیر سعی کرده‌اند کاربران را به تعریف چارچوب‌های شخصی تشویق کنند؛ یا با ارائه‌ی فهرست اشتباهات و خطاها در شبکه های اجتماعی، کمک کنند تا احتمال بروز این خطاها کاهش پیدا کند.
[ برخی منابع در این زمینه: BufferSocial / Revive Social / Forbes / Inc ]
آنچه در ادامه می‌خوانید، جمع‌بندی مختصری از منابع فوق و سایر منابع معتبر مشابهی است که به موضوع اشتباهات رایج در شبکه های اجتماعی پرداخته‌اند.
نمی‌توانیم بگوییم این موارد به ترتیب اهمیت فهرست شدهاند؛ چون معلوم نیست کدام‌یک از آنها قرار است بزرگترین هزینه را به شما تحمیل کند.
غلط های دیکته‌ای در فضای دیجیتال کم نیستند.
شتابزدگی در تایپ، بی‌حوصله بودن در جستجوی املای درست و یادگرفتن از دیکته و نگارش نادرست دیگران، از جمله علت‌های اشتباه در نگارش هستند.
اما به خاطر داشته باشیم که مدیر، همکار، کسی که تصمیم دارد من را استخدام کند و حتی با من دوست شود ممکن است به خاطر دیدن همین اشتباهات گرفتار خطای هاله ای شود (البته به فرض اینکه دیکته‌اش از من بهتر باشد).
همواره به خاطر داشته باشیم که سرعت و قدرت ما انسانها در تعمیم دادن (مربوط و نامربوط) بسیار شگفت‌انگیز است.
به همین علت، خطاهایمان در شبکه های اجتماعی می‌توانند زمینهساز بسیاری از قضاوت‌ها و تعمیم‌های نادرست و غیردقیق درباره‌ی ما باشند.
اگر اکانت شما شخصی است و با فعالیت شغلی‌تان ارتباط ندارد، یکی از کارهای نادرست – و حتی خطرناک – میتواند فعالیت در شبکه های اجتماعی در ساعات کار رسمی باشد.
صحبتی کوتاه با چند مدیر کافی است تا حس منفی آنها را نسبت به استفاده‌ی همکاران از شبکه های اجتماعی در ساعات کار درک کنید.
البته ممکن است بگویید که حجم فعالیتهای من تمام ساعات رسمی کار را پُر نمی‌کند و چرا باید مثل کارگران دوران انقلاب صنعتی، در ساعت‌های خلوت و بیکاری به نقطه‌ای سیاه بر دیوار روبرو خیره شوم؟
این حرف کاملاً منطقی است.
اما قطعاً کارهای شخصی بهتری هم وجود دارد که حتی به فرض خالی بودن ساعت کار، بتوانید به آنها مشغول شوید.
بسته به نوع شغل و فضای کارتان، ممکن است تلاش برای یادگیری یک نرم افزار، تمرین برای یادگیری زبان انگلیسی و کارهایی مانند اینها، بتواند رضایت شما و مدیرتان را بهتر تأمین کند.
[ فایل صوتی مرتبط: اتیکت ]
فضاهای آنلاین و شبکه های اجتماعی گاهی اوقات، بستری مناسب برای برخوردهای خشن و تهاجمی آماده میکنند.
در فضای فیزیکی، به ناچار بین عمل و عکس‌العمل فاصله می‌افتد و همین فاصله گاه باعث میشود آتش خشم ما کمی فروبنشیند.
اما در فضای دیجیتال، فاصله بین عمل و عکس‌العمل بسیار کم میشود و همین مسئله باعث میشود که گاه، حلقه برخورد خشونت‌آمیز شکل‌گرفته و تقویت شود.
[ درس مرتبط: انواع خشونت در رابطه با دیگران ]
البته تنها علت شکلگیری فضای خشن در شبکه های اجتماعی، افزایش سرعت گفتگو نیست.
امکان ناشناس بودن و ناشناس ماندن (Anonymity) هم به شما کمک میکند.
اما به خاطر داشته باشید که:
اشتباه دیگری که بسیاری از ما انجام می‌دهیم، مطرح کردن شکایت از محیط کار در شبکه های اجتماعی است.
اگر مشکلی در محیط کار من وجود دارد؛ اگر مدیرم کارهای نادرست و غیرمنطقی انجام میدهد و اگر از یک همکار دلگیر هستم؛ طرح این مسئله در شبکه های اجتماعی نمی‌تواند مفید و موثر باشد.
[ تصویر بالا کار پاول کوژینسکی است ]
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
اگر یک اکانت خصوصی دارید و فقط ده نفر از دوستان‌تان به آن دسترسی دارند، باز هم منطقی نیست که حرف‌های محیط کار را در آنجا مطرح کنید.
شما هرگز نمی‌دانید در لحظه‌ای که دوست‌تان در حال خواندن مطلب شماست، چه کسی در کنارش نشسته است.
ضمناً هیچ کس هم تعهد نداده که از حرف‌های جالب و شنیدنی ما (که دردِ دل از محیط کار جزو آن‌هاست) اسکرین‌شات نگیرد و برای دوست دیگرش ارسال نکند.
حتی اگر به این امید هستید که حرف‌تان از این طریق به گوش (یا چشم) مدیرتان برسد، به خاطر داشته باشید که مدیران (مثل همه‌ی ما)، در برابر حرف و خواسته‌ای که در جمع مطرح میشود مقاومت بسیار بیشتری دارند.
بنابراین در مقایسه با یک گفتگوی دو نفره ساده‌ی غیررسمی، کمتر احتمال دارد که نتیجه بگیرید.
منطقی نیست انتظار داشته باشیم در چند ماه اول، مجموعه‌ی گسترده‌ای از مخاطبان و تعداد زیادی دوست و آشنا و حجم زیادی از لایک‌ها و کامنت‌ها را جمع کنیم.
اصرار بر اینکه در نخستین هفته‌ها و ماه‌های حضور در یک پلتفرم اجتماعی، همه‌ی فعالان آن فضا حداقل یک بار نام ما را بشوند، الزاماً به نتیجه‌ی مطلوبی منتهی نمی‌شود.
روشهای میان‌بر برای جمع کردن مخاطب در فضاهای مجازی کم نیست.
اما دیر یا زود، می‌بینید که در فضای دیجیتال، جامعه‌ی بزرگتری از مخاطبان و دوستان الزاماً ارزش بیشتری ندارد.
موارد بسیاری میتوان یافت که جامعه‌ی کوچکتری از مخاطبان و دوستان وفادار میتواند از لحاظ انسانی، احساسی، اجتماعی و اقتصادی، مفیدتر و اثربخش‌تر باشد.
یکی از گروه‌هایی که معمولاً خود را در این زمینه استثنا میدانند، کسانی هستند که در شبکه های اجتماعی از نشر تبلیغ، کسب درآمد میکنند.
اما آشنایی بیشتر مردم و کسب و کارها با اینفلوئنسر مارکتینگ باعث شده که آنها هم به سادگی فریب تعداد فالوئرها و مخاطبان را نخورند و به کیفیت جامعه مخاطب و اثربخشی تبلیغات هم توجه کنند.
دوست عزیز.
این درس برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این مطلب، به سایر بحث‌هایی هم که در رابطه با شبکه های اجتماعی مطرح میشوند دسترسی پیدا می‌کنید.
همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
تولید محتوا
استراتژی محتوا
سواد دیجیتال
دیجیتال مارکتینگ
مدیریت کسب و کار (MBA)
در میان متخصصان تحلیل شبکه های اجتماعی یک جمله را بسیار می‌شنوید: You are what you like (شما، همان پست‌هایی هستید که لایک می‌کنید).
البته متخصصان شبکه های اجتماعی این حرف را معمولاً از دیدگاهِ تحلیل سلیقه‌ی کاربران، شناسایی الگوهای رفتار عمومی و تشخیص و تحلیل شبکه های اجتماعی انسانی مطرح میکنند.
اما این را هم به خاطر داشته باشیم که دوستان نزدیک و حتی آشنایان دور هم، بر اساس اینکه ما چه مطالبی را لایک میکنیم یا زیر چه مطالبی برای چه کسانی کامنت می‌گذاریم توجه میکنند.
معمولاً در بحث برندسازی شخصی هم به این نکته اشاره میشود که مطالبی که بازنشر می‌کنید درست به اندازه‌ی مطالب خودتان می‌توانند در تصویری که از خود می‌سازید تأثیر داشته باشند.
چه نکاتی دیگری به نظر شما میرسد یا آنها را در زندگی خود و اطرافیانتان تجربه کرده‌اید که در فهرست بالا نیامده؟ خوشحال می‌شویم که آنها را با دوستان متممی خود به اشتراک بگذارید.
مطالب، نوشته‌ها و درسهای مرتبط
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری شبکه های اجتماعی به شما پیشنهاد میکند:
متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.
ما برای هر یک از درسهای متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک میکند.
می‌توانید با مراجعه به صفحه نقشه راه یادگیری، عنوان درسهای مختلف متمم را ببینید.
همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.
پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.
برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
ثبت‌نام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
با سلام و احترام
به نظر من اولین و شاید یکی از مهم ترین اشتباه های ما در ارتباط با شبکه ها و پلتفرم های اجتماعی تصمیم به حضور در این شبکه ها بدون هدف و برنامه است.
همانقدر که حضور هدفمند و برنامه ریزی شده در این شبکه ها (بویژه شبکه های تخصصی) می تواند مفید و موثر واقع شود، حضور بی هدف و مدیریت نشده(بخصوص در شبکه های عمومی) می تواند غیر موثر و حتی آسیب زا باشد.
به نسبتی که ما در شبکه های اجتماعی بدون هدف خاصی فقط به دنبال گسترش شبکه ارتباطی مجازی هستیم به همان نسبت شانس برخورداری از ارتباطات اصیل انسانی خود را از دست می دهیم.
شبکه ها و پلتفرم های اجتماعی در صورت شناخت اصولی و انتخاب هدفمند ، می توانند ظرفیت های بزرگی برای رشد و توسعه فردی و شغلی ما ایجاد کنند، اما مشکل از جایی آغاز می شود که ما فقط برای رفع نیازهای ارتباطی خود و فرار از تنهایی به این شبکه ها پناه می بریم – به جای اینکه به خانواده و دوستان خود پناه ببریم –
شناسه کاربری:
پسورد:
نام و نام خانوادگی
شناسه کاربری:
ایمیل:
پسورد:
لطفا معادله زیر را تکمیل نمایید:
شش × = 48
شناسه کاربری یا ایمیل خود را وارد نمایید.در صورت صحیح بودن، پسورد جدید به ایمیلتان ارسال خواهد شد
شناسه کاربری یا ایمیل:
شبکه های اجتماعی یا سوشال نتورک‌ها مفهوم جدیدی نیستند.
می‌دانیم که حتی هزاران سال پیش، انسانها گرد آتش می‌نشستند و برای یکدیگر داستان می‌گفتند و به این شیوه رابطه‌هایی عمیق‌تر شکل می‌گرفت؛ چیزی که آن را میتوان مصداق یک شبکه اجتماعی دانست.
اما چیزی که باعث شده است امروز شبکه های اجتماعی بیشتر از هر زمان دیگری در مرکز توجه قرار بگیرند، توسعهٔ فناوری اطلاعات و زیرساخت‌های دیجیتال است. اگر شبکه های اجتماعی در گذشته صرفاً در مقیاس محله‌ها و شهرها شکل می‌گرفتند، امروز با ارزان شدن دسترسی به ابزارهای دیجیتال (اینترنت، موبایل و نرم‌افزارها) بخش بزرگی از انسان‌های کرهٔ زمین می‌توانند شبکه ارتباطی خود را فارغ از زمان و مکان گسترش دهند.
این درس صرفاً به تعریف مفاهیمی مثل شبکه، شبکه اجتماعی و به طور خاص، شبکه های اجتماعی دیجیتال اختصاص دارد. بحث‌های جدی‌تر و تخصصی‌تر دربارهٔ کاربردهای شبکه های اجتماعی، فرصت‌ها و چالشهای آنها را درسهای جداگانه مطرح خواهیم کرد.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
تاریخچه واژه شبکه های اجتماعی
تعریف شبکه اجتماعی
اولین شبکه اجتماعی چه نام داشت؟
تحلیل شبکه های اجتماعی
روز شبکه های اجتماعی
پرطرفدارترین شبکه های اجتماعی جهان
اصطلاح شبکه اجتماعی برای نخستین بار، چنان‌که وبستر میگوید، در سال ۱۸۵۴ به کار رفته است؛ یعنی بیش از یک و نیم قرن پیش (+).
طبیعتاً در آن زمان منظور از شبکه اجتماعی، ابزارهایی مانند اینستاگرام و توییتر و لینکدین نبوده، بلکه صرفاً برای توصیف شبکهای از انسانها به کار رفته که با یکدیگر دوستی و رابطه دارند.
اگر بخواهیم یک پله جلوتر برویم و به مفهوم امروزی شبکه اجتماعی نزدیک شویم، باید از جان بارنز نام ببریم. این جامعه‌شناس استرالیایی، اصطلاح شبکه اجتماعی را در سال ۱۹۵۴ در یکی از مقالاتش به کار برد (+).
او شبکه اجتماعی را واقعاً از جنس یک «شبکه / نتورک» می‌دید؛ به همان معنایی که ما می‌فهمیم. یعنی انسانها را مانند گره‌های یک گراف می‌دید که خطوط ارتباطی متعدد میان آنها وجود دارد (هر نفر با یک یا چند نفر دیگر دوست است و رابطه دارد).
اگر ما هم بخواهیم تعریف شبکه های اجتماعی را شبیه آنچه بارنز می‌فهمید بیان کنیم می‌توانیم چنین بگوییم:
شبکه های اجتماعی هنگامی به وجود می‌آیند که ساختاری از گره (Node)های مرتبط به هم شکل میگیرد. این گره‌ها ممکن است از جنس فرد، گروه یا سازمان باشند.
کسانی که متخصص شبکه اجتماعی هستند، به موضوعاتی شبیه موارد زیر میپردازند:
با چنین نگاهی میتوان گفت اصطلاح شبکه های اجتماعی یک مفهوم عمومی و بسیار گسترده است که به همهٔ انواع شبکه های اجتماعی انسانی و گروه های اجتماعی انسانها اشاره دارد و آن را نمیتوان در چند ابزار مانند اینستاگرام و توئیتر و یوتیوب خلاصه کرد.
اما اگر می‌خواهید شبکه های اجتماعی را به شکلی تعریف کنید که به مفهوم رایج امروزی نزدیکتر باشد، تعریف بوید و الیسون میتواند گزینهٔ بهتری باشد (+):
شبکه های اجتماعی چند ویژگی پایه و کلیدی دارند:
افراد می‌توانند در این شبکهها پروفایل‌های عمومی یا نیمه‌عمومی داشته باشند.
می‌توانند برای پروفایل خود، فهرستی از کاربران تنظیم کنند؛ فهرستی که مشخص میکند میل دارند با چه کسانی تعامل داشته باشند. این رابطه‌ها در هر شبکه، نام خاص خود را دارد. مثلاً بعضی شبکهها از عنوان Friend و برخی دیگر از عناوینی مانند Contact و Fan استفاده میکنند.
می‌توانند فهرست ارتباطات خود و دیگران را – البته با لحاظ کردن محدودیت‌هایی که هر فرد تعریف میکند – مشاهده کنند.
ممکن است با خود بگویید با توجه به تعریفی که بوید و الیسون ارائه کرده‌اند، تقریباً هیچ‌یک از شبکه های اجتماعی دیجیتال امروزی را نمیتوان «شبکه اجتماعی» دانست. چون در غالب آنها میشود اکانت‌های کاملاً خصوصی (Private) تعریف کرد.
اما تأکید آنها بر چیز دیگری است: از نظر آنها در یک شبکه اجتماعی باید بستر و زمینهٔ معرفی دوستی‌ها و رابطه‌ها وجود داشته باشد؛ اینکه فرد از این امکان استفاده میکند یا نه، بحث دیگری است.
