رابطه بین دختر و پسر از نظر روانشناسی

دانشجوی سال آخرم،
دو سال پیش با پسری در دانشگاه آشنا شدم، مشترکات زیادی از نظر فکری و سلیقه ای
داشتیم در آغاز قرارمان ارتباط کلامی و تلفنی و گاهی دیدار در گوشه و کنار دانشگاه
بود. بعد از مدتی این ارتباط در خارج از دانشگاه ادامه یافت گاهی در پارک و گاهی
در سینما و … قرار ملاقات می گذاشتیم. از هر فرصتی برای تجدید دیداری استفاده می
کردیم. روابط ما روز به روز عاطفی تر می شد. تا اینکه یک روز درباره ازدواج با من
صحبت کرد. خیلی خوشحال شدم که او هم قصدش از این روابط (مثل من) ازدواج است. از آن
روز به بعد گفتگوها و ارتباطات ما با هدفی مشخص و آرزوها و امیدها و قول و قرارها
و اینکه کی و چگونه با خانواده مان در میان بگذاریم، چه تغییرات و تحولاتی در خود
و زندگی آینده مان ایجاد خواهیم کرد.

هیجان و
نشاط با هم بودنمان بقدری ذهن و زندگی مرا به خود مشغول ساخته بود که به هنگام  خواب و مطالعه کتابهای درسی و
در جمع خانواده و دوستان و به هنگام خوردن غذا و تماشای تلویزیون حتی سر جلسات
امتحانی یاد و نام و چهره و حرکات و حرفهای او در ذهنم مرور می شد. شب ها را به
امید دیدار او صبح می کردم. حسابی دلبسته و وابسته شده بودم. با خانواده ها در
میان گذاشتیم حالا به راحتی با هم ارتباط داشتیم چرا که هم هدفمان ازدواج بود و هم
مجبور نبودیم پنهانی با هم رابطه داشته باشیم. گاهی به منزلشان می رفتم و خواهر و مادر
همسر آینده ام از من پذیرایی می کردند. ماجرای دوستی مان را والدین او فهمیده
بودند. و می دانستند که ما حدود دو سال با هم روابط عاطفی و پنهانی داشته ایم.
زمان به سرعت سپری شد.

ادامه
دوستی ها نه برای من و نه برای والدینم قابل تحمل نبود و می بایست از بلاتکلیفی
خارج می شدم. با درخواست من قرار
شد جلسه خواستگاری برگزار شود. روز موعود فرا رسید. از چند روز پیش با خوشحالی و
شادابی تدارک دیدیم. همه چیز آماده بود. صدای تیک تاک ساعت منزلمون با ضربان قلبم
مسابقه گذاشته بودند. شور و هیجان وجودم را در برگرفته بود. صدای زنگ تلفن طبق
معمول مرا به سوی گوشی تلفن پرتاب کرد. دوست پسر سابقم را، حالا به عنوان همسر
آینده و همیشگی تداعی می کردم.
صدای
او بود با شور و شیدایی تمام پرسیدم پس کجایید. چرا دیر کردید؟ با ناله ای سرد
گفت: والدینم با ازدواج ما مخالفند تمام وجودم سرد شد. دست و پایم نای حرکت
نداشتند. با صدای لرزان گفتم: چرا چی شده؟ گفت: مادرم میگن دختری که حدود دو سال
با تو دوست بوده و گاهی تا ساعاتی از شب را در پارک و سینما و کوچه و خیابان بوده
و روابط احساسی و عاطفی داشته از کجا معلوم با دیگران هم نداشته و نخواهد داشت.
عدم
تعریف روابط سالم و هدفمند بین گروههای غیر همجنس با تأکید بر رویکرد دینی و فرهنگ
بومی و ملی، موجب تنش ها و تلخی های آزاردهنده بین اعضای خانواده بخصوص بین والدین
و فرزندان نوجوان و جوان و نیز بروز آسیب‌هایی نظیر فرار دختران و پسران از خانه، ازدواج
های ناموفق، دوستی های ناسالم دختران و پسران، احساس شکست و ناکامی در فرآیند این
نوع دوستی ها و بدنبال آن گسترش اعتیاد، خودکشی، افسردگی، افت تحصیلی و دهها معضل
و مشکل دیگر در بین لایه های مختلف اجتماع گردیده است.

او به
گونه ای صحبت می کرد که گویی با شکی که والدینش در دلش کاشته بودند، دلزده و نگران
شده بود. گوشی را گذاشتم از آن روز لحظه ای روی خوش ندیدم. هر روزم اشک بود و ناله
و گوشه گیری و از هیچ چیز لذت نمی بردم. هر کس به من می رسید سرزنشم می کرد. یاد
حرفهای عاشقانه و هدیه ها و وعده ها و قرارها و با هم بودنها و خنده ها و شادیهایی
که طی دو سال با هم داشتیم عذابم می داد. دچار افت تحصیلی شدم. ادامه تحصیل برایم
ممکن نبود. دوستانم از من فاصله
گرفتند. حوصله هیچ کس را نداشتم. نسبت به نماز و حجاب سست بودم، سست تر شدم. و
امروز از آن همه شادی و نشاط و هیجان و گفتگوهای طولانی با او غم و اندوه و دلشوره
و احساس حقارت و تنهایی برایم باقی مانده بود.
روابط
دختر و پسر

این
ماجرای تلخ، یکی از هزاران نمونه ای است که همه روزه در گوشه و کنار جامعه بزرگمان
روی می‌دهد، چرا؟

چرا مشاوران،
شاهدان، و پدران و مادران این همه داستانها و سریال های تلخ و تکراری را در زندگی
دیگران و اطرافیان خود شاهدند، بدون اینکه پند و عبرتی برای گروههای بعدی باشد،
باز از همان سوراخی گزیده می شوند که گروههایی قبلی گزیده شده‌اند. بیایید با هم
مروری کوتاه داشته باشیم به آثار و عوارض اینگونه روابط، و نیز بازکاوی روابط
گروههای غیر همجنس، باشد که زمینه های پیشگیری از حوادث تکراری مذکور فراهم آید.

 
پیامدهای
روابط دختران و پسران

یکی از
پیش نیازها و کلیدهای موفقیت و آرامش در زندگی، آشنایی با روانشناسی ارتباطات و
آگاهی از فنون و تکنیک های ارتباطی با گروههای مختلف اجتماعی بویژه گروه غیر همجنس
می باشد.

عدم
تعریف روابط سالم و هدفمند بین گروههای غیر همجنس با تأکید بر رویکرد دینی و فرهنگ
بومی و ملی، موجب تنش ها و تلخی های آزاردهنده بین اعضای خانواده بخصوص بین والدین
و فرزندان نوجوان و جوان و نیز بروز آسیب‌هایی نظیر فرار دختران و پسران از خانه، ازدواج
های ناموفق، دوستی های ناسالم دختران و پسران، احساس شکست و ناکامی در فرآیند این
نوع دوستی ها و بدنبال آن گسترش اعتیاد، خودکشی، افسردگی، افت تحصیلی و دهها معضل
و مشکل دیگر در بین لایه های مختلف اجتماع گردیده است.
گروه
دوم، دختران و پسرانی هستند که نه برای ازدواج که صرفاً برای به اصطلاح دوستی و
گذران اوقات فراغت و ارضاء نیازهای عاطفی خود و کسب تجربیاتی نو و تزریق شور و
نشاط و هیجان به زندگی تکراری، به طرح دوستی و رابطه می پردازند.

بنابراین
بازکاوی و تبین روابط دختران و پسران یکی از ضروریات بسیار مهم جامعه امروز ما به
شمار می آید.

 
سه نوع
رابطه

در یک
تقسیم بندی کلان سه نوع رابطه در جامعه امروز مابین گروههای غیر همجنس مشاهده می
شود:

1- گروهی
که بدون شناخت از مهارتهای ارتباطی و صرفاً با انگیزه های عاطفی، احساسی و البته
با هدف ازدواج وارد عرصه روابط با جنس مخالف شده و با انگیزه‌ی شناخت بیشتر و
آمادگی بهتر برای زندگی برتر! بر گستره و گرمی روابط می افزایند. و در این مسیر
دیدارهای روزانه، گفتگوی تلفنی شبانه، پیامک‌های مستمر عاشقانه! و آرزوها و
رؤیاهای کودکانه همه ذهن و زندگی دو طرف بخصوص، دختران را که عاطفی‌تر و زود
باورترند را در برگرفته و در توهماتی افسانه ای فرو می غلتند. اما دیری نمی پاید
که واقعیت ها چهره خشن خود را نمایان ساخته و واقعه تلخ مذکور بارها و بارها تکرار
می شود.

فرایند
معیوب مذکور زمانی رخ می دهد که دختر و پسر می توانند بدون طی کردن راههای پرخطر،
بعد از تحصیل شرایط ازدواج، از طریق یک رابط واسط مجرب و متعهد که ازدواج کرده و
در روابط زناشویی، فردی موفق و خوشبخت می باشد استفاده کرده و به راحتی می توانند
فرد را هم تا حدّ هشتاد درصد شناسایی کنند. بدون اینکه دامنه حرارت علاقه و شور و
هیجان ارتباط بین آنها گسترش یافته و دلبستگی موجب به حاشیه رانده شدن عقل در
تصمیم گیریها شود؛ همسر آینده خود را بهتر و دقیق مورد شناسایی قرار دهند. البته
بعد از شناخت کلیات و تأیید رابط و واسط و خانواده شان، در نشست ها و روابط سالم و
آشکار (و نه پنهان) در منزل و منظر والدین دختر، جزئیات هم روشن شده و گام های
محکم و مطمئن خود را به سوی ازدواجی پایدار و ماندگار و عشقی مبتنی بر عقل (و نه
احساسی ناپایدار و کودکانه) بر می دارند.

2- گروه
دوم، دختران و پسرانی هستند که نه برای ازدواج که صرفاً برای به اصطلاح دوستی و
گذران اوقات فراغت و ارضاء نیازهای عاطفی خود و کسب تجربیاتی نو و تزریق شور و
نشاط و هیجان به زندگی تکراری، به طرح دوستی و رابطه می پردازند.

این
گروه ممکن است روزهای آغازین نسبتاً خوشی را با هم سپری کنند. اما وابستگی و علاقه
ی توأم با تماسهای تلفنی، پیامک های مهیج و گفتگوها و دیدارهای پرخاطره تبادل
هدایا و احساسات، این دوران را به فرآیندی غیرقابل بازگشت تبدیل نموده و دختر و پسر
بدون تماس با یکدیگر (به شکل‌های مختلف) دچار نوعی احساس کمبود، کلافگی، بی حوصله
شده و استرس و اضطراب و نگرانی، خوراک روزانه شان می شود.
پسر جوانی
بعد از مواجه شدن با مخالفت والدین دوست دخترش برای ادامه ارتباط و انجام ازدواج
با پاشیدن اسید به روی دختر ساده لوح (که او را عاشق خود می دانست) زندگی و زیبایی
او را لگدمال کرد.

این
گروه بدلیل غیر همجنس بودن نمی توانند برای همیشه دوستی خود را ادامه بدهند. چرا
که بعد از ازدواج پسر یا دختر با فرد دیگری، قطع رابطه قطعی شده و طرفی که شاهد
این ازدواج است، دنیایی پر از درد و حسرت و اندوه و احساس حقارت خواهد داشت. و آنکه
ازدواج می کند، گاهی همسرش را با دوست غیرهمجنس خود مقایسه نموده، بین آن رؤیاهای
شیرین و این واقعیت های نسبتاً تلخ و گزنده، گرفتار شده و زندگی را بر خود و همسرش
تیره و تاریک نموده و با مرگ عاطفی(طلاق غیررسمی) هم آغوش می شوند.
روابط
دختر و پسر

هر چه
دوستی های قبل از ازدواج بیشتر و گسترده تر، درگیریها و تنش های بعد از ازدواج
بیشتر، پس هیچ آدم عاقل و دوراندیشی به دوستی ها و در واقع دشمنی های قبل از
ازدواج تن نمی دهند. این گروه نیز همچون گروه اول از نظر فعالیت های درسی دچار افت
تحصیلی شده و به لحاظ روحی و روانی از بی ثباتی و ناآرامی و افسردگی رنج می برند.
خوشی های کودکانه ی خیابانی. و تلفنی و … به سرعت به پایان می رسد و زمستانی سرد
و پر درد و حسرت فرا می رسد. از نظر اجتماعی نیز بین دوستان، آشنایان و خویشان،
شکست سختی را متحمل شده و نگاه دیگران به این گروه، نگاهی توأم با بی اعتمادی و
بدبینی خواهد بود.

به
لحاظ اخلاقی بی مبالات و نیز در بعد اعتقادی دچار تردید و دودلی در انجام فرایض
دینی می شوند. چرا که همواره احساس گناه (رابطه عاطفی، شخصی، تحریک آمیز با نامحرم
از نظر شرعی حرام و از نظر روانشناختی باعث خود کم بینی و بی ثباتی و استرس می
شود) نموده و خود را در انجام تکالیف شرعی، سست و شکست خورده تلقی می کنند.

3- گروه
سوم دختران و پسرانی هستند که دوران خوش دوستی های قبل از ازدواجشان بسیار وحشتناک‌تر
و سیاه‌تر به پایان می رسد.
که در
این اجمال (به جای نقل دهها حادثه و رویداد واقعی که در آرشیو نگارنده پرونده پر
حجم و سنگینی را تشکیل داده است) پیامدهای شوم و ناگوار این نوع دوستی ها را با
تأکید بر خلاصه چند نمونه حادثه مرور می کنیم.

* دختری
بعد از افشا شدن اهداف پلید دوست پسرش! تصمیم به قطع رابطه می گیرد. اما پسر با تهدید، خواهان ادامه روابط می شود. دختر امتناع می کند.
پس با همدستی دوستانش، دوست دخترش را ربوده و یک هفته در زیر زمین منزلی مورد آزار
و اذیت قرار داده و رهایش می کنند و از تمامی صحنه ها عکس و فیلم گرفته و دخترک را
تهدید می کنند که اگر ماجرا را با کسی یا کسانی در میان بگذارند و دردسر ایجاد
کند، با تکثیر و توزیع تصاویر مذکور در سطح محله و شهر، آینده اش را به تباهی می
کشند. این، همان کسی بود که روز و شبی را بدون ارسال پیامهای عاشقانه و دیدارهای
عاشقانه! با دوست دخترش سپری نمی کرد. قلب های تیرخورده و هدایای گاهی گرانقیمت و
گردش ها و تفریح های پر از احساس و هیجان را از اصلی ترین برنامه های زندگی خود می
دانست.
سرقت
از اموال والدین و خویشان برای تأمین مخارج دوستی های خیابانی و پنهانی، بازی کردن
با احساسات دختران ساده لوح و خوش باور با وعده ازدواج (پسر جوانی به 5 دختر وعده ازدواج داده و از هر 5 نفر مبالغی را به سرقت برده و صدمات
حیثیتی به آنان وارد ساخته)، قتل های خانوادگی از دیگر عوارض و پیامدهای تلخ و
ناگوار روابط دختران و پسران و دوستی های قبل از ازدواج است که همه روزه در جامعه
روی می دهد.

* پسر
جوانی بعد از مواجه شدن با مخالفت والدین دوست دخترش برای ادامه ارتباط و انجام
ازدواج با پاشیدن اسید به روی دختر ساده لوح (که او را عاشق خود می دانست) زندگی و
زیبایی او را لگدمال کرد.

* دختر
جوانی، بعد از مطمئن شدن از اینکه دوست پسرش با دختر دیگری طرح دوستی ریخته. در پی
تعقیب برآمد،  آنان را در پارکی
در حال قدم زدن دیده به خانه بازگشت درِ اطاقش را از داخل قفل کرد و گاز شهری را
باز کرد و …

* خانم
جوانی با نگارنده (به عنوان مشاور خانواده) تماس گرفت و گفت: بر اساس توصیه ها و
گفته های شما و معیارهایی که برای انتخاب همسر به من داده بودید. با جوانی با
فرهنگ و با اصالت ازدواج کردم دو سالی است که با هم زندگی می کنیم. زندگی خوب و
خوشی داریم. امّا چند روزی است
که زندگی آرام و شیرینم در گرداب ناآرامی و تلخی فرو افتاده است. سر و کلّه دوست
پسری که قبل از ازدواج با او مدتی رابطه عاطفی و کلامی داشتم، پیدا شده و با تهدید
و ارعاب می گوید اگر با من نباشی تمامی خاطرات و با هم بودن هایمان را به همسرت
خواهم گفت، چه کنم؟

سرقت
از اموال والدین و خویشان برای تأمین مخارج دوستی های خیابانی و پنهانی، بازی کردن
با احساسات دختران ساده لوح و خوش باور با وعده ازدواج (پسر جوانی به 5 دختر وعده ازدواج داده و از هر 5 نفر مبالغی را به سرقت برده و صدمات
حیثیتی به آنان وارد ساخته)، قتل های خانوادگی از دیگر عوارض و پیامدهای تلخ و
ناگوار روابط دختران و پسران و دوستی های قبل از ازدواج است که همه روزه در جامعه
روی می دهد.

این
دوستی ها چه به ازدواج منجر شود و چه به جدایی ختم شود در هر دو صورت آثار و عوارض
تلخ و گزنده و سیاهی را در بر دارد. لذا هیچ آدم عاقلی به صرف گذران چند روز به
اصطلاح خوش امروز، فرداهای خود را تیره و تباه نمی کند.

منبع:تبیان

چگونگی ارتباط دختر و پسر

آتش و پنبه

آدمی در 2 جنس زن و مرد آفریده شده است و
خداوند گرایش این دو جنس به یکدیگر را در نهاد آنها سرشته است طبیعت انسان، عرف
جامعه و شریعت اسلام هم بر این گرایش صحه گذاشته و آن را به عنوان بدیهی ترین اصل
فطرت پذیرفته است؛ اما ارتباط دختر و پسر پیش از ازدواج چگونه و حد و حدود آن کدام
است؟ مبنای این ارتباط چیست و چگونه می توان حد و مرز آن را تعیین کرد. باید
بدانیم مبنای ارتباط دختر و پسر از نظر دین اسلام چیست.