به عنوان مثال، در دههٔ نود میلادی ابزارهایی مانند ICQ و AIM وجود داشتند که بیشتر شبیه پیام‌رسان‌های امروزی بودند (برای چت و گفتگوی آنلاین). اتفاقاً در این ابزارها می‌توانستید فهرست دوستان خود را هم تعریف کنید. آن فهرست، Buddy List نامیده می‌شد و شبیه همین فالو کردن در شبکه های اجتماعی امروزی بود.
اما کسی نمی‌توانست فهرست دوستان فرد دیگر را ببیند. به همین علت، بوید و الیسون تأکید میکنند که فراگیر شدن ICQ و AIM و پیام‌رسان‌های مشابه را نمیتوان به بحث شبکه های اجتماعی ربط داد.
لازم به توضیح است که بوید و الیسون، مانند بسیاری از نویسندگان دو دهه قبل، از اصطلاح SNS برای توصیف شبکه های اجتماعی استفاده میکنند. SNS مخفف عبارت Social Network Sites و گاه Social Networking Sites است. چون در آن زمان هنوز اپلیکیشن‌های موبایل مانند امروز وجود نداشتند، سرویس‌های شبکه های اجتماعی صرفاً در قالب سایت فعالیت می‌کردند و این شکل از نام‌گذاری توجیه داشت.
البته هنوز هم در متن‌های علمی و دانشگاهی عبارت SNS – حتی برای توصیف اینستاگرام و توییتر – دیده میشود و بسیاری از محققان ترجیح میدهند این اصطلاح جاافتاده و شناخته‌شده را تغییر ندهند.
تاریخچه شبکه های اجتماعی پُر است تلاش‌ها و موفقیت‌ها و ناکامی‌ها. بسیاری از شبکه های اجتماعی آنقدر عمر نکردند که نام‌شان به گوش همه برسند. به همین علت، هیچ‌وقت با اطمینان نمیتوان گفت کدام قدیمی ترین شبکه اجتماعی چه بوده است.
همین مقالهٔ بوید و الیسون دربارهٔ شبکه های اجتماعی را در نظر بگیرید. آن مقاله در سال ۲۰۰۸ نوشته شده است. از نظر بسیاری از ما شبکه های اجتماعی در آن زمان بسیار کمرنگ و ضعیف بوده‌اند. مثلاً فیس بوک در سال ۲۰۰۴ و توییتر در سال ۲۰۰۶ تأسیس شده و در آن زمان بسیار کوچک بوده‌اند. بسیاری از شبکه های اجتماعی جدید مانند اینستاگرام هم اساساً وجود نداشته‌اند.
اما بوید و الیسون در مقاله‌شان توضیح میدهند که هماکنون صدها شبکه اجتماعی وجود دارد و هر کدام از این شبکهها خدمات خود را به گروهی از کاربران ارائه میدهند!
با این مقدمه می‌توانیم بگوییم که حرف زدن از «نخستین شبکه اجتماعی» بیشتر یک توافق است تا یک واقعیت.
ظاهراً بیشتر صاحبنظران توافق دارند که سیکس دگریز (sixdegrees.com) را میتوان اولین شبکه اجتماعی با فرمت امروزی در نظر گرفت. این شبکه اجتماعی در سال ۱۹۹۷ تأسیس شد (+).
در آن سال‌ها شبکه های اجتماعی دیگری هم تأسیس شد که در ادامه به نام برخی از آنها اشاره میکنیم (+):نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
شبکه اجتماعی LiveJournal برای به اشتراک گذاشتن یادداشتها و وبلاگ و تقویم کاری در سال ۱۹۹۹ تأسیس شد. این شرکت پیش از این آمریکایی بود و اکنون در مالکیت یک شرکت روسی است.
شبکه اجتماعی AsianAvenue که در سال ۱۹۹۹ راهاندازی شد و همانطور که احتمالاً از نام آن حدس می‌زنید، با هدف توجه ویژه به حقوق آسیایی‌ها و کاهش تبعیض نژادی در آمریکا فعالیت میکرد و مخاطبان قابلتوجهی هم جذب کرد.
شبکه اجتماعی BlackPlanet در سال ۱۹۹۹
شبکه اجتماعی Fotolog در سال ۲۰۰۳
شبکه اجتماعی Friendster در سال ۲۰۰۳
شبکه اجتماعی Linkedin در سال ۲۰۰۳
شبکه اجتماعی MySpace در سال ۲۰۰۳
شبکه اجتماعی Orkut در سال ۲۰۰۴
شبکه اجتماعی Facebook در سال ۲۰۰۴
شبکه اجتماعی Flickr در سال ۲۰۰۴
یکی از رشته‌های تخصصی که طی سالهای اخیر از رونق بسیاری برخوردار شده، تحلیل شبکه های اجتماعی یا SNA (مخفف Social Network Analysis) است.
البته تحلیل شبکه های اجتماعی، دانشی نیست که در یک یا دو دههٔ اخیر متولد شده باشد. بلکه ریشهٔ آن به جامعهشناسی و نیمهٔ اول قرن بیستم باز میگردد.
جامعه‌شناسان علاقه داشتند با بهکارگیری دستاوردهای ریاضی در نظریهٔ گراف‌ها و تحلیل شبکه، ارتباطات موجود در جوامع انسانی را بهتر بشناسند و تحلیل کنند و در این مسیر، دستاوردهای ارزشمندی هم کسب کردند.
اما گردآوری داده برای آنها ساده نبود. اینکه به سراغ مردم برویم و با ابزارهایی پرسشنامه بخواهیم ویژگیهای فردی و شبکه های ارتباطی آنها را کشف و تحلیل کنیم، جدا از اینکه کاری پرهزینه و طاقت‌فرساست، از دقت کافی هم برخوردار نخواهد بود.
حتی استفاده از پایگاه‌های دادهٔ دولتی (مثلاً در زمینهٔ بهداشت، تحصیلات، درآمد، مالیاتِ پرداخت‌شده و …) هم نمی‌تواند به تنهایی دقت کافی داشته باشد و تصویری نزدیک به واقعیت از جامعه برای ما ترسیم کند.
با توجه به این محدودیت، احتمالاً می‌توانید حدس بزنید که گسترش شبکه های اجتماعی دیجیتال چگونه به بستری ارزشمند برای تحلیل شبکه های اجتماعی تبدیل شد.
با این حجم از داده‌هایی که انسانها دربارهٔ خود افشا میکنند، دیگر تحلیل‌گران مجبور نیستند با خواهش و تمنا داده‌های مورد نیازشان را گردآوری کنند. البته که اهمیت روشهای سنت کاهش پیدا نکرده است. اما این بستر جدید با داده‌های مکمل خود، قدرت و اثربخشی ابزارهای سنتی را چند برابر کرده است.
تخصص در تحلیل شبکه های اجتماعی امروزه یکی از گران‌ترین و سودآورترین تخصص‌های بشری است و در حوزه‌های تجاری، سیاسی، اقتصادی و امنیتی، توسط دولتها و کسب و کارها به کار گرفته میشود.
برخی از کاربردهای تحلیل شبکه های اجتماعی:
این سال‌ها تقریباً برای همه چیز و همه‌کس روزی در تقویم در نظر گرفته شده است؛ از روز انسان‌های مجرد تا روز تهیهٔ نسخهٔ پشتیبان.
بنابراین نباید تعجب کنید که روزی هم برای شبکه های اجتماعی در نظر گرفته شده است. روز نهم تیرماه یا سی ژوئن هر سال را روز شبکه های اجتماعی (Social Media Day) می‌نامند.
ایدهٔ نام‌گذاری این روز را اولین بار نشریهٔ Mashable در سال ۲۰۱۰ مطرح کرد. پیشنهاد این نشریه آن بود که در آخرین روز ژوئن هر سال، مردم به سوشال مدیا فکر کنند و به این موضوع بپردازند که رسانهها و شبکه های اجتماعی چه تأثیری بر زندگی آنها داشته‌اند (+/+).
برخلاف عده‌ای که معمولاً نگاه منتقدانه به شبکه های اجتماعی دارند و یا دائماً در کنار فرصت‌ها به تهدیدها و آسیب‌های این شبکهها فکر میکنند، Mashable بیشتر به سمت مثبت ماجرا نگاه کرد و میکند.
مثلاً پیشنهاد میکند که در این روز به این فکر کنیم که کدام دوستان و کدام فرصت‌ها و رابطه‌ها و همکاری‌ها به کمک شبکه های اجتماعی به وجود آمده‌اند. به عبارت دیگر به این موضوع فکر کنیم که اگر شبکه های اجتماعی نبودند، کدام داشته‌ها و دستاوردهای امروزی را در اختیار نداشتیم.
به سادگی نمیتوان دربارهٔ اینکه کدام شبکه های اجتماعی در جهان پرطرفدار هستند قضاوت کرد. چون معیارهای مختلفی وجود دارد که فهرست‌بندی بر اساس هر یک از آنها به نتیجهٔ متفاوتی منتهی میشود.
تعداد اپلیکیشن‌های نصب شده، رتبهٔ وبسایتها بر اساس ترافیک، تعداد پروفایل تعریف شده، تعداد بازدیدهای روزانه از جملهٔ این معیارهاست.
در این میان، یکی از معیارهای رایج برای رتبه بندی شبکه های اجتماعی، تعداد کاربران فعال ماهانه است؛ یعنی تعداد کسانی که حداقل یک بار در ماه از یک شبکه اجتماعی استفاده میکنند.
آمار کاربران فعال ماهانه را می‌توانید در منابع مختلف بیابید (+/+). ما در نمودار زیر، تعداد کاربران برخی از شبکه های اجتماعی را با هم مقایسه کرده‌ایم. محور افقی تعداد کاربران را بر حسب میلیون نفر نشان میدهد:
در هر سطر از نمودار بالا، علاوه بر تعداد کاربران فعال، سه نام دیگر را هم به ترتیب زیر مشاهده می‌کنید:
همانطور که می‌بینید، فیس بوک به عنوان پرمخاطب‌ترین شبکه اجتماعی جهان، نزدیک به سه میلیارد کاربر دارد. البته اینستاگرام هم متعلق به همین مجموعه (با عنوان متا) است و در آنجا هم یک و نیم میلیارد نفر فعالیت میکنند که قاعدتاً بخش قابل توجهی از آنها با کاربران فیس بوک مشترک هستند.
نکتهٔ جالب توجه دیگر در نمودار بالا این است که بیشتر شبکه های اجتماعی پرمخاطب جهان در آمریکا یا چین فعالیت میکنند. تنها استثنا در این میان، تلگرام است که در کشور امارات متحده عربی فعال است و بر اساس قوانین این کشور فعالیت میکند (البته تلگرام را میتوان یک پلتفرم اجتماعی هم دانست و اگر آن را پیامرسان و پلتفرم اجتماعی در نظر بگیریم، بهتر است آن را از جدول فوق کنار بگذاریم).
درسهای تولید محتوا برای شبکه های اجتماعی در متمم در قالب یک مجموعه درس مستقل تحت عنوان ابزارها، مثال‌ها، روش‌ها و توصیه‌های تولید محتوا ارائه شدهاند.
در این درس‌ها، به مطالبی مانند انتخاب لحن مناسب برای محتوا، تولید محتوا برای وبلاگها، استفاده از پادکست‌ها و فهرست‌ها، تولید محتوا برای اینستاگرام و نیز سوال‌های مناسب برای استخدام تولیدکننده محتوا پرداخته‌ایم.
تولید محتوا
ما در متمم، مقاله های متعددی درباره شبکه های اجتماعی داریم که در اینجا می‌توانید برخی از آنها را ببینید:
هشتگ چیست؟ استراتژی هشتگ در شبکه های اجتماعی
آموزش تولید محتوا برای شبکه های اجتماعی
اشتباه های سرنوشت ساز در شبکه های اجتماعی
محتواهای مورد علاقه مردم در شبکه های اجتماعی
مدیریت حضور همزمان در شبکه های اجتماعی مختلف
اشتباه کسب و کارها در شبکه های اجتماعی – عدم تفکیک بین فالور‌ها و مشتریان راغب
اشتباهات کسب و کارها و درک نادرست از مفهوم فرکانس حضور در شبکه ها
اشتباهات رایج در تولید و تنظیم محتوا برای شبکه های اجتماعی
نظریه شش درجه جدایی
مقاله ریدهافمن در مورد شبکه های اجتماعی
دوست عزیز. شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم می‌توانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت به همه‌ی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت:
فهرست درسهای متمم
البته از میان درسهای مطرح شده، درسهای زیر بیشتر به فضای دیجیتال نزدیک هستند:
تولید محتوا | استراتژی محتوا | آموزش بازاریابی محتوا
سواد دیجیتال | دیجیتال مارکتینگ
ایمیل مارکتینگ | شبکه های اجتماعی | آموزش CRM
آموزش سئو | جستجو در گوگل
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
چند پرسش، و پاسخ آنها
شبکه های اجتماعی یا فضای مجازی؟ کدام صحیح است؟
اصطلاح مجازی (virtual) برای توصیف آنچه در فضای دیجیتال روی میدهد، توصیفی بسیار قدیمی است که سال‌هاست در ادبیات علمی جهان کمرنگ شده است. امروزه اگر در یک متن یا سخنرانی انگلیسی اصطلاح Virtual Space (معادل انگلیسی فضای مجازی) به کار رود، بخش بزرگی از مخاطبان انگلیسی زبان اساساً نمی‌فهمند شما از چه حرف می‌زنید. البته برخی عبارات دیگر مانند Virtual Reality یا واقعیت مجازی کاملاً جاافتاده‌اند و هنوز هم به کار می‌روند.
از سوی دیگر، مجازی فرض کردن دنیای آنلاین، یک اشتباه جدی محسوب میشود؛ آن هم در شرایطی که انسانها بخشی از رابطه‌های خود را در این فضا میسازند و موضع‌گیری‌ها در این فضا روی دنیای فیزیکی (از بازار تا سیاست) تأثیر می‌گذارد و حتی نطفهٔ برخی انقلاب‌ها در جهان در این فضا بسته شده است.
بنابراین استفاده از پسوند آنلاین یا دیجیتال (مثلاً: شبکه های اجتماعی دیجیتال) مناسب‌تر و علمی‌تر است و به نظر میرسد که توصیف «مجازی» برای فضای آنلاین و دیجیتال، بیشتر یک اصطلاح دولتیِ ایرانی است که از طرف رسانههای رسمی رواج یافته و تکرار میشود. جالب این‌جاست که دولتمردان و رسانه های رسمی معمولاً فضای مجازی را به عنوان معادل شبکه های اجتماعی دیجیتال به کار می‌برند و غالباً وبسایتها را جزو این فضا نمی‌شمارند. بنابراین چنین تعبیری، جدا از غلط بودن، از شمول کافی هم برخوردار نیست.
شبکه های اجتماعی یا رسانه های اجتماعی؟ کدام صحیح است؟
شبکه های اجتماعی معادل اصطلاح Social Networks و رسانه های اجتماعی معادل Social Media است. هر دو تعبیر درست و معنادار هستند و در ادبیات عمومی به جای یکدیگر به کار می‌روند. مثلاً وقتی از حضور در سوشال مدیا صحبت میشود، شما می‌دانید که منظور حضور در پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و توییتر و یوتیوب است.
اما اگر بخواهید دقیق‌تر باشید، بهتر است اصطلاح شبکه های اجتماعی را در مواردی به کار ببرید که به جنبهٔ «رابطه‌سازی» این ابزارها توجه دارید. در مقابل، زمانی از اصطلاح رسانه های اجتماعی استفاده کنید که «ارائه‌ی محتوا و خبر و تأثیرگذاری بر مخاطبان» مد نظر شماست.