نظریه اضطرار:

یک مبنا در جامعه ما این است که در
ارتباط دختر و پسر، اصل بر اضطرار یا ضرورت است. یعنی تا در جامعه ضرورتی نباشد و
موقعیت اضطرار به وجود نیامده باشد بهتر است زن و مرد، دختر و پسر با یکدیگر
ارتباط بر قرار نکنند. این نظریه بیشتر میان خانواده های سنتی و افراد سنتی. مذهبی
به چشم می خورد

نظریه اختلاط :

در برابر این نظر، مبنای دیگری در جامعه
تبلیغ و ترویج می شود که نظریه اختلاط نام دارد. بر اساس این نظریه زن و مرد با
رعایت حدود شرعی و حجاب و نگاه و … با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. مثل 2
انسان نه 2 جنس مخالف. برای مثل 2 دانشجوی دختر و پسر می توانند با یکدیگر، بحث
علمی کنند و معاشرت داشته باشند، ضمن آن که حدود شرعی را حفظ کنند.

اگر تحریک را کم
کردیم، حرص ایجاد نمی شود؛ اما اگر گفتیم دختر و پسر می توانند با هم باشند. و
باهم مراوده کنند، در واقع عامل تحریک را بتدریج ایجاد کرده ایم. از طرف دیگر آنها
را منع می کنیم که شما فقط حق دارید در حد بیان مسائل درسی، علمی، فرهنگی و سیاسی
با یکدیگر صحبت کنید و وارد فضاهای دیگر نشوید، این امکان ندارد، چون زمینه های
تحریک فراهم شده است

در حال حاضر این نظریه در نهادهای رسمی
کشور، اداره ها، واحدهای فرهنگی و دانشگاه ها، صدا و سیما و … حاکم شده است. حال
باید دید مبنای 2 نظریه اختلاط و اضطرار چیست؟

کسانی که قائل به نظریه اضطرار در ارتباط
دختر و پسر هستند می گویند :
” آقا جان زن و مرد مثل آتش و پنبه هستند و قرار گرفتن آنها کنار هم خطرناک است ” در نهاد دختر و پسر، کشش فوق العاده ای وجود دارد؛ البته برخی تصور می کنند
این همان غریزه جنسی است در حالیکه با هم متفاوت است .

به هر حال بر اساس این نظریه آنچه مسلم
است این است عشقی که میان 2 جنس مخالف به وجود می آید، به قدری قوی و انرژی زاست
که خانمان سوز می شود و دیگر، عقل و تقوا نمی تواند آن را کنترل کنند.

این گروه حضرت یوسف (ع) را هم مثال می
آورند که با وجود همه پاکی و نجابت ، نتوانست در مقابل یک زن مقاومت کند. آنجاست
که دست به دعا برمی دارد و می گوید:

“خدایا اگر مرا نجات ندهی ممکن است پایم بلغزد “.

این مساله نشان می دهد که پاکی افراد ،
نمی تواند از بروز خطر جلوگیری کند و از طرفی عقلانیت افراد هم جلوی آن را می گیرد.
اینها می گویند حالا که می دانید اینقدر احتمال خطر وجود دارد، بهتر است دختر و
پسر هیچ ارتباطی با هم نداشته باشند، مگر آن که مجبور شوند با یکدیگر ارتباط بر
قرار کنند.

نظریه اختلاط چه می گوید؟

در برابراین گروه، اختلاطیون مبنای دیگری
را بیان می کنند و می گویند: ” الانسان حریص علی ما منع منه”، یعنی
انسان حریص است بر آن چیزی که او را منع کنند. آنها بر این باورند که اگرمی خواهیم
جامعه ای سالم داشته باشیم باید حساسیت دختر و پسر را نسبت به یکدیگر کم کنیم.

شهید مطهری در کتاب فلسفه حجاب بیان خیلی
زیبایی از حرص و حریص شدن دارد. او می گوید:

“حرص در 2 زمان پدید می آید، یکی وقتی عامل، تحریک باشد و دیگری وقتی عامل، منع
باشد. اگر زمینه تحریک بر طرف شد و بعد منع کردیم، حرص ایجاد نمی شود. “

شهید مطهری می گوید:

” اگر تحریک را کم کردیم، حرص ایجاد نمی شود؛ اما اگر گفتیم دختر و پسر می
توانند با هم باشند و باهم مراوده کنند، در واقع عامل تحریک را بتدریج ایجاد کرده
ایم. از طرف دیگر آنها را منع می کنیم که شما فقط حق دارید در حد بیان مسائل درسی،
علمی، فرهنگی و سیاسی با یکدیگر صحبت کنید و وارد فضاهای دیگر نشوید، این امکان
ندارد، چون زمینه های تحریک فراهم شده است”

حضرت موسی و دختر شعیب

با توجه به آنچه در مقاله پیس راجع به دو
نظریه در رابطه با ارتباط دختر و پسر در جامعه گفتیم ، اینک به ادامه مباحث می
پردازیم.

همان گونه که نظریه اختلاط غیر جنسی ، ما
را به نظریه فروید می رساند که می گفت: ” بندها را باز کنید و بگذارید همه
آزاد باشند ” . اسلام نیز صددرصد با نظریه حبس زنان مخالف است.

ما روایت داریم که
صحابه پیامبر مرتب با حضرت زهرا(س) رفت و آمد داشتند و به منزل او می آمدند. گاهی
حضرت زهرا (س) می گفتند: دلم هوای اباذر را کرده است، بگویید بیاید تا او را
ببینم. حتی روایت داریم که یکی از صحابه ، در ملاقات با حضرت از زردی چهره او
اظهار نگرانی می کند

اسلام خانه نشینی زن را قبول ندارد.
بزرگانی مثل امام راحل(ره) مرتب تاکید کردند که زن باید در جامعه حضور اجتماعی
داشته باشد و حضور اجتماعی زنان با نظریه اضطرار سازگار نیست. معتقدان نظریه
اضطرار، گاهی به برخی روایات نقل شده از حضرت فاطمه(س) تمسک می جویند. من می پرسم
حدیث شریف کسا به وسیله چه کسی به دست ما رسیده است ؟ چرا حضرت زهرا(س) حدیث را به
یک مرد نامحرم به نام جابربن عبدالله انصاری می گوید ؟

ما روایت داریم که صحابه پیامبر مرتب با
حضرت زهرا(س) رفت و آمد داشتند و به منزل او می آمدند. گاهی حضرت زهرا (س) می
گفتند: دلم هوای اباذر را کرده است، بگویید بیاید تا او را ببینم. حتی روایت داریم
که یکی از صحابه ، در ملاقات با حضرت از زردی چهره او اظهار نگرانی می کند و سلمان
از مندرس بودن لباسهای فاطمه زهرا(س) سخن می گوید. این چگونه می تواند با مبنای
اضطرار سازگار باشد ؟ البته ترجیح دارد که وقتی ضرورتی نیست، ارتباطی بر قرار نشود
. اما نظریه اضطرار حرفش این است که تا ضرورت نشده ، زن از خانه بیرون نیاید و با
مرد صحبت نکند؛ اما اگر این نظریه را تعدیل کنیم و بگوییم ترجیح و رجحان عقلایی
باشد، نظریه خوبی است.

مبنای دینی ارتباط چیست؟

به هر حال احساس می شود بر این 2 نظریه
ایرادهایی وجود دارد که هیچکدام از آنها جامع و کامل نیست و باید دید بالاخره
مبنای دینی چیست؟ نظریه اختلاط اصولا با رفتار پیامبر اسلام(ص) سازگار نیست. روایت
است که پیامبر(ص) هنگام عبور از خیابان ها و کوچه ها می گفتند: آقایان از وسط کوچه
و خانمها از کنار حرکت کنند یا ورود و خروج خانمها از مسجد جدا باشد. پس باید حدود
این روابط را از قرآن کریم جست که تبیان کل شیء است.

در قرآن …

قرآن ارتباط دختر و پسر را به گونه ای
زیبا در داستان دختران شعیب برای ما ترسیم می کند. اگر کمی دقت کنیم می بینیم قرآن
با چه لطافتی این 2 نظریه را رد می کند.

” موسی یک جوان مجرد و غریبه است که روزی از بیابان می گذرد و 2 دختر جوان را می
بیند که دارند گوسفندهایشان را از برکه آب دور نگه می دارد. موسی جلو می رود و از
آنها می پرسد؛ چرا گوسفند هایتان را از دیگر گوسفندان جدا می کنید. آنها موقرانه
پاسخ می دهند گوسفندها را آب نمی دهیم تا وقتی چوپان های مرد از اینجا بروند “.

ببینید در همین آیه اول ، هر 2 نظریه رد
شد. اگر مبنا ضرورت است، هیچ ضرورتی رخ نداده بود که موسی با این دختران سخن بگوید
و اگر مبنا اختلاط است ، موسی نگفت این حرفها چیست مگر این چوپان ها لولو خورخوره
هستند.

آنچه مسلم است حریم زن و مرد باید رعایت
شود : ” موسی گوسفندان آنها را آب می دهد. سپس می رود زیر درختی و دعای بسیار
زیبایی می کند. می گوید: ” رب بما انزلت الی خیر فقیر ” خدایا نسبت به
آن چیزی که تو می خواهی به من بدهی، من فقیرم. “

نمی گوید چه می خواهد، می گوید هر چه می
خواهی به من بده. گرسنه بود، غذا می خواست. تشنه بود آب می خواست، از دست فرعونی
ها فراری بود، امنیت می خواست. مکان نداشت، مسکن می خواست. بیکار بود اشتغال می
خواست. زن نداشت، همسر می خواست. اشتغال و ازدواج و امنیت و مسکن ، حق یک جوان
است؛ اما موسی گفت: خدایا به آن خیری ، که تو از خیر به من نازل می کنی، محتاجم.

در آیات بعد دقت کنید :

چقدر شعیب زیبا از دخترانش می پرسد:

“چرا زود آمدید “. آنها پاسخ می دهند:

“جوانمردی به گوسفندان ما آب داد “. شعیب به دخترش می گوید:

“برو و آن جوانمرد را نزد من بیاور
“.

ملاحظه می کنید : اگر شعیب می خواست
اضطراری رفتار کند ، نباید دختر جوان را می فرستاد و اگر دختر هم می خواست اختلاطی
بر خورد کند راحت به موسی می گفت بیا برویم، پدر با تو کار دارد؛ اما این دفعه
دختر تنها به دیدار موسی می رود و در اوج حیا و متانت ” تمشی علی
استحیاء” حرکت می کند و کنار جاده منتظر می ماند. موسی فهمید دختر جوان با او
کار دارد. بلند شد و جلو آمد. دختر جلو نرفت. در برخی روایات آمده است که جامه ای
بلند را روی سرش کشید و خیلی مختصر و مفید گفت: پدر گفته، برای جبران زحمتی که
برای ما کشیده اید نزد او بروید تا زحمت شما را پاس بدارد. باز در روایات آمده است
که دختر می گوید: موسی قوی و امین بود می گویند از کجا امین بودنش را فهمیدی، پاسخ
می دهد:

موسی نگفت بیا، دوشادوش هم حرکت کنیم؛
بلکه گفت ما رسم نداریم پشت سرزن حرکت کنیم، چون می دانید نگاه به قامت زن از پشت
سرهم ایراد دارد، ولو این که محجبه باشد. موسی افزود:

بگذارید من جلوتر بروم و این گونه
جوانمردی خود را نشان می دهد. پس از نقل داستان، دختر شعیب به پدر می گوید: او
جوانی است قوی و امین، او را اجیر کن. و شعیب به موسی می گوید: می خواهم یکی از
دخترانم را به عقد تو درآورم. بعضی ایراد می گیرند که چرا شعیب بدون مشورت با
دخترش چنین تصمیمی گرفته ست؛ اما در تفسیرها آمده است که دختر شعیب با خواستن اجیر
کردن، نظر مساعد خود را به پدر فهمانده است.

یک جمله معترضه بگویم : برخی جوانها از
ما می پرسند خواستگاری دختر از پسر چه حکمی دارد ؟ می گویم از نظر شرعی هیچ ایرادی
ندارد، اما حیای دختران به آنها اجازه ی چنین کاری نمی دهد؛ ولی خیلی وقتها دختران
با کنایه این کاررا می کنند. مثل دختر شعیب که با کنایه خواست پدر، موسی را اجیر
کند.

 

رابطه آتشین

همان طور که در مقالات قبل اشاره شد ، در منطق قرآن ، ارتباط
دختر و پسر ذکر شده است و قرآن هر دو مبنای اضطرار و اختلاط را رد کرده، با یک
عبارت زیبا، تکلیف همه چیز را روشن می کند. می گوید “عاشرو هن بالمعروف”. مبنا در ارتباط
دختران و پسران این است که معروف را رعایت کند.

ببینید عرف ارتباط دانشجویان چیست؟ عرف محیطهای فرهنگی چیست؟
عرف محیط شهری و روستایی چیست؟ عرف مسجد و حوزه و … چیست؟ بعد نگاه کنید در این
عرف خلاف شرع و عقل و طبیعت نباشد. سپس براساس همان مبنا ارتباط برقرار کنید.

قرآن می گوید ارتباط بر قرار کنیم چرا
که گفته ” عاشر ” معاشرت کنید؛ ” قولو ” صحبت کنید. قرآن منفی
برخورد نمی کند؛ اما می گوید :
“دقت کنید که ار تباط شما بر مبنای معروف
باشد “. فطرت ما هم این حرف
را خیلی قشنگ می پسندد.

خداوند 38 بار در قرآن کریم از کلمه معروف استفاده کرده که 19 بار آن به
اصل مشهور امر به معروف مربوط است و 19 بار آن به ارتباط زن و مرد. قرآن به ما
مبنا ارائه کرده و می گوید:
“تبیان بکل شیء ” و مشکل ما را حل کرده.

عرف پسندیده در مساجد این است که پرده ای میان آقایان و خانم
ها می کشند . در دانشگاه ها عرف پسندیده چیست؟

حضرت امام (ره ) اول انقلاب پیام می دهد که پرده ها را از
کلاسهای درس بردارید. حال همین امام در منزل خودشان وقتی نوه ها به بلوغ می رسیدند،
آنها را از شوخی کردن با یکدیگر بر حذر می داشتند. پس باید دید عرف پسندیده چیست.
در دانشگاه تهران یا امیرکبیر یا دانشگاه سیستان و بلوچستان عرف ارتباط دختر و پسر
با یکدیگر متفاوت است. باید دید عرف پسندیده در هر محیط چیست و بعد، آن شیوه خلاف
عقل و شرع هم نباشد. قرآن می گوید :
“معروف ، عرف پسندیده ای است که پسند شرع
شرط آن است.”

قرآن می گوید ارتباط بر قرار کنیم چرا که گفته ” عاشروا
” معاشرت کنید؛ ” قولوا ”
صحبت کنید. قرآن منفی برخورد نمی کند؛
اما می گوید : “دقت کنید که ارتباط شما بر مبنای معروف باشد “. فطرت ما هم این حرف را خیلی قشنگ می پسندد. طبع دختر و پسر
مجرد با متاهل فرق دارد. انسان هر چه جوان تر باشد و جلوه های جوانی و جمال در او
قوی تر باشد، ضریب آسیب پذیری اش بیشتر می شود و ایمنی اش کمتر.

در ارتباط دختر و پسر بیشتر از آن چیزی که خود آگاه ما توجه
داشته باشد، ناخود آگاه ما عمل می کند. در اردوهای فرهنگی، در کارهای علمی و
بحثهای بین دختر و پسر، شاید ظاهر بحث علمی باشد، اما باید به حس ناخود آگاه آدمی
دقت کرد . باید به پشت صحنه روان ناخود آگاه ارتباط ها دقت کرد. بویژه
آنجا که فضا، فضاهایی به ظاهر مذهبی و فرهنگی هستند؛ چرا که ممکن است در جریان یک
کار فرهنگی ، افراد از آن حس ناخود آگاه غافل باشند. روزی یکی از دانشجویان گفت:
مشکلی برای من پیش آمده و آن این است که پسردایی ام به خواستگاری ام آمده. گفتم
این که اشکالی ندارد. گفت: آخر او از من خیلی کوچکتر است. به خانه ما می آمد و من
به او درس ریاضی می دادم. پس از مدتی گفت : می خواهم با تو ازدواج کنم. همگی به او
خندیدیم و فکر کردیم شوخی می کند؛ اما دیدیم موضوع جدی شده است.

پرهیز از ازدواج اجباری

دانشجوی از دوستان خود نظر سنجی تهیه کرده بود و از آنها
خواسته بود نظرشان را راجع به ارتباط دختر و پسر بگویند. یکی از آنها خیلی زیبا
نوشته بود. گفته بود من حاضر نیستم با هیچ پسری صحبت کنم چون که نمی خواهم دچار
ازدواج اجباری شوم. بله، او از علاقه ای هراس دارد که ممکن است بدون هیچ پشتیبانی
معرفتی نسبت به پسری در او به وجود آید. حالت وجودی زن این گونه است که اگر کسی به
او علاقه مند شود ناخود آگاه او نیز علاقه مند می شود، بعد بتدریج تصمیم می گیرد
با او ازدواج کند. یعنی ازدواج اجباری. نکته دیگری هم تاکید کنم. برخی می گویند ما
ارتباط بر قرار می کنیم و تا به حدی که رسیدیم، آن را قطع می کنیم. من می گویم
ارتباط دختر و پسر در مرحله اول عنانش دست شماست تا جایی که بگویید کجا بروم، کجا
نروم؛ ولی آن زمان که به آن حد خطرناک رسید، عنان از کف شما می رود. دیگر شما
نیستید که بگویید من دیگر نمی توانم به ارتباط ادامه دهم. دست کم دیگر در فضای
تخیلی خودتان نمی توانید آن را مهیا کنید، پس باید مراقب بود.

تبیان

 

دختر و پسر ، حقيقتي هميشگي 

جاي خالي آموزش روابط دو جنس مخالف در ايران قرن 21 

 “به همه جوان ها مي
گويم با دوست بازي سرنوشت خود را نابود نکنند…حرف پدر و مادر را گوش کنند…
دوستي هاي اينترنتي آخر و عاقبت ندارد و…”.اين کلمات قصار توصيه هايي است
که عده اي از جوانان سرخورده و يا بعضاً بزهکار پس از آنکه ميوه ممنوعه را چيده و
به دام پليس افتاده اند و يا اينکه مصيبتي بر سر آنها رفته است، در مقابل دوربين
ها مي نشينند و به طور کليشه اي جوانان هم سن و سال خود را نصيحت مي کنند.

البته اين توصيه ها ممکن است هشدار
دهنده باشد اما اگر بخواهيم در حاشيه ارتباط دختر وپسر را به کلي نفي کرده و منکر
شويم ، راه را اشتباه رفته ايم.

 

اين توصيه طبيعتاً با واقعيت هاي جامعه
کنوني ما فاصله دارد. به عبارت بهتر در حالي که در جامعه امروز ما زنان بيش از 60
درصد دانشگاه ها را پر کرده اند و در سطوح مختلف اجتماع حضور  دارند ، سخن گفتن
از “نداشتن رابطه دو جنس مخالف با يکديگر ” نمي تواند چندان محل بحث
باشد.