به عنوان مثال، کسانی که برای پرسونال برندینگ به سراغ ابزارهایی مانند اینستاگرام و توییتر می‌روند، طبیعی است از «حضور در رسانه های اجتماعی» حرف بزنند. اما کسی که این ابزارها را بیش از هر چیز برای ارتباط با دوستان و آشنایان خود به کار میگیرد، به کارکرد شبکه های اجتماعی توجه دارد.
در عین حال باز هم باید تأکید کنیم که این دو مفهوم هر روز بیشتر از گذشته در هم آمیخته شده و مرز میان آنها هر روز بیشتر از قبل کمرنگ میشود.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری شبکه های اجتماعی به شما پیشنهاد میکند:
متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.
ما برای هر یک از درسهای متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک میکند.
می‌توانید با مراجعه به صفحه نقشه راه یادگیری، عنوان درسهای مختلف متمم را ببینید.
همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.
پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.
برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
ثبت‌نام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
شناسه کاربری:
پسورد:
نام و نام خانوادگی
شناسه کاربری:
ایمیل:
پسورد:
لطفا معادله زیر را تکمیل نمایید:
× نُه = 9
شناسه کاربری یا ایمیل خود را وارد نمایید.در صورت صحیح بودن، پسورد جدید به ایمیلتان ارسال خواهد شد
شناسه کاربری یا ایمیل:
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، «شبکه اجتماعی» ابزاری برای ارتباط مردم، به اشتراک گذاشتن عکس و مطلب و محتوا، تشکیل دادن عرصه ای برای تبادیل دیدگاه و دیگر کاربردهای ریز و درشت دیگر است.
فیسبوک، توئیتر، واتس اپ، تامبلر، اینستاگرام، پین ترست، اسکایپ، یوتیوب، وایبر و اسنپ چت محبوب ترین شبکه های اجتماعی در دنیا محسوب می شوند. برخی از بازی های رایانه ای همچون ورد او وارکرافت، لیگ او لیجند، کلش او کلنز و سیمز نیز در زمره مهم ترین ها و محبوب ترین بازی های رایانه ای قرار دارند. کاربران جوان و کم سن و سال با این نوع بازی ها با دیگر افراد ارتباط برقرار می کنند.
سایت های چت و گفتمان نیز راهی بسیار محبوب برای کودکان و نوجوانان جهت برقراری ارتباط با دیگران به خصوص کسانی است که با آنها قصد دارند به صورت اینترنتی وارد یک بازی شوند.
استفاده از شبکه های اجتماعی به معنای آپلود و به اشتراک گذاشتن محتواهایی است که موارد زیر را دربرمی گیرد:
* ایجاد پروفایل های آنلاین
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
*ارسال نظر (کامنت) و ایجاد گفتمان(چت)
*بارگذاری عکس و ویدئو
*به اشتراک گذاشتن لینک
*تگ کردن عکس و محتوا
*تغییرات و به اشتراک گذاشتن اصلاحات بازی
*دوباره ترکیب کردن و تغییر محتویات و بارگذاری دوباره آن
فرزند شما از شبکه های اجتماعی چه می گیرد؟
شبکه های اجتماعی جنبه حیاتی زندگی خلاقانه کودکان و نوجوانان محسوب می شود. آنها از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند تا اوقات خوشی داشته باشند، دوست جدید پیدا کنند، علائق خود را به اشتراک بگذارند، با افراد جدید آشنا شوند و کارهای دیگری را انجام بدهند.
رسانه های اجتماعی می توانند کودکان و نوجوانان را به جوامع جهانی آنلاین براساس منافع مشترک متصل کنند. مثلا کودکان و نوجوانانی که دارای معلولیت و یا شرایط خاص فیزیکی هستند، با استفاده از شبکه های اجتماعی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و تجربیات خود را به اشتراک می گذارند. این مورد در رابطه با فرهنگی خاص نیز صدق می کند.
این رسانه های اجتماعی انواع سایت ها را نیز در بر می گیرند، سایت هایی که در آن می توانید انواع محتوا درباره بازی های رایانه ای، سریال های تلویزیونی، موسیقی و سرگرمی پیدا کنید.
موارد مثبتی که فرزند شما می تواند از شبکه های اجتماعی بگیرد اینها هستند:
سواد رسانه ای دیجیتال: جستجو و آزمایش موارد مختلف در شبکه های اجتماعی به فرزند شما کمک می کند اطلاعات فراوانی پیرامون حوزه های مختلف به دست بیاورد و مهارت های جدیدی بیاموزد. او نیاز به این دارد که از حضور در فضای مجازی لذت ببرد و منتفع شود. اما خیلی باید مراقب بود که او در این شبکه های اجتماعی با خطرات بزرگ روبرو نشود.
یادگیری مشارکتی: فرزند شما می تواند از شبکه های اجتماعی به منظور اهداف آموزشی و تحصیلی استفاده کند، خواه به صورت رسمی از سوی مدرسه باشد و خواه به صورت شخصی.
خلاقیت: کودک شما به وسیله برخی از موارد در شبکه های اجتماعی همچون تصاویر و برخی از فیلم های آموزشی خلاقیت خود را به کار بیندازد.
بهداشت روان: ارتباط درست با خانواده و دیگر دوستان در شبکه های اجتماعی می تواند تاثیری مثبت بر روی ذهن فرزند شما داشته باشد و وی را به سمت ارتباطات صمیمی تر سوق دهد.
خطرات فضای مجازی و شبکه های اجتماعی
شبکه های اجتماعی و فضای مجازی می توانند خطرات متعددی را نیز درون خود داشته باشند که شامل موارد زیر هستند:
*مورد خطاب گرفتن کامنت های تهدید کننده، خشن و جنسی
*نمایش تصاویر مستهجن و غیراخلاقی
*انتشار تصویر و یا فیلم غیراخلاقی از کودک و یا نوجوان از سوی دیگران و یا حتی خودش
*به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی با افراد غریبه همانند شماره تلفن، تاریخ تولد و محل سکونت
*آزار و اذیت سایبری
*در معرض استفاده تبلیغاتی قرار گرفتن
*هک شدن حساب کاربری فرزند شما و سواستفاده از اطلاعات شخصی او
مرور خطرات رسانه های اجتماعی
صحبت کردن درباره شبکه های اجتماعی و نحوه استفاده از آن بهترین راه برای پیشگیری از به وجود آمدن هر گونه خطر برای فرزند شماست.
صحبت کردن این فرصت را به شما می دهد تا در زمینه های زیر به فرزند خود کمک کنید:
*چگونه در شبکه های اجتماعی صحبت کند و چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند
*متوجه شود که برخی از رفتارها در شبکه های اجتماعی چقدر خطرناک هستند
*متوجه این موضوع شود که چقدر انتشار اطلاعات شخصی در شبکه های اجتماعی خطرناک است
*هرگونه رفتار نامتعارف و زشت را به سرعت با والدین خود در میان بگذارد
*یاد بگیرد در برابر افرادی که اطلاعات شخصی او را می خواهد چگونه رفتار کند
با فرزند خود همراهی کنید
در رابطه با شبکه های اجتماعی و استفاده فرزند شما از آن می توانید رفتارهای دیگری از خود نشان بدهید. مثلا فرزند خود را مورد سوال قرار بدهید و از او بپرسید بیشتر در چه زمینه هایی علاقه مند است تا در شبکه های اجتماعی مطلب و عکس ببیند. او را مورد سوال قرار بدهید که بیشتر با کدام شبکه اجتماعی راحت تر است. باید مشخص شود که آیا شبکه اجتماعی که کودک یا نوجوان استفاده می کند مناسب سن او هست یا خیر. برخی از شبکه های اجتماعی محدودیت سنی دارند و استفاده از آنها برای سنین پایین مجاز نیست. به عنوان مثال افراد زیر 13 سال مجاز به استفاده از اینستاگرام و فیسبوک نیستند. البته خوب می دانیم که دروغ گفتن در شبکه های اجتماعی راحت ترین کار ممکن است مثلا یک فرد 12 ساله می تواند خود را 20 ساله جا بزند. برخی دیگر از شبکه های اجتماعی همانند یوتیوب ورژن های کودکان و نوجوانان را هم دارند که مناسب هستند.
ممنوعیت استفاده از شبکه های اجتماعی برای کودکان و نوجواناننظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
شبکه های اجتماعی روز به روز گسترده تر می شوند و به همین ترتیب خطرات موجود در آنها نیز افزایش می یابد. این شبکه ها هر چقدر گسترده تر شوند محدود کردن آنها برای کودکان و نوجوانان به همان ترتیب سخت تر می شود. گاهی اوقات قدغن کردن آن غیر ممکن به نظر می رسد. اگر این شبکه های اجتماعی را برای کودکان ممنوع کنید، در واقع او را بیشتر تحریک می کنید که به سراغ آن برود. پس بهتر است همان راه های پیشگیرانه را در پیش بگیرید.
راهنمای استفاده از شبکه های اجتماعی
برخی از کتابچه های راهنمای استفاده از رسانه ها و شبکه های اجتماعی به فرزند شما می آموزد چگونه از آنها استفاده کند.
«راهنما» می تواند شامل موارد زیر باشد:
*زمان مناسب برای استفاده از شبکه های اجتماعی
*ارزیابی این موضوع که آیا استفاده از آن در زمان انجام تکالیف یا صرف غذا منطقی هست یا خیر
*مکان مناسب استفاده
*نکاتی درباره ارسال کامنت و محتوا
کودکان و نوجوانان به این نکات نیز باید بسیار توجه داشته باشند:
*هرگز عکس و فیلم خود و دیگران را در شبکه های اجتماعی بارگذاری نکنند
*درباره اطلاعات شخصی شان کاملا محتاط باشند
*هرگز با کامنت هایی که درخواست ملاقات حضوری دارند موافقت نکنند
*هرگز رمز ورود و نام کاربری خود را به دیگران ندهند
*وقتی در مکان های عمومی و از کامپیوترهای عمومی برای وارد شدن به شبکه های اجتماعی استفاده می کنند، حتما پس از پایان کارشان از حساب کاربری خارج شوند
*افرادی را که نمی شناسد به سرعت بلاک کند
*در صورت مواجه شدن با تهدید و توهین به سرعت والدین خود را در جریان بگذارد
*درخواست دوستی کسانی را بپذیرند که آنها را می شناسند
منبع:جام جم
انتهای پیام/
بازگشت به صفحه رسانهها
امروزه با گسترش روزافزون استفاده شبکههای اجتماعی مجازی بین کاربران اینترنت، شاهد بروز تغییرات چشمگیر در ابعاد مختلف زندگی انسان هستیم که منجر به تغییر سبک زندگی انسان و ساختار جامعه اطلاعاتی شده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، شبکههای اجتماعی نقش پررنگی در زندگی پرشتاب امروز دارند و نمیتوان تأثیر آنها را نادیده گرفت، چرا که بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد و حتی در امور کشورها و بین‌الملل تاثیرگذارند و این موضوع روزبه‌روز در حال گسترش است و استفاده از آن نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. سبک زندگی به دلیل گره خوردن در تار و پود تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات دستخوش دگرگونی شده و نیاز است تا آثار مثبت و منفی این مقوله بررسی شود، زیرا شبکههای اجتماعی علاوه بر مزایای بسیار، آسیب‌هایی در زندگی فردی و اجتماعی داشته اند، مفهوم سبک زندگی ناظر بر شیوه زندگی افراد بوده و در ارتباط با موضوع شبکههای اجتماعی اینترنتی از دو نظر تغییر جایگاه استفاده از شبکههای اجتماعی در جامعه و تأثیر شبکههای اجتماعی بر اعضای آنها حائز اهمیت است.
تغییر نمادهای فرهنگی ناظر بر شیوه زندگی در نتیجه عضویت و حضور در شبکههای اجتماعی اینترنتی است که بر مواردی مانند نوع پوشش، ادبیات افراد و شیوه برقراری ارتباط با دیگران تأثیر خواهد گذاشت، برای آگاهی از تأثیر شبکههای اجتماعی مجازی بر ابعاد مختلف سبک زندگی با نیلوفر یونسی، مشاوره خانواده و آموزش و پرورش گفت‌وگویی داشته‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
آیا حضور در شبکههای اجتماعی به یک نیاز برای انسان تبدیل شده است؟
افزایش و گسترش استفاده از اینترنت و فضای مجازی مفهومی به نام مفهوم دهکده جهانی را ایجاد کرد به این معنی که می‌توانیم یک جهان را مانند یک دهکده بشناسیم و با آن ارتباط داشته باشیم، انسان موجودی کاملاً اجتماعی است و در حد استاندارد و نه افراطی نیاز است تا در دنیای مجازی و شبکههای اجتماعی حضور داشته باشد، در یکی از تحقیق‌های معروف، نوزادانی که تنها نیازهای جسمی آنها و نه روانی، عاطفی و اجتماعی آنها برطرف می‌شد پس از مدتی حتی فوت شدهاند و نتوانستند زندگی عادی مانند سایر نوزادان داشته باشند و رشد کنند، پس بهتر است در حد کفایت و در جهت رشد در شبکههای اجتماعی فعالیت داشته باشیم، اما اگر استفاده از شبکههای اجتماعی جنبه افراطی و اعتیاد پیدا کند، قطعاً مخرب و آسیب‌زا خواهد بود.نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
آیا استفاده از شبکههای اجتماعی تنهایی انسان را کمتر کرده است؟
این که استفاده از این شبکهها تنهایی انسانها را کمتر یا بیشتر کرده، سوالی است که بسیاری از روانشناسان و جامعه شناسان در مورد آن تحقیق و پرس و جو میکنند و حتی از سایر مردم نیز راجع به آن می‌پرسند، استفاده از شبکههای اجتماعی نوع جدیدی از روابط عاشقانه را به روابط انسانی اضافه کرده به نام رابطه از راه دور یا رابطه “long distance ” به این معنی است که دو نفر در یک رابطه تنگاتنگ هستند، اما به علت بعد مسافت صرفاً از طریق فضای مجازی و وسایل ارتباطی با یکدیگر ارتباط دارند و حتی این قضیه نوع جدیدی از مشاوره زوجی را به حوزه روانشناسی هم اضافه کرده است از آن طرف موضوع هم اگر نگاه کنیم آسیب‌های زیادی هم بر روابط و حوزه خانواده داشته است، بنابراین استفاده از شبکه‌هایی اجتماعی در چهارچوب مشخص و مفید قطعاً انسان را از تنهایی می‌رهاند و استفاده بی‌محابا و بدون برنامه باعث نابودی انسان، سبک زندگی و روابط او در دنیای حقیقی خواهد شد.
آیا استفاده از شبکههای اجتماعی بر گسترش روابط خارج از چارچوب خانواده دامن زده است؟
در سالهای اخیر خیانت مجازی هم به حوزه انواع روابط خارج از چارچوب و مفاهیم مشاوره خانواده اضافه شده و روانشناسان و افراد نمی‌دانند که دقیقاً با این نوع روابط باید چه برخوردی بکنند، همچنین این روابط خارج از چارچوب از طریق فضای مجازی نسبت به گذشته به صورت قابل ملموسی گسترش یافته است، البته این نوع روابط مختص بزرگسالان نبوده و به گروه سنی نوجوان یا حتی پایین‌تر هم رسیده است، دامنه آسیب‌های شبکه اجتماعی بسیار گسترده است به همین دلیل نمیتوان گفت که تنها گروه سنی بزرگسالان را درگیر میکند، اگر خانواده کنترلی بر استفاده کودکان و نوجوانان از شبکههای اجتماعی نداشته باشد، قطعاً شاهد عمیق‌تر شدن آسیب‌های اجتماعی در سایه استفاده بدون قانون از این شبکهها خواهیم بود، حتی میتوان گفت استفاده از شبکههای اجتماعی بر عقاید مذهبی نیز تأثیراتی داشته است.