 

به ديگر سخن پيام اينگونه توصيه ها اين
است که چون ” از ارتباط دختر و پسر آفات بزرگي بر مي خيزد بايد از اين گونه
ارتباط ها اجتناب کرد”.

 

اين توصيه مانند آن است که گفته شود
چون ” اگر به خيابان برويم ممکن است تصادف کنيم پس  به خيابان
نرويم”.در حالي که ارايه چنين توصيه اي نه ممکن است و نه مفيد و بهتر است به جاي چنين توصيه هايي به مردم نحوه عبور و تردد صحيح در خيابان ها
و معابر اصلي شهر توضيح داده شود.

 

در اجتماعي که انسان ها جداي از جنسيت
شان مجبور يا موظف به حضور اجتماعي اند چگونه مي توان با خط بطلان کشيدن روي
موضوعي غير قابل اجتناب ، همگان را به نفي ارتباط رهنمون شد و پنداشت که با چنين
توصيه هاي حکيمانه و پدرانه اي موضوع حل و فصل مي شود؟!

 

و آيا يکي از دلايل بالا رفتن آمار
بزهکاري هاي اجتماعي در حوزه روابط زن و مرد در جامعه اين نيست که چون ما نتوانسته
ايم عملا به جز “نفي کلي موضوع رابطه زن ومرد ” فرمولي قابل قبول براي
يک اجتماع ديني قرن بيست و يکمي ارايه دهيم ، جوانان ما به هنگامي که بنا به هر دليلي با يکديگر
ارتباط برقرار مي کنند، آسيب پذير هستند؟

 

شايد يکي از دلايل عمده بروز آسيب ها
(به ويژه آسيب پذيري زنان و دختران) در روابط اجتماعي اين باشد که نه خانواده هاي ما و نه نظام
آموزشي ما نتواسته اند نحوه تعامل صحيح دو جنس مخالف در سطح اجتماع را در وجود نسل
هاي جديد نهادينه کنند و فقط تا توانسته اند دايره ممنوعيات را براي نسل جديد
توضيح داده اند.

 

واقعيت اين است که در جامعه امروزين
ايران ، مردان و زنان و دختران و پسران ، در کنار يکديگر به کار و فعاليت و تحصيل
مشغول اند و فرمول جداسازي ، کاربردي نيست، بايد تعامل و ارتباط صحيح را آموزش داد.

 

با اين حال ، آنچه مغفول مانده ، اين
است که نحوه درست تعامل و ارتباط بين دو جنس مخالف ، هرگز آموزش داده نمي شود و
نتيجه نيز ، افراط و تفريط هايي مي شود که در جامعه مي بينيم: يا فرار از جنس
مخالف و يا بي قيدي در ارتباط با او.

 

ترديدي نيست که هيچ کدام از اين دو
حالت ، نمي تواند در راستاي منافع جمعي جامعه امروز ايران باشد؛ بلکه تنها راهکار
موجود ، آموختن چگونگي ارتباط همراه با حفظ ارزش هاي جامعه است و الا اين که پسران
را از دختران و دختران را از پسران بترسانيم ، نتيجه اش اين خواهد بود که جامعه به
دو نيم تقسيم مي شود که هيچ کدام از دو قسمت ، بلد نيست با نيمه ديگر چگونه تعامل
کند و بديهي است که چه انرژِي بزرگي از  رهگذر اين مساله ، هدر خواهد رفت.

 

مخلص کلام آن که نه ممنوعيت کامل
ارتباط با جنس مخالف و نه اين عرصه را بي قاعده رها کردن، هيچ کدام راهکار مناسبي
به شمار نمي رود بلکه آنچه جايش در نظام آموزشي ،فرهنگي و حتي ساختارهاي خانواده
ها خالي است، آموختن روابط صحيح و انساني بين دو جنس مخالف است و اتفاقاً بخش
بزرگي از ناهنجاري ها ، عقده ها و سرخوردگي ها و بزهکاري ها و حتي مسائلي مثل طلاق
و فروپاشي خانواده ها، ريشه در اين معضل تاريخي دارد.

 

ما در بخش روابط دختر و پسر مجموعه مقالاتي در باره ي چگونگي ارتباط صحيح با نامحرم داريم.

مي توانيد با مراجعه به آن ها و مطالعه
ي کتاب هاي ديني و روان شناسي روشي متعادل در تربيت فرزندانتان داشته باشيد و نحوه
ي ارتباط با جنس مخالف را به آن ها آموزش دهيد ، تا در آينده دچار مشکل نشوند.

 

منبع : عصر ايران – با تغيير

تبیان

 

بایدها و نباید
ها در روابط دختران و پسران

با بررسی روابط موجود بین دو جنس مذكر
و مؤنث در جامعه ما ، می توان دسته های مختلفی از رفتار را مشاهده كرد  كه هریك از این نوع
برخوردها ارتباط مستقیمی با عوامل تعیین كننده رفتار ، از جمله سطح تحول شخصیت،
سطح تحول هوش،و تراز فرهنگی انسان دارد . دسته های مهم در برخوردهای بین دودختر و
پسرعبارتند از:

1-  برخورد مبتنی برشناخت و احترام متقابل :

 این نوع برخورد بر
اساس دركی كه انسان از شأن انسانی خود و نیز جایگاه و رفعت انسانی دیگران دارد ،
صورت می گیرد . انسانی كه برای انسانیت و شأن خود ارزش والایی قائل است ، روابطش
را با دیگران به گونه ای تنظیم می كند كه در آن احترام متقابل و ارزش گذاری متعالی
و متعامل رعایت شده باشد . چنین برخوردی زمانی ایجاد می شود كه انسان به نیازهای
روانی خود در كنار نیازهای زیستی خویش توجه داشته باشد و نوع برخورد او با
دیگران،بیشتر از سطوح بالاتر نیازها نشأت گرفته باشد . این نوع برخوردِ احترام
آمیز ، به دور از پرخاشگری ، به دور از نیات سود جویانه و اندیشه های مبتنی بر سوء
استفاده انجام می گیرد . حال برای این كه جایگاه این نوع برخورد را بهتر نشان دهیم
، ضروری است به بررسی انواع دیگر برخوردها نیز بپردازیم
.

2-  برخورد مبتنی بر شرم افراطی :

بهتر است پیش از توضیح این بند به
تفاوت دو اصطلاح” شرم” و” حیا” بپردازیم . شرم كه بیشتر
مترادف با خجالت كشیدن و یا كناره گیری كردن است ، اصطلاحی است ناظر بر ناتوانی
انسان در یك برخورد اجتماعی . فردی كه دچار شرم است ، در یك موقعیت اجتماعی خاص
نمی تواندرفتارمناسب و مطلوبازخود نشان دهد . اصطلاح دیگر حیاست . حیا یك صفت
پسندیده اخلاقی است و آن عبارت است از خویشتنداری ارادی فرد در انجام اعمالی كه
خلاف قاعده و شأن شرعی و عرفی باشد . حیا در حقیقت نوعی توانایی است ، در حالی كه
شرم یا خجالت،نوعی ناتوانی به شمار می آید . انسان وقتی می باید سخنی را در مقابل
جمعی بگوید ، ولی خود را ناتوان از بیان آن می یابد ، دچار شرم است؛ در حالی كه
وقتی انسان تمایل دارد مثلاً نسبت به بزرگتر خویش از جمله پدر ، مادر ، معلم و یا
مربی خود رفتاری مبتنی بر بی حرمتی نشان دهد و از عهده انجام چنین كاری نیز برمی
آید ، ولی به دلیل داشتن صفت حیا خویشتن داری كرده ، آن را انجام نمی دهد ، نوعی
توانایی و قدرت را از خود به نمایش گذاشته است . با این توصیف می باید برخورد
مبتنی بر شرم و برخورد مبتنی برحیابا جنس مخالف را از یكدیگر تفكیك كنیم . برخورد
مبتنی بر شرم برخوردی از روی ناتوانی است ، در حالی كه برخورد مبتنی برحیا
،برخوردی خویشتندارانه و ارادی است
.

 

كسانی هستندكه در مقابل
جنس مخالف دچار خجالت زدگی شده ، از خود شرم افراطی نشان می دهند؛ دسته ای
دیگرانواع برخوردهای اجتماعی بین دو جنس را می سازند . پسری كه به هنگام مواجهه با
جنس مخالف دست و پای خود را گم می كند و نمی تواند بر اعصاب خود مسلط شود و یا
دختری كه در مواجهه با جنس مخالف توانایی برخورد صحیح كلامی را از دست می دهد و
نمی تواند مطالب را به درستی و مبتنی بر تفكر بیان نماید ، مصداق چنین برخوردی
هستند . چنین فرد یا افرادی از این ناتوانی به نوعی دچار آسیب خواهند شد .

3-  برخورد اضطراب آلود و هیجان زده:

در ادامهیبرخورد مبتنی بر شرم افراطی ،
برخورد هیجان زدهیافراد در مقابل جنس مخالف را می توان یافت . این نوع برخورد به
صور مختلف مانند عصبانیت ، سرخ شدن و بالارفتن ضربان قلب ، عجولانه رفتار كردن و
رفتار مبتنی بر ترس و یا خوشحالی افراطی دیده می شود . هیجان كه یك حالت
برانگیختگی روانی است شامل تمامی مواردی كه نام بردیم اعم از ترس ، خوشحالی ،
عصبانیت ، عجله و امثال این هاست . هر چند كه هیجانات اجزای لاینفك رفتارانسانی
هستند و لی می باید برای اتخاذ تصمیم صحیح و نشان دادن رفتارمناسب تحت كنترل در
آیند .برخورد با جنس مخالف به شكل هیجان زده،می تواند تصمیم گیری و نیز انجام
اعمال صحیح ما را تحت الشعاع خود قرار دهد . به طور كلی ، توصیه روان شناسان به
انسان ، كنترل هیجان ها و حفظ خونسردی در تمامی موقعیت های زندگی است.این توصیه،از
رفتار اجتماعی ما با جنس مخالف نیز جدا نیست
.

4-  برخورد خشك و محدود :

دستهیدیگری از انواع رفتارهای متقابل
بین دو جنس در جامعه ما رفتار خشك و محدود است . در این نوع رفتار، زن و یا مرد به
گونه ای با جنس مخالف مواجه می شود كه گویی از وی متنفر است و یا این كه بهشدت او
را طرد می كند . هر چند كه حفظ حدود شرعی از جمله نحوه نگاه كردن به نامحرم می
باید جزو صفات متعالی یك انسان به شمار آید
.

5 – برخورد مبتنی بر پرخاشگری :

در توضیح این مطلب بهتر است به تفاوت موجود
بین عصبانیت یا خشم ( كه نوعی هیجان است )و پرخاشگری(كه یك نوع رفتار و تمایل است
) ، اشاره ای داشته باشیم . پرخاشگری در اصل تمایل و یا عمل فرد است در جهت آسیب
زدن به یك شیء و یا شخص دیگر . در حالی كه عصبانیت یك حالت برانگیختگی هیجانی است
كه در آن تغییرات بدنی آشكاری دیده می شود . در حالت عصبانیت،فرد كنترل خود را بر
اعمالش تا حدودی از دست می دهد . پرخاشگری ممكن است با عصبانیت همراه باشد و گاه
بدون آن بروز كند . فردی كه با خونسردی تمام در گوشه ای نشسته ، چیزی را عمداً
تخریب می كند و یا حتی در پرخاشگری های افراطی با خونسردی تمام جان فردی را می
گیرد ، پرخاشگری را بدون عصبانیت از خود نشان می دهد . ولی فردی كه با عصبانیت دست
به شكستن چیزی و یا ضرب و جرح دیگری می زند ، پرخاشگری را با عصبانیت تواماً دارد
. برخی از برخوردهای بین دو جنس در جامعهیما از نوع برخوردهای پرخاشگرانه است .
اما این نوع از برخوردها را به نحو آشكار از برخوردهای هیجان زده منفك و مجزا می كنیم . پسری
كه برای نشان دادن توجه خود به یك دختر،با موتور و یا ماشین از كنار او بهسرعت  می گذرد و او را
دچار ترس می كند و رفتارهایی از این قبیل ، نشانگر رفتارهای پرخاشگرانه است .
پرخاشگری نسبت به جنس مخالف می تواند مشكلاتی را در زندگی آتی انسان ایجاد كند .
پرخاشگری كه سرچشمهیآن یك تمایل درونی برای آسیب زدن می باشد،ممكن است به صورت
اعمالی كه به نحوی فرد مقابل را ناراحت می كند و یا می رنجاند و نیز گفتن كلماتی
كه به نوعی آزار دهنده است ، تجلی داشته باشد
.

6- روابط پنهانی :

برقراری روابط پنهانی با جنس مخالف پیش
از ازدواج ، یكی دیگر از انواع رفتارهای بین دو جنس را در جامعه ما نشان می دهد .
برقراری روابط پنهانی و مخفیانه در طبیعتِارتباط بین دو جنس نهفته است ، ولی  باید بین ارتباطِ
پنهانی قبل و بعد از ازدواج،تفاوتی آشكار و اساسی قایل بود . ازدواج نقطه ای است
كه درآن می تواند عمیق ترین روابط فردی و پنهانی بین دو جنس شكل گرفته ،  و به شكلی مطلوب
استمرار پیدا كند . در حالی كه پیش از ازدواج ، این نوع روابط بهخصوص از جانب
افرادی كه نمی توانند بر رفتار خود تسلط كافی داشته باشند ، می تواند مشكل ساز
باشد . دختران و پسرانی كه بدون تسلط كافی بر اعمال و رفتار خود،اقدام به برقراری
روابط پنهانی با یكدیگر می كنند ، معمولاً در این زمینه دچار نوعی آسیب و یا شكست
می شوند .

7- برخوردهای غیر عادی و ناپخته :

این نوع برخوردها بیشتر توسط كسانی
صورت می گیرد كه به لحاظ فرهنگی ، تحول هوشی و تحول شخصیتی،در سطحی بسیار پایین و
مبتذل قرار گرفته اند . متلك گویی ، ایجاد مزاحمت های خیابانی و یا مزاحمت های
تلفنی از جمله این نوع رفتارهای ناپخته است
.

8- افراط در معاشرت :

این نوع رفتار كه معمولاً متأثر از
فرهنگ غربی در زمینه ارتباط بین دو جنس است،بیشتر در میان خانواده هایی دیده می
شود كه دارای یك فرهنگ منسجم و اصیل شرقی و اسلامی نیستند. اختلاط بیش از حد بین
دختر و پسر،پیش از ازدواج با توجیهاتی مانند زمینه سازی برای شناخت بهتر دو جنس از
یكدیگر و یا زمینه سازی برای كسب تجربیات عملی برای انجام یك ازدواج موفق صورت می
گیرد . میهمانی ها ، جشن تولدها ، مراسم مختلف ورزشی و مسافرت های دسته
جمعیكهمعمولاً بستر و محمل چنین روابطی است ، در میان این دسته از افراد به وفور
دیده می شود . چنین اعمالی بدون توسل به عناصری از فرهنگ غرب اساساً امكان پذیر
نیست و این نكته معمولاً مردم ما را دچار تعارض و آشفتگی می كند ، زیرا یك فرهنگ
در درون خود دارای انسجام است وما نمی توانیم فرهنگ را به شكل مخلوط و بدون انسجام  وبرگرفته از جوامع
مختلف به كار گیریم . شاید گرفتاری بزرگ بشر در عصر حاضر دور افتادن از یك فرهنگ
منسجم و سازمان یافته باشد.به این ترتیب ملاحظه می شود كه افراط در معاشرت ، یك
پدیده غربی در جامعه ماست . ما برای برخوردهای مناسب بین دو جنس برنامه ،نظام و
حدود معینی را به شكل مشخص در اختیار داریم.به منظور بررسی این مطلب به بحثی دیگر
می پردازیم .

ب ـ وضع مطلوب در روابط دختر و پسر :

پس از بحث در مورد وضع موجود در روابط
دختر و پسر می توانیم حدود ارتباط مناسب بین دو جنس را مورد بحث و بررسی قرار دهیم
. برای نشان دادن وضع مطلوب در روابط بین دو جنس می توان به ویژگی ها و خصوصیات
زیر اشاره كرد .1- شناخت واقعیت های جنس مخالف :در این زمینه بهتر است به گونه ای
عمل كنیم كه واقعیت جنس مخالف را تا حد ممكن بشناسیم و بر اساس این شناخت ،
اعمالمان را تنظیم كنیم . به نظر من بهترین راه شناخت جنس مخالف،در نظر گرفتن و
شناخت دقیق تر واقعیت وجودی افرادی از جنس مخالف است كه با ما سالها زندگی كرده و
ما آنها را در نشیب و فرازهای گوناگون زندگی از نزدیك آزموده ایم. برای جنس مؤنث
شناخت پدر ، برادر ، عمو ، دایی و امثال این افراد می تواند تا حد زیادی واقعیت
جنس مخالف را نشان دهد . برای جنس مذكر نیز واقعیات مشاهده شده از مادر ، خواهر ،
خاله ، عمه و امثال این ها می تواند نشانگر واقعیات وجودی جنس مخالف باشد . در
صورتی كه بدانیم و یقین داشته باشیم كه افراد جنس مخالف تا حد بسیار زیادی-بخصوص
از آن جهت كه در زندگی ما عملاً مؤثر است-با یكدیگر مشابهت دارند ، دیگر دچار
خیالپردازی و تصور رویایی در مورد جنس مخالف نخواهیم شد.

2- اجتناب از خیالپردازی و تصور رویایی در
مورد جنس مخالف :

یكی از مشكلات موجود در روابط بین دو
جنس،داشتن تصورات خیالی از یكدیگر است . گاه دختر و پسر از یك فرد بخصوص،تصویری
خیالی و كاملاً غیر واقعی می سازند و با آن تصویر زندگی می كنند . برای دختر گاه
یك پسر با تمام ضعف ها و محدودیت ها و همچنین ناپختگی ها و رشدنایافتگی ها به شكل
شاهزاده ای كه سوار بر اسب سپیدی از راه رسیده و او را به سرزمین رؤیاها می برد ،
تجلی پیدا می كند . و یا برای پسری سرخورده و ناتوان از هدایت و سامان دادن به
عواطف ، افكار و احساسات دختری چنان تجلی پیدا می كند كه گویی فرشته ای مهربان از
آسمان ها برای نجات او و برای ایجاد پناهگاه برای او به زمین آمده است . این
تصورات رؤیایی بسیار زود از بین خواهند رفت و واقعاً مانند یك رؤیا در زندگی زایل
خواهند شد . بنابراین در یك ارتباط مطلوب بهتر است از رؤیا پردازی در مورد جنس
مخالف بهشدت اجتناب كنیم . این مطلب با عشق و دوست داشتن مغایرتی ندارد . انسان می
تواند فردی را بسیار عمیق دوست بدارد و لكن این دوست داشتن نباید موجب كوری و كری
انسان شود .