شبکههای اجتماعی در دوران کرونا چه تأثیری بر زندگی نوجوانان داشته است؟
دلیل این که استفاده از شبکههای اجتماعی نسبت به سالهای قبل بسیار بیشتر شده است، دسترسی بیشتر دانش آموزان و شروع استفاده از شبکههای اجتماعی از سنین پایین‌تر است، البته دسترسی به تلفن همراه نیز نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده و کمتر کسی هست که تلفن همراه نداشته باشد علاوه بر این در سالهای گذشته دانش‌آموزان به صورت حضوری به مدرسه می‌رفتند و تلفن‌همراه شخصی نداشتند، اما در ماه‌های اخیر به علت مجازی شدن آموزش دروس، خانواده‌ها برای آنها تلفن همراه تهیه کردند و این امر باعث وارد شدن آسیب‌های زیادی به دانش آموزان، نوجوانان و بافت خانوادگی، سنتی و مذهبی شده است، شیوع کرونا به استفاده بیش از حد، افراطی و آسیب‌زای شبکههای اجتماعی به ویژه در بین دانش‌آموزان و نوجوانان دامن زده و این موضوع جدای از مزیت‌های شبکههای اجتماعی در بحران کرونا است.
شبکههای اجتماعی چگونه زمینهساز افسردگی میشود؟
آسیب دیگری که فضای مجازی و شبکههای اجتماعی روی همه اقشار شامل دانش آموزان، زنان، کودکان، جوانان و حتی نوجوانان به ویژه در ماه‌های اخیر داشته است، افزایش اعتیاد فضای مجازی و به تبع آن افسردگی بوده است تا جایی که آموزش و پرورش فعالیتهایی را تحت عنوان کاهش اعتیاد فضای مجازی برای مشاوران مدارس تعریف کرده و خواستار تحقیق بر روی این موضوع و اثرات آن بر دانش‌آموزان و خانواده‌ها شده است، چرا که استفاده از فضای مجازی فعالیت جسمی افراد را کاهش میدهد و ساعات خواب و بیداری را برهم میزند و تأثیر بسیار زیادی بر افزایش افسردگی و خستگی جسمی و روحی ناشی از فضای مجازی دارد و در ماه‌های اخیر دانش‌آموزان زیادی به علت افسردگی و استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی به مشاوران مدارس مراجعه کردند.
استفاده از شبکههای اجتماعی زمینهساز بروز چه آسیب‌های تحصیلی در بین دانش‌آموزان شده است؟
افت تحصیلی به علت مجازی شدن دروس و آموزش‌ها و افزایش تقلب و کاهش بسیار زیاد یادگیری در بین دانش‌آموزان به صورت ملموس مشاهده میشود و این کاهش یادگیری مؤثر و مفهومی در سایه شیوع کرونا و در شبکههای اجتماعی، خبر از آینده‌ای نه چندان خوشایند و پر از چالشهای آموزشی و تربیتی میدهد که اگر چاره برای آن اندیشیده نشود، قطعاً بر تمام جنبه‌های زندگی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و جامعه آینده اثرات منفی و گسترده‌ای خواهد داشت.
آیا شبکههای اجتماعی و استفاده بدون حد و مرز بر نقض حریم خصوصی افراد تأثیر دارد؟
قطعاً در شبکههای اجتماعی به حریم شخصی افراد تجاوز میشود که این تجاوز را در زندگی بازیگران، افراد مشهور و در دوران کرونا در زندگی دانش‌آموزان و معلمان به خوبی میتوان مشاهده کرد تا آنجا که ممکن است این شکستن حریم خصوصی زمینهساز بروز معضلاتی از جمله خودکشی و طلاق میشود. در دوران کرونا و ورود آموزش‌ها به شبکههای اجتماعی، شاهد سوءاستفاده از حریم خصوصی معلمان و دانش‌آموزان به صورت‌های گوناگون بوده‌ایم، همانطور که صوت‌ها و کلیپ‌های معلمان یا دانش آموزان در فضای مجازی تحت عنوان طنز یا هر عنوان دیگری پخش شد که خود میتواند آسیب زیادی را به روحیه معلمان و دانش‌آموزان وارد کند و آموزش و اصول تربیتی را تحت تأثیر قرار دهد، البته انتقادات زیادی به این موضوع شده و اخیراً با فرهنگ‌سازی بیشتری که صورت گرفت نتایج مؤثری داشت و این موضوع تا حدی کمتر شده است، پس نباید در استفاده از شبکههای اجتماعی از موضوع فرهنگ‌سازی که نقش مهمی در استفاده صحیح همگان از شبکههای اجتماعی دارد غافل شد.
آیا شبکههای اجتماعی در دوران کرونا اثرات مثبتی بر جوامع داشته است؟
با تمام این آسیب‌ها از حق نگذریم، افزایش استفاده از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی در جامعه فواید فراوانی داشته است، برای مثال در دوران کرونا روانشناسان زیادی اقدام به برگزاری کارگاه و جلسات رایگان برای خانواده و دانش آموزان کردند که همین امر باعث افزایش استفاده عمومی از این مطالب شد یا این که باعث استقبال زیاد مردم از خدمات مشاوره و روانشناسی شده است همچنین کارگاه‌های زیادی در حیطههای تخصصی روانشناسی به صورت آنلاین برگزار شد و همین امر باعث شد که روانشناسان و دانشجویان روانشناسی از سراسر کشور به کلاس‌ها و کارگاه‌های مفید دسترسی پیدا کنند که این موضوع قبلاً به صورت بسیار کمرنگ‌تری بود، البته نباید از نقش شبکههای اجتماعی در آگاهی‌رسانی‌های مفید به ویژه در دوران کرونا غافل شویم بنابراین استفاده از شبکههای اجتماعی مانند یک شمشیر دو لبه است که استفاده از آن بستگی به خود فرد و فرهنگ‌سازی نسبت به آن دارد.
تمامی حقوق این سایت برای خبرگزاری ایمنا محفوظ است
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه آزاد اسلامی واحد قیام دشت
چکیده
کلیدواژه‌ها
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
مقدمه
همچنان که الگوهای ارتباطی بهطور روزافزونی از مرزهای ملی فراتر میرود، آمار اتصال به اینترنت وکاربران آن بهطور تصاعدی در حال رشد است. انتشار پرشتاب اینترنت، ماهواره و فناوری های دیجیتالی، ارتباط همزمان میان بخشهای وسیعی از جهان را ممکن ساخته است. درنتیجه بسیاری از کنترل‌های ملیاطلاعات بیاثر شدهاند. امروزه نقش رسانهها و میزان نفوذ آنها در ساخت سیاسی جوامع بر کسی پوشیده نیست. برخی از نظریهپردازان ارتباطات معتقدند که امروز جهان در دست کسی است که رسانهها را در اختیار دارد. نقش عمده رسانهها در شکلدهی به افکار عمومی باعث شده که اهمیت رسانهها تا این حد مورد توجه قرار گیرد.
امروزه شبکههای اجتماعی سکاندار اقیانوس پرتلاطم اینترنتاند. شبکه‌هایی که مبتنی بر فناوری “وب 2” فعالیت داشته و با اجتماعگرایی مجازی نقش اساسیای را در معادلات رسانهای جهان بازی میکنند. این وبسایتها علاوه بر قابلیت شبکهسازی مجازی، امکان استفاده از فرصتهای مختلف در فضای اینترنت را اعم از جستوجو، خواندن و به اشتراکگذاری اخبار، آپلود عکس و فیلم، نوشتن یادداشتها و عضویت در گروههای مختلف، تحرک سیاسی فراهم کرده و این امر باعث اقبال کاربران اینترنتی به شبکههای اجتماعی شده است. فضای مجازی بسته به ساختهای اجتماعی شکل مییابد و رشد فناوری، همگرایی رسانهای و مسائل مربوط به آن، در شرایط اجتماعی گوناگون بروندادهای متفاوتی داشته است.
شبکههای اجتماعی[1] از گروه هایی عموماً فردی یا سازمانی تشکیل شده که از طریق یک یا چند نوع از وابستگیها به هم متصلاند و در بستر یک جامعه اطلاعاتی پیچیده، کارکرد مؤثر شبکه همگرا را تصویر میکنند و موفقیت و محبوبیت روزافزون آنها به دلیل داشتن رنگ و بوی اجتماعی است.
شاید آنگاه که یک پژوهشگر آفریقایی در کنفرانس باشگاه رم تحت عنوان: «جهان در آستانه قرن بیستویکم» گفتار خود درباره «عصر نوین فرهنگ و ارتباطات» را با این جملات به پایان برد، کسی سخنان او را چندان جدی نگرفت؛ او معتقد بود که «دوران کنونی تمام میشود و عصر تازهای آغاز میگردد. تاکنون در هیچ زمانی بشر برای بقا تا این حد به قدرت انطباق و تخیل نیاز نداشته است. عصر جدید فرهنگ و ارتباطات، در مرحله نخست، عصری است که انسان باید در آن شجاعت خود را متحول کند.» (آلوین، لی، 1378: 55)
اما سرعت تغییرات ارتباطی و فرهنگی در پایان قرن گذشته و سالهای آغازین سده جدید، اهمیت سه مفهوم کلیدی قدرت تخیل، قدرت انطباق و شجاعت تحول را برای تداوم حیات دولتها، فرهنگهای ملی و – در سطحی انتزاعیتر- حتی تمدنها بهخوبی نشان داده است. شبکههای اجتماعی مجازی دو نقش اساسی را در تغییر سیاسی جامعههای امروزی برعهده دارند. ازیک سو فرهنگ توده را نشر میدهند و از سوی دیگر منبع تغذیه نخبگان جامعه با هدف نوآوری و ابداع هستند، به عبارت دیگر شبکههای اجتماعی مجازی حلقه اتصال محیط بزرگ یا جامعه کل با محیط کوچک است. هر یک از عوامل اصلی نوزایی و خلاقیت، عامل تحرک و پیشبرندة توسعه سیاسی است. بحث جهانی شدن و مقوله رسانهها چنان با یکدیگر پیوند خوردهاند که تصور تجربه کردن جهانیشدن بدون رسانهها و بهویژه شبکـههای اجتماعی مجازی، محال بهنظر میرسد. «ادوارد سعید» نویسنده فلسطینیالاصل ساکن آمریکا که دارای دیدگاههای انتقادی در مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است، مینویسد: «لیبرالها معتقدند گسترش شبکههای اجتماعی مجازی نه تنها کنترل بر زندگی انسانها را بیشتر نخواهد کرد، بلکه زمینه قدرتیابی افراد در برابر سازمانها و دولت را افزایش میدهد. فرایند جهانی شدن، نوعی آگاهی نسبت به ارزشهای مشترک بشری را پدید آورده است. در صورتی که دولتها بتوانند مفاهیم جدید امنیتی را برای خود باز تعریف کنند دیگر مجبور نیستند لشکرهای عظیم نظامی خود را تقویت کنند.» در تعریف قدرت نرم باید گفت که این قدرت توانایی شکلدهی به ترجیحات دیگران را داراست. بهعبارت دیگر جنس قدرت نرم از نوع اقناع و جنس قدرت سخت از مقوله «وادار و اجبار» کردن است. قدرت نرم تبلیغات سیاسی نیست بلکه مباحث عقلانی و ارزشهای عمومی را شامل میشود. هدف قدرت نرم تاثیرگذاری بر افکار عمومی خارج و سپس داخل کشور است. وسایل ارتباط جمعی در جهان امروز جهانهای ذهنی و غیرواقعی را به دنیا مخابره میکنند. آنها دیگر به انتقال واقعیـت فکر نمیکـنند، بلکه واقعـیتهـا را میسازند. هدف رسانهها از قدرت نرم در ابتدا مدیریت افکار عمومی نیست، بلکه رسانهای در این عرصه موفق است که بتواند با افکار عمومی حرکت کند و خود را سازگار با آن نشان دهد. حکومتها و حاکمانی که توانایی آینده‌نگری، ارائه هویت فرهنگی مناسب در عرصه جهانی و شجاعت ترک پاسخهای کهنه به پرسشهای نو را نداشته باشند، ملتشان را به آستانه انقلاب و خیزشهای اجتماعی سوق میدهند.
جهان امروز در معرض دگرگونی، تغییر و تحولات فزایندهای قرار دارد، به خصوص حرکت به سمت و سوی “دهکده واحد جهانی” و در هم ریختن نظامها و سازمانهای ملی موجود. در عین حال بروز و ظهور چالشها و بحرانهای جدید در عرصههای سیاست، فرهنگ، اقتصاد، امنیت و… در جهان ایجاب میکند که این تحولات و جریانها به دقت مورد مطالعه و مطمع نظر قرار گیرد و مهمتر اینکه فاکتورها، عوامل و اسباب مؤثر در خیزش، تسریع و یا سمت و سو دادن این حوادث و تغییرات نیز باید ارزیابی و مورد شناخت قرار گیرد. رسانههای ارتباط جمعی و بهویژه شبکههای اجتماعی مجازی، در عصر حاضر نقش عمده و مهمی را در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی بر عهده دارند و این وسایل منشأ بسیاری از تحولات معاصر، راهنما و کنترلکننده جریانها و تحولات در جهان محسوب میشوند.
در جهان معاصر که موسوم به «عصر اطلاعات و ارتباطات» است و رسانهها همه چیز را در تسخیر خود در آوردهاند؛ کارکرد و اهمیت رسانهها بر کسی پوشیده نیست. یکی از کارکردهای ویژه رسانهها، و خصوصا شبکههای اجتماعی مجازی، اطلاعرسانی و پوشش خبری است. این مجموعهها با ایجاد پوشش خبری کامل در زمینههای مختلف اعم از اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و…، سعی در جهت دهی به افکار عمومی بهسمت اهداف خود را دارند. از این رو، شناخت نحوه اطلاعرسانی شبکههای اجتماعی مجازی در رابطه با حوادث و تحولات جهانی، امری لازم و ضروری پنداشته میشود.
به دلیل گستردگی حوزه تسلط شبکههای اجتماعی مجازی در جوامع امروزی و نیز برخورداری این پدیده از ویژگی سیال بودن و حرکت پویامدارانه، لازم است که همگام با رشد و تکامل تکنولوژیکی و محتوایی شبکههای اجتماعی مجازی، در ابعاد مختلف، کارکرد آنها، بهویژه نقش آنها در تحولات اجتماعی، در عصر جهانی شدن مطالعات بیشتری صورت بگیرد.