3- ا ز بین بردن ترس ها ، دلهره ها ،
هیجان ها ، احساس خصومت و خشونت نسبت به جنس مخالف :

سومین ویژگی در یك برخورد مطلوب ، خالی
كردن ذهن از عواطف منفی است . هرگونه احساسی كه می تواند جنس مخالف را در ذهن ما
به شكل منفی جلوه دهد و یا موجب رفتار مخرب ما نسبت به او باشد ، می باید از ذهن حذف
شده یا اصلاح گردد .

4- حفظ خونسردی و صلابت شخصیت ، به هنگام
برخورد با جنس مخالف :

ما باید به هنگام برخورد با جنس مخالف
، خونسردی خود را حفظ كرده ، وهیجانات مختلف را از خود دور كنیم و
چنین امری حداقل از دو طریق امكان پذیر است: اول اینكه تلاش كنیم
جنبه های ارادی اعمالمان را افزایش دهیم و به عبارت دیگر با داشتن برنامه هایی در
جهت تقویت اراده خویش گام برداریم . انسان هایی كه خود را به دست امیال و راحتی ها
می سپارند معمولاً تسلط خوب و كافی بر اعمال خویش ندارند . دوم این كه از طریق
تمرین و حفظ خونسردی به هنگام مواجه شدن با جنس مخالف ، تلاش كنیم به سطحی از
كنترل رفتار دست بیابیم كه در آن خونسردی و صلابت كافی در برخورد با جنس مخالف را
داشته باشیم .

5- برخورد مبتنی بر احترام با مراعات حدود
شرعی در مورد محرم ، نامحرم ، حلال و حرام :

در فرهنگ ما برخورد مناسب بین دو جنس
به شكل دقیق در چگونگی ارتباط بر اساس ملاك های چهارگانه محرم و نامحرم و حلال و
حرام مشخص شده است . رعایت این حدود،نشانگر آشنایی ما با فرهنگ منسجم اسلامی است
.برای شناخت این حدود لازم است به كُتب فقهی مناسب مراجعه گردد.

6- فقدان روابط پنهانی با جنس مخالف و
مشورت با والدین در این گونه موارد :

برقراری روابط پنهانی پیش از ازدواج
ممكن است تا بدان جا پیش رود كه به نوعی به هر یك از طرفین آسیب رسانده و آنها را
در مقابل عمل انجام شده قرار دهد . بهتر است دختران و پسرانی كه تجربه و شناخت
كافی از جنس مخالف ندارند و نیز تسلط كافی بر اعمال و افعال خویش نیافته اند ، از
طریق مشورت كردن با والدین و احتمالاً در میان گذاشتن تمایل خود نسبت به كسی ، از
آنان راهنمایی بخواهند و از این راه احتمال آسیب دیدگی روانی و تربیتی خویش را
كاهش دهند .

7 – اجتناب از برقراری روابط صمیمانه با
جنس مخالف قبل از عقد شرعی :

با این حال كه روابط ما با جنس مخالف
می باید خالی از پرخاشگری و ناپختگی و به دور از بی احترامی باشد ، لكن نباید
ارتباط صمیمانه ای بین ما برقرار شود و این مطلب را حتی به رغم وجود علاقه بین دو
جنس نیز می باید رعایت كرد . 8ـ نداشتن رفتارسَبُك ، خود نمایی و جلب توجه جنس
مخالف در مجامع مختلف : توصیه می شود كه دختران و پسران از داشتن رفتار سـَبـُك
مبتنی بر جلب توجه جنس مخالف دوری گزینند . این مطلب به رغم این كه به صورت یك
راهنمایی برای دختران و پسران ارائه می شود ، ولی گاهی اوقات از طرف برخی از
دوستان نوجوان و جوان مورد اعتراض قرار می گیرد . بعضی از دختران در مقایسه خود با
دیگران به این نكته اشاره می كنند كه آنهایی كه رفتار آنچنانی در پیش می گیرند و
خود را به اشكال مختلف به جنس مخالف عرضه می كنند در زندگی موفق ترند ، بسیار
زودتر ازدواج می كنند و تشكیل زندگی می دهند . در حالی كه ما به دلیل داشتن رفتار
سنگین ، پیوسته دچار تنهایی و دورافتادن از ازدواج می شویم . چنین عباراتی به نوعی
برای این دختران راهنمای عمل قرارمی گیرد و آنها را دچار تعارض بین حفظ حرمت ، عفت
و رفتار موقر از یك سو،و داشتن یك رفتار خودنمایانه مبتنی بر جلب مشتری از سوی
دیگر می سازد .

انسانی كه دارای اهداف و آرمان های
شناخته شده و منسجم در جهت حفظ كرامت انسانی خویش است هرگز از این وضع دچار تعارض
نمی شود . او به دنبال یافتن همسری پاك و عفیف است ، ولی كسی كه از طریق نمایش
دادن اندام ها و ظاهر خود ، پسری را به سوی خویش جلب می كند ، قطعاً باید بداند
كسی را شكار كرده است كه چیزی جز امیال حیوانی انسان نمی شناسد .در قرآن كریم آمده
است:” زنان ناپاك ،از آن مردان ناپاكند و مردان ناپاك از آن زنان ناپاك،و زنان پاك از
آن مردان پاك و مردان پاك از آن زنان پاك اند.”اگر ارزش های عالی انسانی
مانند عفت، ایمان ، پاكدامنی ، خوش قلبی و سلامت نفس برای كسی معنا پیدا نكرده
باشد ، او می تواند زندگی خود را از طریق تمایلات سطح پایین تر مانند تمایلات جنسی
، سامان دهد . ولی كسی كه به سطوح بالاتر دسترسی پیدا كرده است هر چند كه مدتی
ارضای تمایلات و نیازهای جسمانی او به تأخیر بیفتد ، حفظ ارزش های عالی انسانی او
را كفایت می نماید .

ج ـ عشق و نقش آن در ازدواج :

یكی از مسائلی كه می باید در زمینه
ازدواج مورد بحث و بررسی قرار گیرد ، جایگاه عشق در ازدواج است . بهراستی به
سؤالاتی كه درباره عشق و نقش آن در زندگی وجود دارد چگونه باید پاسخ گفت ؟ سؤالاتی
از قبیل:عشق چیست ؟ آیا عشق گناه است ؟ آیا ازدواج بدون عشق معنایی می تواند داشته
باشد ؟ عشق باید قبل از ازدواج  به وجود آید و یا بعد از آن ؟ آیا هر
عشقی ضرورتاً باید منجر به ازدواج شود ؟ آیا عشق لزوماً باید انسان را به طرف
انسانی دیگر سوق دهد ؟ عشق به چه عواملی بستگی دارد ؟ چگونه استمرار می یابد ؟
چگونه خاتمه می یابد ؟ و یا چگونه رشد پیدا كرده و به تعالی می رسد ؟

در ادامه ، به این گونه سئوالات پاسخ
خواهیم داد، هر چند كه اذعان داریم این مطالب تمامی آنچه را كه در این زمینه می
توان بیان داشت ، شامل نمی شود
.

1ـ عشق عالیترین تجلی روح الهی انسان

بهراستی عشق چیست ؟ عشق را می توان
جاذبه و كشش قلبی انسان به سوی كمال و جمال دانست . زیبایی یكی از كمالات است و
زیبایی مطلق،خداست . عشق را جز با عشق نمی توان شناخت . عشق را جز عاشق نمی تواند
درك كند .اما برای نزدیك شدن موضوع به ذهن،می توانیم از مثال های موجود در مراتب
پایین تر موجودات زنده استفاده نماییم. شعرا و عرفا از جذب0 پروانه به سوی شمع
بسیار استفاده كرده اند . هنگامی كه شاعر می گوید
:

بلبل به چمن ز آن رخسار نشان دید        پروانه در آتش شد و اسرار عیان دید

اشاره به جذبه عاشق به سوی معشوق دارد
. از این نوع رفتارها كه تنها می تواند نوعی تقریب به ذهن را در برداشته باشد ، می
توان به كشش شاخ و برگ درختان به سوی نور اشاره كرد . انسان وقتی در تاریكی قرار
میگیرد ، هر نقطه نورانی او را به سمت خود می كشد و این یك كشش به سوی نور است .
حیواناتی از قبیل”سوسك”به طرف تاریكی كشش دارند و وقتی جایی روشن است،به
تاریكی ها پناه می برند و در نقاط و زوایای تاریك پنهان می شوند . حیواناتی وجود
دارند كه به طرف جریان ها و میدان های مغناطیسی كشش پیدا می كنند ، مانند ماهی هایی
كه به كمك ایجاد حوزه های مغناطیسی در دریا به دام صیادان می افتند . در مورد كوچ
پرندگان شواهدی وجود دارد كه نشان می دهدآنها به سمت و سوی خاصی كشش پیدا می كنند
. كششی كه شناخت و ادراك ذهن در آن نقشی ندارد . به عبارت دیگر یك كشش ،بدون آن كه
موجود زنده بداند به كجا می رود . این ها مثال هایی است كه تا حدودی معنای كشش به
سمت یك هدف و تجهیز یك موجود زنده برای سوق یافتن به سوی آن را نشان می دهد .

عشق در مرتبه ای بسیار عالی تر و به
عنوان عالی ترین تجلی عالم هستی ، قلب انسان را به سوی كمال و زیبایی مطلق سوق می
دهد . خدا انسان را به گونه ای آفریده است كه وقتی به سوی نورووجود مطلق متمایل می
شود با تمام وجود به سمت آن كشیده می شود . به این ترتیب عشق،كشش قلب انسان است به
سوی خداوند . این تعبیر در قرآن كریم و در متون اسلامی باعباراتی مانند”
حُب” نشان داده شده است .درقرآن كریمآمده است : اگر خدا را دوست
دارید ، تبعیت من(پیامبر) را بنمایید كه در نتیجه خدا نیز شما را
دوست خواهد داشت و یا زبانم را به یاد خودت گویا كن و قلبم را به عشق خودت شیفته
ساز . حب یا عشق ماهیتی انسانی دارد و هدف اصلی آن نیز خداست . ولی “چرا
عشقكهاصالتاً‌ می باید متوجه خدا باشد ، به انسان ها تعلق پیدا می كند
؟”سئوالی است كه می توان به این طریق به آن پاسخ داد كه عشق در مراتب پایین
تر انسانی،بهسمت نشانه هایی از جمال و كمال الهی كه در انسان ها بهعنوان خلیفه او
به ودیعت گذاشته شده است متوجه می شود . انسانی كه هنوز نمی تواند دركی از جمال و
كمال مطلق داشته باشد لاجرم به سوی جمال های عینی و قابل رؤیت كشیده می شود و به
سوی كمالات و عواطف انسانی كه نشانه هایی از رأفت الهی در وجود انسان هستند ، سوق
پیدا می كند . به عبارت دیگر عشق یك انسان به انسان دیگر، اگر خالی از هواها و امیال
باشد نشانه ای از عشق به كمال مطلق است . با این دیدگاه است كه عشق،یك كمال برای
انسان محسوب می شود . قلب عاشق،اشرف بر قلب غیر عاشق است . انسان عاشق،افضل بر
انسان غیر عاشق است .

برای این كه بتوانیم این نكات را بیشتر
و دقیق تر توضیح دهیم می باید محورهای دیگری نیز مورد بحث قراردهیم .

تفاوت عشق با هوای نفس :

عشق را  باید عامل تكامل بخش
انسان بدانیم . بنابراین باید آن را از ارضای نیازهای معمولی و مشترك حیوانی
متمایز نماییم . اگر ما برای رفع نیازهای خود به چیزی یا به انسانی نیازمند باشیم
، این نیاز میان ما و آن شیء یا انسان ، نوعی وابستگی ایجاد می كند ، ولی این
وابستگی را نباید با كشش عاشقانه یكی بدانیم . این را باید از نوع هوای نفس بدانیم
، حال آنكه عشق از جمله صفات برتر و متعالی انسانی است . هدف هوای نفس،ارضای
خویشتن است ،  ‌ولی هدف عشق،بقا و حضور معشوق است ، حتی اگر به فنای عاشق بینجامد .
بنابراین ملاك مشخص برای تمیز بین عشق و كشش امیال،در همین است كه عاشق درصدد
رضایت معشوق است ، نه رضایت خویش . عاشق وقتی با معشوق كامل مواجه می شود ، می
خواهد همه چیزش را ، حتی خود را از دست بدهد و عبارت معروف حافظ كه می گوید :

میان عاشق و معشوق هیچ حایل نیست    تو خود حجاب خودی ، حافظ از میان برخیز

اشاره به این دارد كه می باید فردیت
فرد و خود بودن او نیز زایل شود تا معشوق نزد وی تجلی كامل بیابد . با این توصیف
باید عشق یك انسان به انسان دیگر را از تمایل و كشش مبتنی بر نیازهای وی منفك و
مجزا كرد . به این ترتیب است كه اگر فردی نشانه ای از عشق را در دل خویش نسبت به
فردی دیگر دارد ، می باید در درجه اول به معشوق خود بیندیشد نه به خویشتن خویش .
اگر برای ارضای تمایل خود ، معشوق را بهطـُرق مختلف قربانی می كند و از آن جمله
دست به عملی می زند كه آبروی وی را خدشه دار سازد ، باید مطمئن باشد كه این عشق
نیست ، بلكه یك كشش از نوع حیوانی است
.

3ـ عشق موجب تعالی و عفت است :

بایداین نكته رابدانیم كه عشق ، انسان
را رو به رشد می برد و موجب كمال اخلاقی و عرفانی انسان می شود و از آن جمله عفت و
پاكدامنی را در او افزایش می دهد . انسان عاشق می خواهد پاك زندگی كند ، به پاكی
ها برسد و به سوی روشنایی ها سوق پیدا كند و شاید با همین تبیین از عشق است كه
كلامی معروف از پیامبر گرامی اسلام نقل می شود كه فرمود : آن كه عاشق شود و عفت
بورزد و از این عشق بمیرد ، او شهید مرده است
.

4ـ عشق مكمل ازدواج است نه عامل آن :

با این بحث ، به موضوع جایگاه عشق در
ازدواج وارد می شویم . سئوال این است كه اگر كسی فردی از جنس مخالف را دوست بدارد
و بهراستی عاشق او باشد ، آیا این امر می تواند تنها عامل تعیین كننده ازدواج آن
دو به شمار آید ؟ باید در پاسخ بگوییم : نه . زیرا ازدواج در حقیقت نوعی مشاركت
اجتماعی است كه در آن دوانسان باید از جهات گوناگون با یكدیگر تناسب عملی داشته
باشند ، از آن جمله تناسب اعتقادی ، تناسب اجتماعی ، تناسب عقلانی و تحصیلی و
امثال این موارد . انسان در ازدواج تمامی نیازهای سطوح مختلف خود را از ابتدایی
ترین نیازهای حیوانی تا عالی ترین نیازهای انسانی به مشاركت می گذارد. برای تشكیل
یك خانواده می باید تناسب بین دو انسان برای برآوردن تمامی نیازها در حد بالایی
وجود داشته باشد . بنابراین برای ازدواج ما باید به انسانی بیندیشیم كه بتواند
قسمت اعظم نیازهای مختلف ما را مرتفع كند
.

به این ترتیب عشق می تواند مكمل چنین
ازدواجی باشد، نهفقط عامل تعیین كنندهآن . باید اذعان كنیم كه به رغم اهمیت و
تعالی عشق در زندگی ، نیازهای واقعی انسان نیز حقیقتی انكارناپذیرند . انسان عاشق
نمی تواند به عشق اكتفا كند و از نیازهای خود از این طریق چشم بپوشد . از این رو
بهتر است كه برای ازدواج انسانی را انتخاب كنیم كه در برآوردن نیازهای مختلف ، ما
را یار ، همراه و همسر باشد ، نه اینكه تنها به دلیل عشق ، انسانی را برگزینیم كه
از جهات عدیده با ما تباین ( اختلاف ) داشته باشد. ازدواجی كه بدون توجه به
نیازهای گوناگون انسان ، حتی نیازهای مربوط به خورد و خواب و… صورت پذیرد و تنها
بخواهد عشق را تأمین نماید ،در واقعیتبسیار زود شكست خواهد خورد .

5ـ عشق در قلب سالم جوانه می زند و در
آن رشد می كند :

با این عبارت وارد این موضوع می شویم
كه عشق قبل از ازدواج اساسی تر و با دوام تر است یا عشق بعد از ازدواج ؟ باید به
این نكته توجه كنیم كه عشق در بستر قلب سالم ، حقیقت جو و به دور از تعصبات و
هواهای نفسانی جوانه می زند و رشد پیدا می كند . در صورتی كه ما انسان ها در تلطیف
و تطهیر روح خود بكوشیم ، هر روز خویش را برتر و والاتر از روز قبل قرار دهیم  و غل و غش را از
درون خود برانیم، قلب را بستر جوانه زدن عشق و رشد روزافزون آن ساخته ایم . بدین
ترتیب پس از آن كه انسان مناسبی را برای ازدواج برگزیدیم و با او در یك مشاركت
انسانی وارد شدیم ، باید منتظر آن باشیم كه عشقی پاك میان ما زاده شود و به كمال
برسد و در سایه لطف و مرحمت الهی به معشوق حقیقی متصل گردد . چنین عشقی در
زندگی،روشنایی می آفریند و هر قدر زن و شوهر به پختگی و كمال نزدیكتر می شوند پاكی
و خلوص این علاقه مندی را بیش از پیش در قلب خود احساس می كنند .

بنابراین بیاییم برای این كه عشق را
زنده نگه داریم ، پاسدار حریم آن باشیم و آن را به عنوان گل سرسبد نعمت های الهی
به انسان ها هدیه دهیم ، در كمال و صلاح درونی خویش بكوشیم و از این طریق دنیا را
تبدیل به گلستان عشق كنیم
.

منبع: آموزش جوانان در آستانه ازدواج

گردآوری: زهره پری نوش

تبیان

 

نی نی سایت

• 
  درباره پرستار سالمند در منزل
• 
  تخلیه بوکال در شیراز
• 
  بهترین کافی شاپ های شیراز
• 
  لیست آموزش رزین در شیراز
• 
  دندانپزشک بوشهر