تعاریف و مفاهیم
جهانی شدن: مفهوم «جهانی شدن» در فرهنگ علوم اجتماعی «نلسون»[2] چنین تعریف شده است: «روند جهانیشدن عبارتاز روند گسترده بینالمللی شدن ارتباطات وسازمانهای اقتصادی و تجاری است و در حوزه اقتصاد آنرا میتوان در موافقتنامههای تجاری بینالمللی و افزایش گسترده میزان تجارت بینالمللی و رشد وابستگی متقابل بررسی کرد» و «آنتونی گیدنز»[3] جهانی شدن را پدیدهای اقتصادی میداند که بر اساس آن ارتباطاتی در سطح جهان به وجود می آید و یا می توان گفت که اقتصادی جهانی متولد شده است و یا در حال به دنیا آمدن است که در آن اقتصادهای ملی مجزا و همچنین راهبردهای مدیریت اقتصادی داخلی روز به روز اعتبار خود را بیشتر از دست میدهند. (سجادی، 1382:68)
از نظر «رابرت کوکس»[4]، ویژگیهای روند جهانیشدن عبارتست از: بینالمللی شدن تولید، تقسیم کار جدید بینالمللی، حرکت مهاجرت از جنوب به شمال و محیط رقابتی جدید که در جریان جهانی شدن پیدا میشود. (نادران، 178:1382)
بهاعتقاد «بیکر»، «ایپستین» و «پولین »[5]، جهانی شدن شامل رشد سریع یا سطح بالاییاز همکاریهای اقتصادی بین دولتها و کشورها و اقتصادهای ملی است. (همان)
«بارتسلون[6]» جهانی شدن را انتقال[7]، دگرگونی[8] و استعلا[9] تعریف میکند. (قره باغیان، 1376: 412)
منظور از ”پدیده جهانی شدن“، شکلگیری شبکه گسترده جهانی برای مبادله اطلاعاتاست. «رجائی» پیشبینی مارشالهربرت مکلوهان[10](80-1911) نظریهپرداز کانادایی را نقل میکند که چگونه پیشرفت ارتباطات، دهکدهای جهانی متشکل از بشر پراکنده را در پنج قاره ایجاد خواهد کرد. از نظر برخی اندیشمندان، با شبکههای جهانی که چهار گوشه عالم را به هم مرتبط ساخت، این پیشبینی تحقق یافت. این فرایند را جهانی شدن نامیدهاند. عصر اطلاعات و ارتباطات، ابزارهای دستیابی به این ارتباط را به چنگ آورده است، و مهمتر از آن، از اهمیت مرزها فرو کاسته است. بر اثر انقلاب اطلاعاتی، جهان به راستی به یک گوی، یعنی به همان دهکده جهانی تبدیل شده است. با توجه به نگرش‌های مختلف در این وجه به چند دیدگاه اشاره میشود: «هلتن» جهانی شدن را یک تغییر مستقل میپندارد که بر متغیر وابستهای چون ملت-دولت تأثیرگذار است. بهعبارتی تحولات موجود در چارچوب دولتهای ملی تابعی از کیفیت فرایند جهانی شدن است. به نظر «مک گرو»، جهانی شدن یعنی افزایش شعار پیوندها و ارتباطات متقابل که فراتر از دولتها دامن میگستراند و نظام جدید جهانی را میسازد و یا جهانی شدن به فرایندی اطلاق میشود که از طریق آن حوادث، تصمیمات و فعالیتهای یک بخش از جهان میتواند نتایج مهمی برای افراد و جوامع در بخشهای بسیار در کره زمین دربرداشته باشد و یا جهانی شدن، نوعی دگرگونی است از جغرافیای اجتماعی که با رشد فضاهای فراسرزمینی مشخص میشود. بهعبارت دیگر جهانیشدن، دینامیک چندجانبهای میباشد همراه با محرکهای عمدهای که از دانش واقعگرایانه، تولید سرمایه، نوآوریهای فناوریهای مختلف و اقدامات ساماندهی حاصل میشود. «دانیش» درخصوص فرایند جهانیشدن معتقداست که هماکنون در یک دوران گذار زندگی میکنیم که سیاست و اقتصاد، قرن آینده را بهگونهای صورتبندی خواهد کرد که در آن تولیدات و فناوریهای ملی، شرکتهای ملی و صنایع ملی وجود نخواهد داشت. «مک ایوان» جهانیشدن را گسترش بینالمللی مناسبات تولیدی و مبادله سرمایه میداند. به سخن دیگر جهانی شدن، فرایند چند بعدی است که طی آن کشورها، شهرها و مردم از طریق جریانات رو به گسترش، جمعیت، کالا، سرمایه، خدمات و ایدهها به هم دیگر نزدیکتر شدهاند. پس «جهانیشدن»، بهترین سیاست نیست، بلکه یک واقعیت غیرقابل اجتناب و جلوگیری است. «آنتونی گیدنز» معتقد است که جهانی شدن در واقع فراگیر شدن خصوصیات ذاتی مدرنیته و تجدد است که با گسترش وسایل ارتباطی و ناتوانی مرزها و حاکمیتهای ملی، در کنترل رسانههای بینالمللی در تمامی نقاط جهان منتشر میشود، بهگونهای که اندک اندک کل مردم جهان دارای فرهنگ مشترک (ناشیاز مدرنیته) میگردند و همین دیدگاه را در کتاب”جهانی شدن زندگی ما را دوباره شکل میدهد”، اینگونه مطرح میکند: «ما در دوران مهم انتقال تاریخی زندگی میکنیم، به این معنی که جهانی شدن، تمامی جوامع روی سیاره زمین را نظمی مجدد میبخشد و اگرچه برخی مواقع نتایج این امر قابل پیشبینی نیست، اما به طور کلی در جهتی مثبت رو به پیشرفت است. به این ترتیب جهانی شدن از دیدگاه گیدنز، گرچه همواره رو به پیشرفت است، ولی در مسیر خود با موانعی نیز روبهرو خواهد بود که تقابل میان سنت و تجدد بهشمار میرود.
گیدنز در کتاب جامعهشناسی، جهانیشدن را اینگونه تعریف کرده است: “گسترش روابط اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان در دوران کنونی، جنبه‌های متعددی از زندگی مردم از سازمانها و شبکههای اجتماعی تأثیر می‌پذیرد که هزاران مایل دورتر از جوامعی که در آن زندگی میکنند، قرار دارند. یکی از جنبه‌های اصلـی مطـالـعه جهانیشدن، ظهور یک نظام جهانی است؛ یعنی از برخی جهات ما می‌باید جهان را به صورت یک نظم اجتماعی واحد در نظر بگیریم.”
جهانی شدن، مفهومی از یک سو قدیمی و از سوی دیگر کاملاً جدید است. اگر جهانی شدن را مفهومی آرمانی، انتزاعی، به معنای عدالت جهانی و گسترش حقوق بشر بدانیم، این مفهوم توسط پیامبران و ادیان مختلف بازگو شده است و از طرفی پیگیری خط سیر دیدگاه جهانی شدن در میان نظریهپردازان و جامعه‌شناسان از جمله ماکس وبر، دورکیم، مارکس و والرشتاین قابل ریشه‌یابی است. عقلانیت صوری و خرد ابزاری که ناشی از افسون‌زدایی است و دیدگاه وبر به هرحال حکایت از یک روند دارد. وی براساس یک اعتقاد بدبینانه به قانون کلی رسیده است که در آن، یک روند را میتوان دید. ”دورکیم“ بحث تقسیم کار، تراکم مادی و اخلاقی و تبدیل همبستگی‌های مکانیکی به ارگانیکی را مطرح میسازد که همگی ناظر بر نوعی جهان جدید است و تقسیم کار بینالمللی، نوعی جهانی شدن را طرح میکند. اما اگر جهانی شدن را در معنای عینی آن، با توجه به تعاریفی که ارائه شده ایجاد تحولات عمیق در عرصههای گوناگون بدانیم، مفهومی جدید است که از زمان فروپاشی کمونیسم و نظام دو قطبی و بالاخره پایان جنگ سرد عینیت یافته است. فضای جنگ سرد مانع عمدهای برای جهانی شدن به شمار می‌رفت، زیرا هم از نظر فضای فیزیکی، ایدئولوژیکی و نیز شرایط روانی و هم به لحاظ بلوک بندی‌های شرق و غرب موانع زیادی برای اطلاق حوزه‌های وسیع‌تری از مفاهیم وجود داشت، بهگونهای که بسیاری از الگوهای رفتاری از شمول جهانی شدن مستثنی می‌گردید. به این ترتیب تشدید روند جهانی شدن که با پایان جنگ سرد همراه بود، از یک سو باعث فروپاشی نظام دو قطبی و از طرف دیگر با مورد سؤال قراردادن پایه‌ها و اصول روشنگری موجب به هم ریختن سه مفهوم بنیاد، وحدت و هدف غایی شده و همین امر چندگانگی، تنوع و کثرت را بههمراه داشته است. تحت این شرایط، مردمسالاری کثرت گرایانه که عمدتاً با تفاوت‌ها و تعارض‌ها سروکار دارد، در مقابل مردمسالاری اجتماعی که حالت سلطه‌گرایانه داشته و با حذف تفاوت‌های اصلی امکان‌پذیر است، قرار میگیرد.
ویژگی بارز جهانی شدن
ویژگی این پدیده و این دوره تاریخی جدید را میتوان وحدت در کثرت و کثرت در وحدت، یا به تعبیری “یک تمدن تمدن‌های بسیار” دانست. جهان گستری یا همان جهانیشدن، مرحله تازهای را که بر شیوه تولید اطلاعات مبتنی است، در تمدن بشر آغاز کرده است. این شیوه برخلاف شیوه تولید صنعتی که یک جهان صنعتی مبتنی بر تجدد را ایجاد میکرد، ظاهراً بهسمت جهان تناقض نمای “یک تمدن تمدن‌های بسیار” میل میکند. جهانی که در آن در خصوص مفروضات بسیاری اشتراکنظر هست، اما هر یک از مفروضات جلوه‌های گوناگونی پیدا میکنند. پدیده جهانی شدن به پیدایش مرحله تازهای در تمدن انسان، یعنی تمدن جهانی حاوی تمد‌های بسیار منجر شده است. دهکده جهانی و گسترش رسانههای نوین و واقعیت جهانیشدن به معنای این است که پیشرفتی که انقلاب علمی و صنعتی بهویژه در گستره ارتباطات بدان دست یافته، مجال را برای پیدایش نیروها و نهادها و شبکه‌هایی که ماهیت و ابعادی جهانی دارند، هر لحظه بیشتر و بیشتر باز میکند و در نتیجه موجب طرح مشکلات بسیاری در گستره جهانی میگردد که حل آنها ممکن نیست، مگر با سیاستهای جهانی و فراگیر، به عبارت دیگر مشکلات جهانی، سیاست‌ها و راهبردها و طرحهای جهانی را طلب میکند و این خود به معنای پدیدار شدن فرصت‌ها و مساعد شدن زمینه‌ها برای تحقق و پیادهسازی پروسه جهانیشدن میباشد. نیروها و ظرفیت‌هایی که از محدوده خاص خود رها شده و ابعاد و اندازههای جهانی به خود گرفتهاند، هم اینک تصمیماتی در حجم و مقیاس‌های جهانی می‌طلبند.
اطلاعرسانی
یکی از کارکردهای اساسی رسانهها، از جمله شبکههای اجتماعی، اطلاع رسانی از تحولات و وقایعی است که در محیط اجتمـاعی واقع میشوند. پیشرفت بهتانگیز وسایل ارتباط جمعـی در قـرن حاضـر، جهان را به دهکده کوچکی تبدیلکرده که انسانها امکان اطـلاعیـابی از همه وقـایع و حـوادث جهـان را بهطـور سـریع و جـامع دارند. در عصر ارتباطات هیچ حادثهای هر چند در دورترین نقاط، منحصر به یک منطقه جغرافیایی خاص نیست و از این رو سـه ویـژگـی: فـرازمـانی، فـرامـکانی و سـرعت فـوقالعـاده ازخصیصههای وسایل ارتباطجمعی است. امروزه تمامی ابعاد زندگی فردی واجتماعی انسانها در رسانهها رسوخ کرده و از خصوصیترین رفتار انسانها تا بزرگترین تغییـرات نهـادهای اجتمـاعی و ساختـارهای فرهنگـی و سیاسـی از طریق رسانهها ارائه میگردد.
اطلاعرسانی، علم مناسبسازی (گردآوری، ذخیره و پردازش اطلاعات) و دسترس پذیر ساختن اطلاعات (بازیابی و انتقال اطلاعات) است. (قبادی، JIS. mht) دانش اطلاعرسانی، رشته‌ای علمی است که به مطالعه کیفیت و کاربرد اطلاعات، نیروهای حاکم بر جریان اطلاعات و ابزارهای آماده‌سازی اطلاعات برای دسترسی و استفاده مطلوب از آن می‌پردازد. کار دانش اطلاعرسانی پرداختن به آن بخش است که به تولید، گردآوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی، ترجمه، انتقال، تبدیل، و کاربرد اطلاعات مربوط میشود. (ویکری 1380، 21)
مک کوئیل کارکرد اطلاع رسانی رسانهها را در جامعه چنین بیان میکند:
– تأمین اطلاعات درباره رویدادها و شرایط موجود در جامعه و جهان؛
– اشاره به روابط قدرت؛
– تسهیل نوآوری، سازگاری و پیشرفت.
شبکههای اجتماعی
در دنیای ارتباطات علمی، شبکههای اجتماعی را میتوان از بسترهای مؤثر در تولید علم، اشتراک عقاید و رشد فردی و اجتماعی دانست. هدف شبکه اجتماعی این است که با فراهم آوردن امکان ارتباط بین سرمایه‌های فردی و تشکیل سرمایه اجتماعی، به رشد و ارتقای سطح علم کمک کند.
هدف کلی هر شبکه اجتماعی، ایجاد سرمایه اجتماعی و تسهیل ارتباط بین متخصصان، هنرمندان و صاحبان حرفههای متعدد است. تبدیل سرمایه فردی به سرمایه اجتماعی، از مسائل مهم و مورد توجه تمامی حوزه‌های علمی است. از این طریق، دانش فردی به دانش جمعی تبدیل و در واقع از دانایی جمعی برای حل مسائل و مشکلات دنیای علم بهره‌برداری میشود.
شبکههای اجتماعی مجازی
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
انقلاب ارتباطات، نوع جدیدی از ارتباطات مجازی را که خالی از روح حاکم بر روابط واقعی اجتماعی است به وجود آورده است. از طریق ماهواره، اینترنت و… جهان جدیدی به موازات جهان واقعی به وجود میآید. رسانههای الکترونیکی مخاطبان وسیع و متکثری دارند که مجموعههایی از حیث محتوای نمادین را به این مخاطبان عرضه میکنند. در چنین شرایطی فضای مجازی شکل میگیرد و فرهنگها همه از طریق واسطـههای الکتـرونیکی منتقـل میشوند و مفاهیـم زمان و مکـان معانی تازهای پیدا میکنند. فواصل زمانی و مکانی عملاً از میان برداشته میشوند و انتقال اطلاعات، دادهها و سرمایهها و امکان ارتباط همزمان میان افراد در نقاط مختلف بهوجود میآید.
جهان طی چند سال گذشته قدم به دنیای جدیدی تحت عنوان «وب 1» و در ادامه «وب 2» گذاشته که ظرف مدت زمان اندکی، «وب 2» به سبب امکان ارتباط تعاملی دوسویه مورد استقبال کاربران فضای سایبری قرار گرفته است. اکنون نتایج پژوهشها بیانگر افزایش فعالان مجازی نسبت به شبکههای اجتماعی است که در عصر کنونی به محبوبترین نوع وبسایتها بدل شده و کاربران، بخش قابلتوجهی از وقت خود را به این شبکهها اختصاص دادهاند. در ابتدا «وب1»، دنیای اطلاعات را در فواصل زمانی سالهای1990تا 2000 متحول ساخت و با ایجاد دسترسی همگانی به اطلاعات مختلف بدون هیچگونه محدودیتی، در دنیای فیزیکی انقلابی شگرف در زمینه دسترسی به اطلاعات و پیشرفت علم ایجاد کرد و پس از آن «وب2» و وبسایتهای دوسویه و شبکههای اجتماعی مجازی از سال 2000 تاکنون دنیای ارتباطات را چنان دگرگون ساختهاند که کاربران این بار ضمن دریافت پیام، خود شخصا اقدام به خوراک دهی سایتها و وبلاگها میپردازند. گسترش وبلاگها از سال 1999 میلادی و در ایران از سال 1380 با راهاندازی چندین سرویس رایگان و یا ارزانقیمت در رابطه با وبلاگ و وبلاگنویسی آغاز شده و بهعنوان رسانهای محاورهای عمومیت یافته بهصورتیکه اکثر وبلاگنویسـان از وبلاگ برای بحث در ارتباط با موضـوعات مورد علاقه استفاده و با بهکارگیری لینکهای متعدد را امکان دنبال کردن مباحث مورد علاقه خود را در اختیار خوانندگان قرار داده و آنها را ضمن شرکت در مباحث موردنظر و آگاهی از سایر دیدگاههای موجود، ترغیب به بیان عقاید و نقطهنظرات خود میکنند. وبلاگها بعضاً دارای یک مؤلف و برخی هم بهصورت گروهی اداره میشوند و عملکرد برخی از آنها نظیر پرتال بوده و خوانندگان را به سایر وبسایتها و وبلاگها هدایت می کنند، در حالی که برخی دیگر در عرصههای مختلف و در ارتباط با مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و… اقدام به نشر اطلاعات کرده و مخاطبان را با رویکردی کاملاً آزاد قادر به مطالعه مطالب و درصورت تمایل بیان و ارایه دیدگاهها و نقطهنظرات در ارتباط با آن موضوع می کنند.
در مجموع، این ارتباطات دو طرفه[11] در «وب2» سبب ایجاد شبکههای اجتماعی بزرگی همچون فیسبوک[12] (سومین جامعه بزرگ دنیا)، آمازون[13] (بزرگترین کتاب فروشی دنیا)، ویکیپدیا[14] (بزرگترین دایرهالمعارف دنیا)، ابای[15] (بزرگترین سوپرمارکت دنیا) و بسیاری دیگر، در تمامی زمینههای زندگی بشر شده و بهنوعی تمامی روابط اجتماعی جامعه بشری را تحت تاثیر خود قرار داده است.
بهاعتقاد صاحب نظران ارتباطات، شبکههای اجتماعی باعث شکلگیری مفاهیمی همچون صمیمیت و اعتماد در فضای سایبری شده است، مفاهیمی که در گذشتهای نه چندان دور دستیابی و تحقق آن در حد یک رؤیا بود.
شبکههای اطلاعاتی و ارتباطی
جهان کنونی با شتاب در حال تحول است و اینترنت یکی از عوامل اصلی جهانی شدن بهشمار میرود. نفوذ امواج جهانی شدن به درون مرزها که بسیاری از دولتها را غافلگیر و پایههای حکومتها را لرزان کرده، از مجرای رسانههای گروهی محقق شده است. گسترش فناوریهای نوین ارتباطاتی منجر بهچند وضعیت جدید شده است: اول آنکه بهلحاظ زمانی، جوامع و افراد (در سطوح تحلیل مختلف) بهرغم وجود مسافت بسیار در میانشان، در وضعیت همزمانی قرار میگیرند. وضعیتی که منجر به همبودی افراد در سطح جهانی گردیده است. (همبودی زمانی-جهانی) دوم آنکه از لحاظ مکانی، با گسترش ارتباطات نرمافزاری نوین، نقش مکان و فاصلههای مکانی کمرنگ میگردد. نمونه بارز آن عبور روان پدیدهها از « مرز» کشورها میباشد. در واقع تکنولوژیهای نوین ارتباطاتی در جهان، ایده موسوم به دهکده جهانی را تحقق عینی بخشیده و مردم هماینک در جهانی زندگی میکنند که از هر لحاظ تحت نگاه تیزبین یکدیگر قرار دارند. چه بسا اصطلاح ”اکواریوم جهانی” و یا ”جهان شیشه‌ای“ زاییده همین تصور باشد.
یکی از مهمترین وجوه تأثیرگذار بر فرایند جهانی شدن، ظهور شبکههای اطلاعاتی و ارتباطی از جمله اینترنت است که فاصلهها را از میان برداشته است و در زمانی کوتاه، حجم وسیعی از اطلاعات را منتقل میکند و امکان ارتباط بین افراد در اقصی نقاط دنیا و دسترسی به اطلاعات روزآمد را فراهم مینماید. فاکتور رسانههای جمعی و نقش آن در تحولات اجتماعی و جوامع بشری، بهخصوص در حال حاضر آنقدر برجسته است که دانشمندان، ناگزیر قرن بیستویکم را “عصر انفجار اطلاعات”و “انقلاب تکنولوژی اطلاعاتی” نامیدهاند.
باگسترش شبکههای ارتباطی مفهوم قلمروی جغرافیایی و حاکمیت دولتها بر مرزهای فیزیکی خود رنگ باخته و در شبکه جهانی، اجتماعات مجازی تشکیل شده و افراد بدون ملاقات با یکدیگر تشکیل جامعه مجـازی[16] می‌دهـند همانطور که در سال 1987 دانیل بل حذف جغرافیا را بهعنوان یک متغیر کنتـرل کننده پیـشبینی نمود، سمبل ملیت امروز، اطلاعات مشتـرک است و نه خون و سرزمـین مشترک که آنرا Infon Nation مینامیم. همانطور که واکر میگوید که در دنیایی که بهطور فزاینده به یکدیگر وابسته میشود، دیگر مـرزهای سنتی جوامع سیاسی درنوردیده خواهد شد. (Walken , 1991 :82) امروزه حتی افکار عمومی از طریق تشکلهای مجازی و شبکهها شکل میگیرد و جهت پیدا میکند و این تشکلها از حقوق افراد خود دفاع میکنند و از طریق همین شبکهها افراد تقاضای خود را به دولتها منتقل و آنها را تحت فشار قرار میدهند. امروزه افراد و سازمانها از طریق وسایل ارتباطی مردم را نسبت به مسائل حیاتی خود آگاه میسازند و بهنحوی افکار عمومی را شکل میدهند. جنبش سبزها و فمینیستها امروزه بیشترین استفاده را از وسایل ارتباط جمعی برای تحت فشار قرار دادن دولتها دررعایت موازین زیست‌محیطی وحقــوق زنان بهکارمیبرند. سازمانهای دفاع از حقوق بشر، کودکان، زندانیان و افراد تحت ستم امروزه از رسانههای ارتباطی بهنحوی استفاده مینمایند که شکلگیری افکارعمومی، خارج از فیلترها، کانالها و چارچوب رسمی دولتها انجام میگیرد و همانطور که شاهدیم دولتها به شدت توسط رسانهها کنترل میگردند بهنحوی که ادعا میگردد رسانهها در جامعه مدنی صرفا واسطه میان دولت و مردم نیستند بلکه وظایف سایر نهادها را نیز بر عهده دارند و بحث از سیاسی شدن رسانهها مطرح میباشد. (برادران، 1378: 406)
سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی بهعنوان منبعی جهت «کنش جمعی» تلقی میگردد و این منبع علاوه بر آگاهی و توجه نسبت به امور عمومی اجتماعی-سیاسی (شناخت)، یعنی آگاهییی که موجب علاقهمندی و دل‌نگرانی است، شامل هنجارهای اعتماد اعم از اعتماد عمومی یا تعمیمیافته و اعتماد نهادی/ مدنی، هنجارها، و یا رفتارهای تعاملی متقابل که در درون شبکههای اجتماعی عمل میکنند و عناصر ساختاری شبکهها و مشارکتهای رسمی و غیررسمی میباشد. نتایج سرمایه اجتماعی در داخل شبکه شامل مجموعهای از کنش‌های جمعی در اشکال و اندازههای مختلف است.
«سرمایه اجتماعی مجموعهای از منابع موجود یا بالقوهای است که به مالکیت شبکه پایداری از روابـط کم یا بیش نهادیـنه شده افراد بستـگی دارد؛ افرادی که یکـدیگر را میشناسند و خود را مدیون هم میدانند یا بهعبارت دیگر، با تعلق به یک گروه، به عنوان مجموعه عاملانی که نه فقط صاحب حیطههای مشترک هستند، بلکه با پیوندهای پایدار و سودمند به یکدیگر وابستهاند. این حیطههای مشترک با عینک مشاهدهگر بیرونی، دیگران یا خود عاملان رؤیت پذیرند.» (کاظمیپور، 1383: 24)
مباحث و عناوین تازهای که پیرامون «سرمایه اجتماعی» صورت گرفته، هنگامی محقق میشود که روابط میان افراد به شیوه‌ای دگرگون شود که کنش را تسهیل کند. اگر سرمایه فیزیکی کاملاً محسوس بوده و بهصورت مادی و قابل مشاهده تجسم مییابد و سرمایه انسانی در مهارتها و دانشی که فرد کسب کرده متجلی میشود. سرمایه اجتماعی ناملموس‌تر بوده و در روابط میان افراد تجسم مییابد و اگر سرمایه فیزیکی و انسانی روابط تولید را تسهیل مینماید، سرمایه اجتماعی نیز همانند آنها عمل میکند بهگونهای که گروهی از اعضایش که قابلیت اعتماد و همکاری بیشتری را دارند، کارهایی بسیار بیشتر از گروهی که فاقد آن اعتمادپذیری هستند را انجام میدهند.
سرمایه اجتماعی در ایران، بهترتیب اهمیت، ازعواملی بهاین شرح تأثیرمی‌پذیرد: تعهد دینی، تحصیلات، مشارکت رسمی یکیاز اعضای خانواده، سن، جنس و دینباوری. (فیروزآبادی، 1384: 3)
ارتباط مؤثر
این توانایی به فرد کمک میکند تا بتواند کلامی و غیرکلامی و مناسب با فرهنگ، جامعه و موقعیت، خود را بیان کند بدین معنی که فرد بتواند نظرات، عقاید، خواستهها، نیازها و هیجانات خود را ابراز و بههنگام نیاز بتواند از دیگران درخواست کمک و راهنمایی نماید. مهارت تقاضای کمک و راهنمایی از دیگران، در مواقع ضروری، از عوامل مهم یک رابطه سالم است.
مشارکت
“مشارکت به معنی کنشی هدفدار، ارادی و اختیاری به معنی آزادی درونی با ویژگی کنش متقابل میان کنشگر و زمینه اجتماعی و محیطی او و قبول آگاهانه انجام امری یا بخشی از امور در شکل معاضدت، معاونت، همیاری و همکاری از روی میل و رغبت و نیاز و با هدف بهبود زندگی اجتماعی، بهعنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر فرایند امور و مسایل اجتماعی و توسعه ملی از سوی صاحب نظران مختلف طرح شده است.” (کلمن، 1377: 42)
مشارکت را، دخالت افراد جامعه بهمنظور افزایش سازگاری اجتماع و تقویت امنیت اجتماعی، که زمینهساز توسعه پایدار اجتماع میشود، قلمداد میکنیم.” (کاظمیپور، 1383: 7)
در مشارکت عمومی به مردم فرصت داده می شود که در تعیین سرنوشت و ساختن آینده خود شریک و سهیم شوند. “برخی از فعالیتهایی که دربرگیرنده موارد مختلف مشارکت اجتماعی است، عبارتنداز: معرفی و شناسایی مجرمین درکلیه موارد، رأی دادن، نامنویسی، فعالیت برای جمعآوری آرا و ثبت نام رأی دهندگان، مقاله نویسی و سخنرانی و عضویت درانجمنها و شوراها و…، جستوجوی اطلاعات، بحث کردن و پذیرش مردمی جدید، شرکت در میتینگهای سیاسی، کمک مالی به ستادهای انتخاباتی نامزدها، ارتباط داشتن با نمایندگان، شرکت در امور عامّالمنفعه، مشارکت در پروژهها و طرحهای عمرانی، شرکت در تأسیس تشکلهای صنفی، مشارکت در برنامههای حمایت از محیط زیست و نظایر آن.” (کلمن، 1373: 37)
کنش ارتباطی
ارتباط موجب کنش مشترک و تغییر محیط و بهبود وضعیت افراد و گروههای آن میشود. در عین حال، کاربرد ارتباطات را برای تحقق سایر کاربردها نیز تسهیل میکند و فراگردی آغاز میشود که در صورت وجود شرایط مطلوب، مارپیچی را از هویت، اجتماع، آگاهی و کنش مضاعف پدید می‌آورد و فرد یا گروه را یاری میدهد تا به اهدافش دست یابد.” (چلبی، 1375: 21)
در نظر دورکیم، کنش اجتماعی «شامل چگونگی عمل، تفکر و احساس است که خارج از فرد میباشند و دارای قوه اجبار و الزام هستند که به برکت آن خود را بر فرد تحمیل میکنند». بنابراین میتوان گفت دورکیم برای عینی بودن کنشها، دو معیار دارد:
_ بیرونی بودنِ حالات عمل، فکر و احساس در رابطه با اشخاص؛
_ جبر و فشاری که اشخاص تحمل میکنند.
درک معنا و عینیتی که دورکیم برای کنش قائل است، منوط به درک دو مفهوم وجدان جمعی و فردی است که او مطرح میکند.
ارتباط شبکههای اجتماعی مجازی با جهانی شدن
از نظر مفهومی، جهانیشدن به یکپارچگی جهان و تراکم آگاهی نسبت به جهان بهعنوان یک کل، دلالت دارد. این فرایند با وجود برخی گسست‌ها همواره در طول تاریخ بشر وجود داشته و امروز به یک موضوع مهم در کانون توجه سیاستمداران و پژوهشگران در زمینههای گوناگون و رایج‌ترین مفاهیم علوم انسانی تبدیل شده است. در میان بسیاری دیگر از جمله نظریهپردازان و دانشمندان، پیشینه تاریخی جهانیشدن به مجموعه پدیده‌های گسیخته و ازهم جدایی باز میگردد که در نیمه دوم قرن بیستم روی داد و با قرار گرفتن در کنار هم نظر جهانیان را به نوعی تمایل به همبستگی در آینده معطوف داشت. تأسیس سازمان ملل در سال 1945، انتشار کتاب دهکده جهانی مارشال مکلوهان در سال 1965، انتشار کتاب موج سوم نوشته الوین تافلر در سال 1978، فروپاشی ابرقدرت شرق و پایان یافتن نظام دوقطبی در سال 1989، اتحاد پولی یازده کشور اروپایی در سال 1998 و بسیاری از رخدادهای دیگر بهویژه طی دهه هفتاد به بعد که خوش‌بینی تازهای را به ارمغان آورد و واژه‌هایی از قبیل صلح و امنیت، زمینهساز وابستگی متقابل بسیاری از کشورها شد و به شکل فزایندهای با مفهوم دموکراسی همراه شد و در قالب‌بندی تئوریک جهانی شدن اثر گذاشت.
برخی محافظهکاران مانند هانیتنگتون بر این اصرار میورزند که سیاست، طبق معمول ادامه مییابد. اما اینک تمدنها به عنوان واحدهای سیاسی جانشین ملت– دولتها شدهاند و مبارزه بر سر قدرت و برخورد میان دولتها جای خود را به برخورد میان تمدنها میدهد. مارتین البرول[17] جهانی شدن را به فرایندهایی که بر اساس آن تمام مردم جهان در یک جامعه واحد و فراگیر جهانی بههم میپیوندند، تعریف میکند. (صداقت، 1379: 11)
جاندسکات، جهانی شدن را فرایندی میداند که در حال ساختن فضای[18] جدید اجتماعی است. (Chaucil , 2000: 427)
دیویدهلد جهانیشدنراحرکتبهسمتنوعی دموکراسیجهانشهری[19]تعریف میکند که درعین حال کثرت فرهنگیواقتصادی را نیز درخود خواهد داشت. (Held, 1999: 12) آمانوئل کاستل با اشاره به عصر اطلاعات[20] جهانگرایی را ظهور نوعی جامعه شبکهای میداند که در ادامه حرکت سرمایهداری اقتصاد، جامعه و فــرهنگ را دربر میگیرد.(Castelle ,1998:38)
بهعقیده آنتونی مکگرو، جهانی شدن یعنی افزایش شمار پیوندها و ارتباطات متقابلی که فراتر از دولتها و در نتیجه فراتر از جوامع دامن میگستراند و نظام جدید جهانی را میسازد. جهانی شدن به فرایندی اطلاق میشود که از طریق آن حوادث، تصمیمات و فعالیتهای یک بخش از جهان میتواند نتایج مهمی برای افراد و جوامع در بخشهای بسیار دور کره زمین داشته باشد. (ویلیامز، 1379: 137)
امروزه یکی از مفاهیم و واژههای پرکاربرد در عرصههای «فرهنگی»، «رسانهای»، «مدیریتی» و «دانشگاهی» و نهایتاً «روشنفکری» کشور، «جامعه اطلاعاتی» است که برخی عبارات بهشرح زیر است: «حرف اول را در جهان امروز اطلاعات میزند و هر که اطلاعاتش بیش، توفیقش بیشتر. ما وارد دوران انفجار اطلاعات شدهایم و دیگر نمیتوان جلوی نفوذ و گسترش اطلاعات را سد کرد و یا به کنترل درآورد. با جهانی شدن، همه مرزها درنوردیده شده و فاصله زمانی و مکانی از میان رفته است.»
جامعه اطلاعاتی نیز مانند بسیاری دیگر از مفاهیم علوم اجتماعی تعاریف متعددی به خود دیده است. «وبستر» (۱۳۸۳) در یک تقسیمبندی کلی پنجگونه از این تعاریف را ارایه میدهد: ۱ـ تکنولوژیک ۲ـ اقتصادی ۳ـ شغلی ۴ ـ مکانی ۵ـ فرهنگی. از مهمترین گونههای برشمرده «وبستر»، تعریف تکنولوژی-محور است که مجموعاً به تغییر و تحولاتی در حوزه فناوری اشاره میکند که در نهایت «اطلاعات» را به کانونیترین متغیر اجتماعی تبدیل مینماید. یعنی پساز اینکه در جامعهای مجموعه این نوآوریهای تکنولوژیک استقرار یافت، میتوان از «جامعه اطلاعاتی» سخن گفت. محصول نهایی تحولات تکنیکی فوق بهطور عمده به پدیده چندرسانهایها[21] از یک طرف و متحد شدن ارتباطات مخابراتی، تکنولوژیهای رایانهای، شبکههای ماهوارهای و وسایل ارتباط جمعی در پدیده «اینترنت» از طرف دیگر منتهـی میشود. اینتـرنت شامل تمامی ویژگیهایی است که برای تکنولوژیهای نوین ارتباطی برشمردهاند: تعاملی بودن[22]، تمرکززدایی[23]، انعطافپذیری[24] و ناهمزمانی[25]. (مهرداد، ۱۳۸۰: ۵) اینترنت روح شرایط اشباع رسانهای و کلکسیون تکنولوژیهای نوین ارتباطی و شاخص پرشتاب سرعت در واپسین دهه قرن بیستم و سالهای فراروی هزاره سوم است؛ سالهایی که در ادبیات خود، این بزرگترین دستاورد ارتباطی بشر را درصدر فهرست رسانههای پستمدرن به عنوان یک فضای نامحدود اطلاعات ثبت خواهد کرد. (شکرخواه،۱۳80: 8)
با پیشرفت روزافزون و حیرت‌آور وسایل ارتباط جمعی در جهان و امکان دستیابی به تازه‌ترین خبرها و گزارش‌های نوشتاری، شنیداری و دیداری از دورترین مناطق جهان و استفاده بهینه از رسانهها و ابررسانه‌ها، برخی از متفکران و صاحبنظران غربی وسایل ارتباطی نوین جهانی را به عنوان بسترساز تحقق شتابان و بی‌وقفه پروسه جهانی شدن دانسته‌اند.
جامعه مانند موجود زنده ای، دائما رو به دگرگونی، تحول، تکامل و انقلاب میرود که به عقیده دانشمندان با برخورداری از این اوصاف، مسیر حرکت خود را به سمت و سوی تکامل و پویایی میپیماید. دگرگونی و تحول از خصایص بارز و انکارناپذیر جامعه است و در این میان عناصر و عواملی وجود دارند که مرتب شرایط و زمینه این دگرگونیها را بهطور مساعد فراهم میسازند.
درعرصههای سیاسی، وسایل ارتباطجمعی نقش غیرقابل انکار و مؤثری را داراست. از بسیجعمومی و جهتدهی افکارجمعی تا کمک بهشیوههای حکومتداری، نظارت بر عملکرد و کارکردهای آرمانهای دولتی، تقویت نهادهای مدنی، ترغیب شهروندان به مشارکت گستردهملی، تحریک احساسات‌ملی وسیاسی جامعه، برملا ساختن زدوبندهای پشت پرده در جریانات سیاسی، انتقال پیام و مطالبات مردم به دولت و منعکس ساختن فعالیتها، برنامهها وعملکردهای دولت در جامعه و….
وسایل ارتباطجمعی در نهادینه ساختن پلورالیسم سیاسی، تبیین دیدگاههای احزاب مختلف و ترویج دموکراسی و… جایگاه ممتازی دارد، بهخصوص در دوران گذار، کمک شایانی در پشت سر گذاشتن بحران میکند. چرا که «از مؤلفههای اصلی دوران گذار، وجود رسانههایی همگانی با رویکرد جمعگرا به ارزشهای مدرن سیاسی و اجتماعی میباشد، زیرا که تنوع و تکثر رسانههای همگانی، موجب ارائه راهکارهای کثرت گرایانه فرهنگی ـ سیاسی بر دگردیسی بنیادهای سنتی جامعه، عمیقا تأثیرگذار بوده و موجب تسریع در روند جدید سیاسی و نهادینگی هنجارهای مدرن اجتماعی میگردد. در واقع برجستگی و برازندگی نقش رسانهها در پیشرفت دموکراسی و تثبیت آن بهعنوان یک الگوی مدرن سیاسی دارای نیرویی دگرگونساز در روابط و هنجارهای متعین در سیاست و اجتماع است.»
مرادعلی صدوقی، در کتاب تکنولوژی اطلاعاتی و حاکمیت ملی، در مورد نقش و تأثیر وسایل ارتباطجمعی نوشته است: «برخی معتقدند که این ابزار موجب جابهجایی قدرت از دولت ملی به بازیگران غیردولتی، فرا یا فروملی، شکستن انحصار کنترل و مدیریت دولتها برحجم عظیم اطلاعات، خدشه در سلسلهمراتبهای قدیمی، پخش و اشاعه قدرت میان گروهها و افراد، غیرملی شدن و غیرسرزمینی شدن اقتصاد و سیاست، و… و در نهایت فرا رسیدن پایان عمر دولت-ملت هستند.» (صدوقی، 1380: 48)
نتیجهگیری
هدف از جهانی شدن، نیل به عصر جهانی است و مشخصه عصر جهانی از نظر بسیاری از اندیشمندان فروریختن مرزبندی‌های مصنوعی و حضور جدی مرزبندی‌های طبیعی است. به گفته آنان مرزهای مصنوعی که حاوی خط‌کشی‌های ملی و نژادی است و پس از عصر حاکمیت دولت-ملت‌ها به وجود آمده است، فرو می‌ریزد و مرزهای طبیعی جای آنها را میگیرد. مرزهای طبیعی که تابع سرزمین نبوده و توسط گروههای همفکر و دارای منافع مشترک به وجود میآید و درعین پراکندگی در سطح جهان، جوامع نوین و متداخلی را تشکیل میدهد که نمونه زنده آن گروههای طرفدار محیط‌زیست است. در چنین تغییراتی حکومتها قدرت تصمیم‌گیری خود را کاملا از دست داده و قدرت از حوزه حکومت به حوزه عمومی و مردم انتقال مییابد و مردم، صاحب قدرت میشوند. به هر صورت، تأثیرگذاری و نقش وسایل ارتباط جمعی در مسایل و قضایای سیاسی از مسلمات جهان امروز است و بخش بزرگی از رهبری سیاسی، اطلاعرسانی در مورد مسائل داخلی و جهانی، معرفی سیاستمداران، ایجاد دگرگونی در ساختارهای مستبدانه دولتها و… بهعهده گردانندگان این ابزارها است و محتویات سیاسی این وسایل، حجم بزرگی از ذهنیت شهروندان در مورد مسائل سیاسی را بهوجود آورده و سازماندهی میکند.
در تاریخ معاصر، وسایل ارتباطجمعی در بقا و یا فنای دولتها و دولتمردان تأثیرگذاری خاصی داشته و به کرات دیده شده که در جوامع دموکراتیک، رسانهها نقش نیرو و اهرم قوی فشار را در سوق دادن جریانات سیاسی بر عهده میگیرند. حتی دانشمندان علوم ارتباطات، هشدار دادهاند که در حال حاضر سیاستهای خارجی به وسیله این وسایل تعیین و جهتدهی میگردند که برای حاکمیتهای ملی مفید و مطلوب نیست.
[1]- social networking
[2]. Nelson.
[3]. Anthony Glidenz.
[4]. Robert Cox.
[5]. Baker Epstein and Pollin.
[6]. Bartsellon.
[7]. Transformation
[8]. chenge
[9]. Transcondence
[10] . M. HMluhan
[11] – Interactive
[12] -Facebook
[13] -Amazone
[14]-Wikipedia
[15]- Ebay
[16] – Virtual socioty
19- M. Alberol
[18] -space
[19] – cosmopolition Democrocy
[20]- The information age
[21]- Multimedia
[22]-Interactivity
[23]- pecentralization
[24]- flexibility
[25] -Asynchvenous
رحمان زاده, سید علی. (1388). کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, 1(1), 49-78.
سید علی رحمان زاده. “کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن”. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, 1, 1, 1388, 49-78.
رحمان زاده, سید علی. (1388). ‘کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن’, مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, 1(1), pp. 49-78.
رحمان زاده, سید علی. کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, 1388; 1(1): 49-78.
برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.
استفاده از اینترنت و برخی سایت ها که باعث تعامل افراد در قالب چارچوبی خاص است، اگر کنترل شده و با شناخت باشد، تأثیرات مثبتی داشته و سبب تقویت ارتباطات می شود؛ زیرا تبادل اطلاعات آزاد همواره به دنبال روابط آزاد و در چارچوب مشخص بوده و از نظر تاریخی نیز انسان همواره به دنبال حصول روابطی مبتنی بر تبادل اطلاعات بوده است.
نقش شبکه های اجتماعی، نقشی غیرقابل انکار، مهم و تأثیرگذار در دنیای امروز، به ویژه در دنیای دیجیتال است. اگر شبکه های اجتماعی با مدیریت، نظارت و کنترل داخلی در کشور با شرایط فرهنگی و بومی خودمان راه اندازی شود، به مراتب می تواند مفیدتر و تأثیرگذارتر از شبکه های اجتماعی هم چون «فیس بوک» و «توئیتر» باشد. اکنون بسیاری از مباحثی که در «فیس بوک» و «توئیتر» مطرح می شود، با فرهنگ دینی، اسلامی و ایرانی ما هم خوانی ندارد.
شبکه های اجتماعی مجازی، نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی هستند که با این که عمر خیلی زیادی ندارند، به خوبی توانسته اند جای خود را در زندگی مردم باز کنند. مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه های اجتماعی متفاوت، در شبکه های اجتماعی مجازی کنار هم گرد آمده اند و از فاصله های بسیار دور در دنیای واقعی، از این طریق با هم ارتباط برقرار می کنند.
شبکه های اجتماعی، نقش پررنگی در دنیای امروز دارند که نمی توان آن ها را نادیده گرفت. این سایت ها بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد و در سطح کشورها و حتی بین الملل تأثیرگذارند و به همین دلیل، در حال گسترش هستند و در آینده، به مراتب نقش بیشتر و مهم تری را در زندگی بازی خواهند کرد.
شبکه های اجتماعی، یکی از انواع رسانه های اجتماعی به شمار می روند. رسانه های اجتماعی در سال های اخیر در زندگی آنلاین و آفلاین کاربران اینترنتی، آن چنان تأثیرگذار بوده اند که شکل های ارتباطات اجتماعی نیز از این رسانه های جدید تأثیر پذیرفته است. امروزه رسانه های اجتماعی به بخش جدایی ناپذیر زندگی بسیاری از مردم تبدیل شده اند. شبکه های اجتماعی، بخشی از رسانه های اجتماعی هستند که با اهداف مختلفی ایجاد شده و کاربران بسیار زیادی را به خود جذب کرده اند.نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
امروزه بعضی از شبکه های اجتماعی با سرویس هایی که ارائه می دهند و با کاربری هایی که دارند، خود به یک رسانه خبری تبدیل شده و اثرات عمیقی بر وقایع مختلف در دنیای واقعی گذاشته اند؛ به خصوص بر زندگی افرادی که در آن عضو هستند.
به عبارت ساده تر، یک شبکه اجتماعی، سایت یا مجموعه سایتی است که به کاربرانی که دوست دارند علاقمند ی ها، افکار و فعالیت های خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و دیگران هم با آنان به اشتراک بگذارند، این مکان را می دهد. شبکه های اجتماعی به خصوص آن هایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکان هایی در دنیای مجازی هستند که مردم خود را به طور خلاصه معرفی می کنند و ارکان برقراری ارتباط بین خود و هم فکرانشان را در زمینه های مختلف مورد علاقه فراهم می کنند.[1]
امروزه، گسترش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، بر ابعاد مختلف زندگی بشر ـ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی ـ تأثیر گذاشته است. با کمرنگ شدن اهمیت زمان و امکان و بی نیازی به مکان مشترک برای برقراری ارتباط، افراد به شکل بسیار آسان تری می توانند در فضای مجازی، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این شکل جدید برقراری ارتباط، موجب تحول در فرهنگ و هویت جوامع می شود.
ویژگی های ارتباطات الکترونیکی در فضای مجازی، شرایطی متفاوت با روابط رو در رو را برای کاربران فراهم می کند. سرعت عمل، ناشناس ماندن و…، فضای یکسان و مشابهی را فارغ از الزاماتی چون جنسیت، طبقه، قوم، نژاد و مکان فراهم می کند که تجارب متفاوتی را برای کاربران به وجود می آورد. تعاملاتی که در این فضا اتفاق می افتد، برای کاربران اینترنتی، ذهنیت و گرایش جدیدی ایجاد می کند که می تواند رفتار و تعاملات آن ها را در دنیای حقیقی، تغییراتی هر چند جزئی بدهد. ارتباطات اینترنتی می تواند انگیزه بیشتری را برای کاربران در بازی با هویت، رفتارهای آزمایشی و ارائه تصویری غیرواقعی فراهم سازد که ریسک شرمندگی در آن کمتر است.
فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی موجب می شود تا اجتماعات و هویت های جدیدی تشکیل شود. وسایل نوین اطلاعاتی و ارتباطی، تغییراتی را در برداشت های فرد به وجود می آورد و هویت ها را در وضعیت تازه ای قرار می دهد که با گذشته بسیار متفاوت و حتی گاهی مغایر است.
هویت در اجتماعات مجازی در مسیر فراملیتی شدن حرکت می کند. جامعه اطلاعاتی، مبین هویت بی ثبات، تغییرپذیر و منعطف انسان جدید است. در این جامعه، دیگر نزدیک بودن افراد از نظر مکان، نشان دهنده صمیمیت آن ها نیست و افراد در کشورهای مختلف می توانند با هم ارتباط داشته و احساس نزدیک بودن و هویت یکسان داشته باشند. هویت ملی در جامعه اطلاعاتی، به دلیل ظهور اجتماعات مجازی، به شدت تهدید می شود. در اجتماعات مجازی معمولاً افراد حداقل در یک چیز اشتراک دارند و آن، علایق و منافعی است که آن ها را دور هم جمع می کند. این منافع که همان دسترسی به اطلاعات است، هویت آن ها را می سازد؛ هویتی که مدام در حال تغییر و ناپایدار است.
هویت افراد در اجتماعات مجازی «هویتی دیجیتال» است و سرزمین، زبان بومی و محلی، کشور، فرهنگ ملی و نژاد، هویت افراد را در اجتماعات مجازی تعیین نمی کنند؛ بلکه منافع مقطعی، محدود و در حوزه موضوعات مختلف افراد را دور هم جمع می کند و هویت آن ها را می سازد.
از مهم ترین ویژگی های فضای مجازی، گسترش اهمیت فرد و حیطه خصوصی در برابر جمع و حوزه عمومی است. افراد در فضای مجازی در عین حال که می توانند در گروه های مختلف حضور داشته باشند؛ می توانند خود را جدا از دیگران و تنها نیز حس کنند. نبود مراتب قدرت در فضای مجازی، باعث می شود فردیت افراد در جمع حل نشود. در جهان واقعی، قدرت انتخاب افراد، همواره تحت تأثیر عواملی چون جبر مکان، زمان، فرهنگ، حکومت و… محدود بوده است؛ اما در جهان مجازی این مرزها وجود ندارد و افراد می توانند در مقیاس جهانی دست به انتخاب بزنند.
رسانه های جدید، رسانه های فردی شدن و مبتنی بر تعامل فردی انسان ـ رایانه هستند و موجب می شوند انسان ها بیش از پیش گوشه گیر، منزوی و کم تحرک شده و کم کم از زمینه عملی زندگی خود دور شوند. به عبارت دیگر شکل گیری اجتماعات در فضای مجازی، موجب می شود که اجتماعات در جهان واقعی، به تدریج کم رنگ و بی اهمیت شود. این بدان معناست که منبع هویت بخشی افراد، متکثر و متنوع می شود و به همین جهت هویت ملی و انسجام اجتماعی یک جامعه به تدریج تضعیف می شود.
با آمدن شبکه های اجتماعی مجازی، شکل جدیدی از زندگی در فضای مجازی شکل گرفت و روابط میان افراد با شکل سنتی آن، فرق کرد و تأثیر غیرقابل انکاری بر روابط اجتماعی برجای گذاشت. شبکه های اجتماعی، یکی از پرطرفدارین رسانه ها هستند که مخاطبان بسیاری، به خصوص از قشر جوان دارند. ویژگی های تعاملی و ایجاد بستر برای ایجاد روابط اجتماعی، از دلایل مورد استقبال واقع شدن شبکه های اجتماعی است. این شبکه ها با قابلیت هایی که در اختیار کاربران خود قرار می دهند، به 5 اولویت اول کاربران اینترنت تبدیل شده اند.
فرد با طیف وسیعی از افراد در ارتباط است و علایق خود در زمینه های مختلف را با آن ها به اشتراک می گذارد. افراد در شبکه های اجتماعی می توانند هویتی کاملاً دلخواه داشته باشند و بر پایه همان هویت دلخواه، ارتباط مجازی خود را با دیگران گسترش دهند. ظاهر این شبکه ها جمع گراست، اما سبب فردگرایی افراد می شود.
امروزه تغییرات فرهنگی موجب شده که مردم ترجیح دهند در عین تنهایی، ارتباطات گسترده ای هم با جهان پیرامون خود داشته باشند. شبکه های اجتماعی این خواسته را فراهم می کنند. این شبکه ها با سرویس ها و خدمات مختلفی که در اختیار کابران خود قرار می دهند، موجب تأثیرگذاری بیشتر بر زندگی آن ها و جامعه و نیز رفتارهای اجتماعی می شوند، کارکردهای گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ارتباطی دارند و به گفته متخصصان ارتباطات، بیش از پیش رابطه های چهره به چهره را کاهش می دهند.[2]
محیط های اینترنتی به ویژه شبکه های اجتماعی به گسترش روابط می انجامد، روابطی با هویت جدید! اینترنت به افراد هویتی نامعلوم می بخشد، نظارتی، هم چون نظارت دنیای واقعی هم بر آن حاکم نیست و همین خود، باعث می شود که افراد دچار نوعی آزادی روابط شوند. دختران جوان با ورود به دنیای مجازی به راحتی می توانند با جماعتی گسترده از غیرهمجنسان خود ارتباط داشته باشند؛ ارتباطی که به دلیل نبود هیچ قانون خاص و هیچ نیروی کنترل کننده ای شکل و هویت تازه ای به خود می گیرد؛ ارتباطی که در دنیای واقعی به دلایلی هم چون ترس از آبرو، خانواده، جامعه، دین و … هرگز امکان شکل گیری آن به این شکل و شمایل وجود ندارد. این روابط در شبکه های مجازی به سادگی رخ می هد و رفته رفته بر سبک روابط افراد تأثیری منفی خواهد گذاشت و این نوع ارتباط گسترده و آزاد با جنس مخالف را به شکل عادی درخواهد آورد.
زنان نسبت به هر فرد آنلاین دیگری، تعدی ها و ظلم های بیشتری را تجربه می کنند. آن ها اغلب قربانی مزاحمت های سایبری و آزار و اذیت های آنلاین هستند و هزاران تن از زنان جوان (اگر میلیون ها نفر نباشند) احساس می کنند که نمی توان هیچ کاری در این زمینه انجام داد. البته در فرهنگی که در آن نگاه به زنان جوان کاملاً جنسی است، این تعجب برانگیز نیست که وقتی به زنان جوان ابزاری را برای تعیین هویت خودشان می دهند، آن ها از آن ابزار در همان مسیر استفاده کنند. اکثر اوقات خشونت هایی که علیه زنان در فضای اینترنت وجود دارد، نه تنها باعث استرس می شود که موجب به وجود آمدن صدمات روانی و احساسی جدی نیز می شود.
1. کاهش احساسات: اغلب ارتباطات در این فضا نوشتاری است و کیفیت ارتباط در فضای واقعی را ندارد و از احساس کمتری برخوردار است. همین امر موجب کاهش احساسات در فرد می شود. ارتباطات متنی، پایه و اساس شبکه های اجتماعی را می سازد و وسایل ارتباطی جدید هم نتوانسته اند خللی در آن ایجاد کنند. این موضوع از آن جا اهمیت دارد که یک نوشته ممکن است حق مطلب را ادا کند، اما به هیچ وجه نمی تواند احساس افراد در جریان کنش متقابل را منتقل کند.
2. متن گرایی: با وجود امکانات چندرسانه ای موجود در فضای مجازی، هنوز هم قسمت بزرگی از ارتباطات در فضای مجازی را ارتباطات متنی (ایمیل و چت) تشکیل می دهد. ارتباط متنی می تواند شکل جدیدی از هویت مجازی را شکل دهد.
3. انعطاف پذیری هویتی: افراد در فضای مجازی می توانند چهره ها و بازنمایی های متفاوتی از خود ارائه دهند.
4. دریافت های جایگزین: در ارتباطات مجازی می توان دیوارها را شکست و به حوزه خصوصی دیگران وارد شد و حرف هایی را که افراد حاضر نیستند در ارتباط چهره به چهره بگویند، گفت.
شبکه های اجتماعی از سویی به عنوان یکی از گونه های رسانه های اجتماعی امکانات تعاملی قابل توجهی برای کاربران اینترنتی فراهم کرده و در افزایش مشارکت شهروندان در برخی فرآیندها مؤثر بوده اند، از سوی دیگر این شبکه ها با آسیب های گسترده ای در حوزه هایی هم چون حریم خصوصی، کپی رایت، اعتیاد مجازی، سوءاستفاده از کودکان، دزدی اطلاعات و هویت و مواردی این چنینی مواجه بوده اند. چالش حریم خصوصی، از مهم ترین مباحثی است که همواره درباره شبکه های اجتماعی مطرح بوده است. کاربران اینترنتی در این شبکه ها بخشی از اطلاعات شخصی خود را در اینترنت منتشر می کنند که می تواند خطراتی برای آن ها به همراه داشته باشد.[3]
وب سایت های شبکه اجتماعی، حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی کاربران را در اختیار دارند و امکان سوءاستفاده شرکت های تجاری و دولت ها از این اطلاعات، همواره از دغدغه های اصلی مطرح شده درباره این شبکه هاست. این شبکه ها هم چنین عرصه ارتباطات سیاسی را نیز متحول کرده اند. فعالیت های کاربران در حوزه سیاسی در شبکه های اجتماعی، بر وقایع سیاسی در دنیای واقعی مؤثر بوده است. در حوزه ارتباطات بین الملل نیز شبکه های اجتماعی قابل توجه هستند و برخی کشورهای شرقی مانند چین و روسیه که دغدغه حفظ فرهنگ ملی برایشان اهمیت دارد، با تقویت شبکه های اجتماعی بومی تلاش کرده اند کاربرانشان را از شبکه های اجتماعی بین المللی که در مالکیت شرکت های آمریکایی هستند، دور کنند. شبکه های اجتماعی هم چنین بر عرصه اقتصاد نیز مؤثر بوده اند.
شبکه های اجتماعی٬ امکان اتصال انسان ها را در سراسر جهان به طور غیرقابل تصوری افزایش داده اند. با این همه٬ برخی از متخصصان فناوری، جامعه شناسان و روان شناسان می گویند کاربران شبکه های اجتماعی نسبت به دیگرانی که در آن حضور ندارند٬ یا بهره کم تری از آن می برند٬ «تنهاتر» و «خودشیفته تر» شده اند، حتی بیماری های جسمی و روحی هم کاربران را تهدید می کند.
پی‌نوشت:
[1]. شبکه اجتماعی چیست؟ ۱۳۹۲/۱/۶، سایت سامانه مشترکین دی http://support.day.ir.
[2]. ر.ک: چالشهای فرهنگ و هویت، ۱۳۹۱/۸/۲، سایت راسخون؛ نگاهی به تأثیرات شبکههای اجتماعی، ۱۳۹۱/۸/۲، سایت ایران؛ شبکههای اجتماعی فراتر از ابزارهای تکنولوژی، ۱۳۸۹، سایت گرداب.
[3]. ر.ک: سبک زندگی و شبکههای اجتماعی، ۱۳۹۲/۷/۹، سایت مهرخانه؛ تب حضور در فضای مجازی و رنگ باختن روابط اجتماعی، ۱۳۹۲/۱۲/۸، سایت تعامل.
[2]. ر.ک: چالشهای فرهنگ و هویت، ۱۳۹۱/۸/۲، سایت راسخون؛ نگاهی به تأثیرات شبکههای اجتماعی، ۱۳۹۱/۸/۲، سایت ایران؛ شبکههای اجتماعی فراتر از ابزارهای تکنولوژی، ۱۳۸۹، سایت گرداب.
[3]. ر.ک: سبک زندگی و شبکههای اجتماعی، ۱۳۹۲/۷/۹، سایت مهرخانه؛ تب حضور در فضای مجازی و رنگ باختن روابط اجتماعی، ۱۳۹۲/۱۲/۸، سایت تعامل.
موضوع: ویژه مسائل زنان و خانواده
موضوع: فرهنگی, مسائل اجتماعی, دانشجویی
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
موضوع: علوم انسانی
تهران- ايرنا- شبكه هاي اجتماعي به دليل برخورداري از ويژگي گذر از مكان و زمان، كاربران زيادي را فارغ از مرز، نژاد، زبان، سن و جنس گردهم آورده اند. اثرگذاري هاي مثبت و منفي اين شبكه هاي نوين ارتباطي بر روابط اجتماعي و فردي، مهمترين مورد مناقشه مخالفان و موافقان استفاده از اين فضا به شمار مي رود.
تهران-ایرنا- «هناس» قصه تعهدی است که ما در برابر وطن و خانواده داریم.…
تهران- ایرنا- هشتمین روز از جشنواره چهلم فجر با نمایش دو فیلم «بی…
تهران- ایرنا- «دست نوشته‌ها» نخستین و آخرین فیلم مهرداد مینویی با…
تهران- ایرنا- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حکمی سید صادق حسینی را…
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است
* لطفا در مورد ایجاد تاپیک و نظرسنجی قبل از ثبت دقت فرمایید زیرا امکان ویرایش و یا حذف مطلب بعد از ارسال وجود ندارد.
همچنین شما ملزم به رعایت
قوانین و مقررات
نی‌نی‌سایت نیز می‌باشید.
* لطفا در مورد ایجاد تاپیک و نظرسنجی قبل از ثبت دقت فرمایید زیرا امکان ویرایش و یا حذف مطلب بعد از ارسال وجود ندارد.
همچنین شما ملزم به رعایت
قوانین و مقررات
نی‌نی‌سایت نیز می‌باشید.
سلام اگر همسر شما ، تو شبکه های اجتماعی حرفی نزنه و هیچ عکسی از شما تو شبکه های اجتماعیش نذاره و بعد از ازدواج فیس بوک و اینستاگرام و هر چیزی را ببنئده . براتون شک برانگیز می شه ؟
منم سر كارم
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
برعکس بذاره بدتره یعنی داره به همه نشونت میده مردها اکثرا خیلی کم پیش میاد عکس زنشون رو بذارن زنها خیلی ها عکس شوهرهاشون میذارن ولی مردها برعکس هستن
وایییی زود ساعت 5 می شه الان
بچه ها باورتون نمیشه! برای بچم از «داستان من» با اسم و عکس خودش کتاب سفارش دادم، امروز رسید خیلی جذذذابه، شما هم برید ببینید،
خوندن همه کتابها با اسم بچه خودتون مجانیه، کودکتون قهرمان داستان میشه، اینجا میتونید مجانی بخونید و سفارش بدید
آره حتما همينطوره😁ببين شوهر من قبلا دوست دختر زياد داشته الانم اينستا و فيس بوك و تل و همرو داره .حالا من بايد مشكوك باشم بهش؟هرچي بوده تموم شده ديگه وگرنه منو كه انتخاب نميكرد.مثبت فكر كن
معلوم بود
من همسرم دنیای مجازی داره همه رو هم داره . اینقدر هم رفیق داره که نگو. ولی عکسی از من نمیزاره یعنی دیگه اقتضای سنش و شخصییتش این جنگولک بازیا نیست که مثلا بیاد رو عکس من قلب بزاره بعد زیرش شعر بنویسه. من خودم گاهی میزارم عکسمون دوتای رو ولی اون حتی دوتایی هم دوست نداره. من نه ناراحت میشم. نه حساسم. دلیلش این نیست که میخاد منو پنهان کنه. شخصیتش اینه. یه لوس بازی هایی رو دوست نداره و میگه من دلیلی نمیبینیم عشقم رو تو دنیای مجازی جار بزنم وقربون صدقش برم. از اینکه همسرم از این کارا رو نمیکنه خوشحالم.
آفرين👌😊
آفرین به خودت
فردا تعطیلی؟
😂😂😂😂😂😂
دلت بسوزه من تعطيلم
من خودم تعطیلم، ولی کلا چهارشنبه‌ها به سرم می‌زنه به نامزدم گیر بدم!!! پروژۀ آخر هفته منه!
پس دلت نسوزه😁گير نده گناه داره
چش!
n
naaa
bashe dige chareii nadaram ke :))))))))))
نظر در رابطه با شبکه های اجتماعی
مشکل من اینکه من می گم وقتی یکی را دوست داره ادم دوست داره دیگه حالا چرا باید نذاره ببین کلا وقتی می بینم یه مردی عکس زنش را نمی ذاره بعد بچه دار که می شه تالاپی عکی بچه را م ذاره به نظرم می اد زنش را دوست نداره و فقط برای بچه دار شدن می خواد زن رو کلا مخم معیوب شده به دل نگیرید
خودت میگی خودت پس میگیری نه اینجوووری نیست.شخصیتا فرق داره. حالا من از اون اقایونی که همش عکس زنشونو میزان و قلب و شعر و نمیدونم فیلم اینا درست میکنن. اینقده بدم میاد. هی تولدا عکسشو میزارن قربون صدقش میرن.حس مصنوعی بودن بهم دست میدهعشق واقعی نیازی به دنیای مجازی نداره.
راست می گی ؟؟؟خدا را شکر که دیدمتتتتتت مرسی که هستی :))))خدایش می گم هااا
من فکر می کنم دنیای مجازی و غیر مجازی ندااااااااره اااااه خیلی بیشعورم ببخشید اصلا تکلیف خودمونو نمی دونم مرض دارم می خوام گیر بدم
حالا چند وقته متاهلی؟
کاربر گرامی جهت ارسال پست شما ملزم به رعایت
قوانین و مقررات
نی‌نی‌سایت می‌باشید
مطالب این سایت تنها جنبه اطلاع رسانی و
آموزشی داشته و توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین
مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست. لطفاً پیش از استفاده از سایت
صفحه
“شرایط استفاده از سایت”
را مطالعه فرمایید. استفاده از این سایت
بدان معناست که شما قبلاً صفحه “شرایط استفاده از سایت” را مطالعه کرده
و به مفاد آن واقفید. نقل مطالب این سایت با ذکر منبع و نشانی اینترنتی سایت بلامانع است
نی نی سایت
دیدگاهتان را بنویسید